۲۰ میلیون متر‌مکعب پساب در بورس عرضه می‌شود

گروه انرژی- مدیرعامل شرکت فاضلاب شهر تهران از دریافت مجوز فروش ۱۰ میلیون متر‌مکعب پساب سالانه در بورس خبر داد. آنطور که عباسعلی مصرزاده گفته است، این میزان پساب پیش‌بینی‌شده می‌تواند نیاز کل صنایع را در این بخش تامین کند.
براساس گزارش وزارت نیرو، مدیرعامل شرکت فاضلاب شهر تهران در تشریح جزئیات این طرح گفت: «گندزدایی فاضلاب همانند آب با روش‌های متداولی که در دنیا هم مرسوم است از جمله کلرزنی، اشعه یو وی و ازن‌زنی انجام می‌شود. به عنوان مثال، بخشی از تصفیه‌خانه جنوب تهران با گاز کلر، بخشی هم با اشعه یو وی و بخشی هم در تصفیه‌خانه‌های محلی با آب ژاول و در بخش‌هایی از کشور با کلر مایع گندزدایی انجام می‌شود. در تصفیه فاضلاب همانند آب برای اطمینان از کیفیت پسابی که از تصفیه‌خانه خارج می‌شود متناسب با نوع استفاده‌ای که برای آن پیش‌بینی شده، استاندارد تعریف و ابلاغ شده است و براساس این استاندارد محیط‌زیست کشور مشخص می‌شود که برای استفاده در بخش کشاورزی، صنعت، تخلیه آب سطحی یا تغذیه آب‌ها هرکدام به چه درجه از تصفیه باید برسد. همان‌طور که آب قابلیت شرب پیدا می‌کند، وزارت بهداشت به عنوان دستگاه ناظر بر فعالیت‌های وزارت نیرو، ضمن نمونه‌برداری و انجام تست در آزمایشگاه‌های این وزارتخانه، چنانچه بار آلودگی داشته باشد، انعکاس می‌دهد و اگر در چارچوب استاندارد باشد مشکلی برای شرب وجود ندارد.
وی افزود: براساس بند «ع» تبصره ۸ قانون بودجه سال ۱۴۰۲و الزام استفاده از پساب در صنایع که برای نخستین‌بار در کشور اجرا می‌شود، در محل‌هایی که پساب وجود دارد، برداشت آب از منابع زیرزمینی و سدی برای مصارفی به جز بهداشتی و شرب باید محدود شود. با این رویکرد وزارت نیرو با توجه به تشدید منابع آبی در کل کشور می‌تواند با استفاده از این ظرفیت قانونی بخش صنعت را به استفاده از پساب مجاب کند که این امر به برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و ایجاد ارزش‌افزوده کمک می‌کند و علاوه‌بر این، موجب افزایش بهره‌وری و کاهش هدر‌رفت این منابع آبی می‌شود. این در حالی است که چنانچه در بخش کشاورزی از آب‌های تجدیدپذیر راندمان استفاده از آب خیلی مطلوب نباشد، به انواع مختلفی دچار هدررفت می‌شود.
به گفته مصرزاده، اکنون ۲۵۰ میلیون متر‌مکعب در سال پسابی است که از تصفیه‌خانه خارج می‌شود عمده آن برای کشاورزی دشت ورامین و بخشی در ری اختصاص پیدا می‌کند. این در حالی است که پساب خروجی تمام تصفیه‌خانه‌های فاضلاب در کل کشور تحت کنترل است و سازمان حفاظت از محیط‌زیست مسوولیت کنترل کیفیت پساب را دارد. از طرفی شرکت‌های آب و فاضلاب هم به آزمایشگاه و کارشناسان خبره مجهز هستند و بعد از کنترل دستگاه نظارتی خارج از مجموعه وزارت نیرو، کنترل‌های ثانویه دارند و در صورت مواجهه با مشکل، اعلام اخطار می‌کنند تا اصلاحات لازم انجام شود.
عباسعلی مصرزاده تاکید کرد: نزدیک به ۲۰ میلیون متر‌مکعب از پساب اختصاص به صنعت دارد که پالایشگاه تهران برای مصارف صنعتی خودش غیر ‌از مصارف شرب و بهداشتی از این پساب استفاده می‌کند. رویکرد کنونی این است که استفاده از پساب در صنعت روز‌به‌روز رشد داشته باشد، به زودی صنایع زیادی در جنوب تهران با مجموعه شرکت‌های آب و فاضلاب برای استفاده از پساب در نیاز‌های صنعتی خودشان قرارداد امضا خواهند کرد. شرکت آب و فاضلاب تهران به عنوان شرکت پیشرو و تنها شرکت تخصصی در زمینه احداث و بهره‌برداری فاضلاب در کشور، همانند شرکت برق، بازار واگذاری و فروش پساب را در بستر بورس فراهم کرد و از ابتدای سال ۱۴۰۲ تمام مجوز‌های قانونی اخذ شد و اکنون آمادگی صددرصدی برای عرضه در بازار بورس وجود دارد. این موضوع در سال ۱۴۰۳ با حضور وزیر نیرو رونمایی می‌شود و به علت فراهم کردن بستر مناسب برای واگذاری استفاده‌کنندگان این محصول، نوید رشد و توسعه خوبی در آینده خواهد بود. نخستین مجوز اخذشده برای ۱۰ میلیون متر‌مکعب پساب در سال است که هر میزان صنایع مصارف غیر‌شرب و بهداشتی را به سمت استفاده از پساب سوق دهند، این پساب در شهر تهران به اندازه کافی وجود دارد و می‌تواند نیاز کل صنایع را در این بخش تامین کند.
وی افزود: صنایعی که پایین‌دست تصفیه‌خانه‌های ما قرار می‌گیرند، برای تامین نیاز صددرصد آنها پساب وجود دارد و مشکلی از این جهت وجود ندارد. بستر و زیرساخت فراهم‌شده عرضه پساب در بازار بورس می‌تواند شروع خوبی برای تسری به این هدف باشد. وزارت نیرو قصد دارد تجربه برق در بازار بورس را در بخش آب هم تعمیم دهد. در مرحله نخست حجم پسابی را که واگذار می‌کنیم، در تابلوی بورس عرضه می‌شود و خریدار همین حجم را در بستر بورس از ما خریداری می‌کند. بر این اساس مشابه برق، قصد داریم گواهی هم عرضه کنیم و با منابع مالی حاصل از آن، علاوه‌بر ایجاد بخشی از زیرساخت‌ها، تاسیسات فاضلاب را هم توسعه دهیم.
به گفته وی، سازه‌ها و تاسیسات شبکه جمع‌آوری فاضلاب تماما زیر زمین دفن می‌شود و روی زمین هیچ چیزی مشاهده نمی‌شود. مصالح ساختمانی زیادی در زیر زمین دفن شده که قابل مشاهده نیست و خروجی آن دریچه‌ای هم سطح آسفالت شده که از کنار آن رد می‌شویم و در قسمت پایین دیده نمی‌شود. امروز که در خیابان قدم می‌زنید، دریچه منهول‌دار در محل‌هایی که شبکه فاضلاب کار شده، قابل مشاهده است، ما در خطوط اصلی و انتقال و تونل‌ها، سازه‌های بزرگی را زیر زمین ایجاد کرده‌ایم که بتواند جریان فاضلاب را در زیر زمین کنترل یا نحوه انتقال را هدایت کند.