۲۳ میلیون ثروتمند هنوز یارانه می‌گیرند

«جهان صنعت»- بر اساس گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۹، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این سال، تعداد ۲۳ میلیون نفر یارانه‌بگیر سه دهک بالای درآمدی را شناسایی کرد اما برای حذف از لیست یارانه‌بگیران اقدامی نشد.
بر اساس گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۹، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این سال، تعداد ۵۰۵/۰۳۳/۲۳ نفر یارانه‌بگیر سه دهک بالای درآمدی را شناسایی کرد؛ در حالی که در سال یادشده، اقدامی مبنی بر معرفی خانوارهای شناسایی شده به سازمان هدفمندسازی برای حذف از لیست یارانه‌بگیران صورت نپذیرفت.
مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری در گزارشی به منابع و مصارف قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در بودجه‌های سنواتی پرداخت و در بخشی از این گزارش آورد: قانون هدفمندسازی یارانه‌ها در دی‌ ماه سال ۱۳۸۸ در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و از آذرماه سال ۱۳۸۹، عملیاتی شد. پیش از تصویب برنامه ششم توسعه، منابع و مصارف قانون یاد شده در قوانین بودجه سنواتی به شیوه کلی ارائه شد.
از سال ۱۳۹۶ و به استناد بند (ب) ماده ۳۹ قانون برنامه ششم توسعه، دولت به ‌منظور ایجاد شفافیت در اجرای قانون، مکلف به ارائه دریافت‌ها و پرداخت‌های مرتبط با قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در جدول جداگانه همراه با بودجه‌‌های سنواتی شد. از این رو، از سال ۱۳۹۵ به این ‌سو، منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها ذیل تبصره (۱۴) قوانین بودجه سنواتی لحاظ شده است.
منابع قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۰، قریب به ۴۱ درصد رشد داشته و از حدود ۳۳۴۵ هزار میلیارد ریال به ۴۷۰۷ هزار میلیارد ریال رسیده است. مصارف هدفمندی یارانه‌‌ها در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، از سه بخش اصلی «مصارف غیرهدفمندی»، «هدفمندی یارانه‌ها» و «حمایت از تولید و اشتغال» تشکیل شده است.نقطه قوت لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، در کاهش سهم مصارف غیرهدفمندی از کل مصارف موضوع جدول تبصره (۱۴) است؛ به طوری که سهم مصارف غیرهدفمندی از کل مصارف، از ۵/۵۵ درصد در قانون بودجه ۱۳۹۷ به ۵/۲۸ درصد در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، تقلیل یافته است. از سوی دیگر در لایحه مزبور، سهم مصارف هدفمندی، ۶/۵۵ درصد و ۲/۴۸ درصد نیز نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۰ افزایش یافته است.
سهم پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی و طرح حمایت معیشتی خانوار از کل پرداختی هدفمندی یارانه‌ها در قوانین بودجه سنواتی روند کاهشی داشته و از ۲/۶۸ درصد در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ به ۲/۲۸ درصد در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ رسیده است.
شناسایی یک میلیون نفر یارانه‌بگیر ثروتمند در دولت روحانی
در سال ۱۳۹۸، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با استفاده از تمامی بانک‌های اطلاعاتی در اختیار، طی دو مرحله در ماه‌های شهریور و مهر آن سال، نسبت به ارسال مشخصات تعداد ۹۷۹/۲۶۲ خانوار شامل ۱۲۴/۰۰۵/۱ نفر به سازمان هدفمندسازی جهت حذف یارانه ایشان اقدام کرده است. با این حال، طبق گزارش تفریغ بودجه ۱۳۹۸، دولت همچنان موفق به حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه‌بگیران در آن سال نشد.
مصرف انرژی دهک دهم درآمدی ۳ برابر دهک اول
با در نظر گرفتن چهار گروه از حامل‌‌‌های انرژی شامل گاز طبیعی در بخش خانگی، ‌‌‌فرآورده‌‌‌های نفتی در بخش خانگی و بنزین و گاز طبیعی در بخش حمل‌‌‌و‌‌‌نقل، دهک دهم درآمدی حدود سه برابر دهک اول درآمدی، بیشتر از یارانه‌‌‌های درآمدی بهره‌‌‌مند شده است.همچنین دهک‌های کم‌درآمدتر، در هزینه‌‌‌های زندگی وابستگی بیشتری به یارانه‌‌‌های انرژی دارند. به زبان ساده‌‌‌تر این گروه‌ها با افزایش قیمت حامل‌‌‌های انرژی فشار بیشتری را متحمل خواهند شد. از این رو، نظر به اینکه میزان پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی در قوانین بودجه سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ و همچنین لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، ثابت مانده است، بنابراین، طرح و اجرای سیاست‌های حمایتی از دهک‌‌های درآمدی پایین‌تر از سوی دولت ضروری است.در میان سهمی که دهک‌های درآمدی از یارانه انرژی به خود اختصاص داده‌‌‌اند، در دهک‌های کم‌درآمدتر درآمدی سهم گاز و فرآورده‌‌‌های نفتی بیشتر است و در عوض، در دهک‌‌‌های پردرآمد، سهم گاز طبیعی و بنزین در بخش حمل‌‌‌ونقل سهم بیشتری از یارانه‌‌‌های انرژی را داراست.
مبلغ یارانه معیشتی و نقدی
در قانون بودجه سال ۱۳۹۹، اعتبار جداگانه‌ای بابت اجرای طرح حمایت معیشتی خانوارها در ردیف بودجه تعریف شده بود، اما در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ و لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، پرداخت نقدی، غیرنقدی یارانه‌ها و طرح حمایت معیشتی خانوار، یک ردیف بودجه را به خود اختصاص داده‌‌اند. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، مبلغ ۰۰۰/۳۱۰ میلیارد ریال بابت اجرای طرح معیشت و ۰۰۰/۴۲۸ میلیارد ریال بابت پرداخت نقدی و غیرنقدی یارانه‌ها (مجموعا ۰۰۰/۷۳۸ میلیارد ریال) در نظر گرفته شده است. مبالغ مذکور از قانون بودجه سال ۱۳۹۸ تا لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، ثابت و بدون تغییر مانده‌اند.بر اساس بند (ب) تبصره (۱۴) لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و با استفاده از پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان موظف است حداکثر ظرف سه ماه پس از ابلاغ قانون بودجه سال ۱۴۰۱، ضمن دهک‌بندی درآمدی تمامی خانوارهای یارانه‌بگیر نسبت به حذف یارانه نقدی و طرح معیشتی خانوارهای پردرآمد اقدام کند تا منابع حاصل، صرف پرداخت یارانه برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر با اولویت خانوارهای تحت پوشش و پشت‌نوبتی نهادهای حمایتی شود.
۲۳ میلیون نفر از سه دهک بالا از یارانه حذف نشدند
به گزارش فارس و طبق گزارش تفریغ بودجه سال ۱۳۹۹، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این سال، تعداد ۵۰۵/۰۳۳/۲۳ نفر یارانه‌بگیر سه دهک بالای درآمدی را شناسایی کرد؛ در حالی که در سال یاد شده، اقدامی مبنی بر معرفی خانوارهای شناسایی شده به سازمان هدفمندسازی برای حذف از لیست یارانه‌بگیران صورت نپذیرفت.