۳/۳ میلیارد دلار مطالبات صندوق توسعه ملی وصول شد

«جهان صنعت»- رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی از مذاکره با بانک‌های ملت، سپه و صنعت و معدن برای تملک سهام شرکت‌های زیرمجموعه آنها خبر داد. مهدی غضنفری گزارشی از عملکرد صندوق توسعه ملی در یک سال گذشته ارائه کرد و گفت: ۳۳ درصد سهام بانک سینا از محل مطالبات ارزی از شرکت‌های زیرمجموعه بنیاد مستضعفان به مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار و ۵/۱۲ میلیون دلار از دارایی‌های متعلق به بانک تجارت از محل تهاتر مطالبات ارزی معوق آن، توسط صندوق توسعه ملی تملک شده است.
وی در ادامه با اشاره به مذاکره با بانک‌های ملت، سپه و صنعت و معدن برای تملک سهام شرکت‌های زیرمجموعه آنها، تصریح کرد: تفاهمنامه‌ای با وزارت نفت برای تملک برخی دارایی‌های فیزیکی امضا شده که تاکنون عملیاتی نشده است.
رشد ۳ برابری وصول مطالبات صندوق
غضنفری با بیان اینکه ۳/۳ میلیارد دلار از مطالبات صندوق در دو سال اخیر به صورت نقدی وصول شده است، گفت: در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۳/۱ (یک و سه دهم) میلیارد دلار، در سال ۱۴۰۱ حدود ۷/۱ (یک و هفت دهم) میلیارد دلار و در بهار ۱۴۰۲ مبلغ ۳/۰ (سه‌دهم) میلیارد دلار از مطالبات ارزی صندوق به صورت نقدی وصول شده که این رقم در دولت‌های قبل ۴/۱ (یک و چهار دهم) میلیارد دلار بوده است که نشان از رشد ۳ برابری روند وصول مطالبات ارزی صندوق دارد.
وی اضافه کرد: مانده مطالبات ارزی معوق صندوق از بخش خصوصی و عمومی غیردولتی ۲/۱۳ (سیزده و دو دهم) میلیارد دلار است که از این میزان ۵۶ مورد به طرح‌ها با تضمین شرکت ملی نفت ایران به مبلغ ۶/۱۰ (ده و شش دهم) میلیارد دلار، ۳۲ طرح نیروگاهی به مبلغ ۱/۱ میلیارد دلار و ۸۲ طرح صنعتی به مبلغ ۵/۱ (یک و نیم) میلیارد دلار اختصاص دارد.
مشارکت صندوق نباید منجر به بنگاهداری شود
رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی در ادامه گزارش خود با تاکید بر تشریح برخی قواعد سرمایه‌گذاری صندوق توسعه ملی، توضیح داد: براساس این قواعد، صندوق بیشترین تمرکز خود برای بررسی مشارکت را روی طرح‌هایی با حجم سرمایه‌گذاری بیش از ۱۰۰ میلیون دلار قرار داده و برای کمتر از آن، معمولا تسهیلات را پیشنهاد می‌دهد. البته مشارکت صندوق در طرح‌های سرمایه‌گذاری نباید منجر به بنگاهداری شود.
غضنفری با بیان اینکه سود سرمایه‌گذاری صندوق به یکی از شیوه‌های سهام مالکیتی (حداکثر ۳۵ درصد)، سهم از محصول، سهم از فروش یا سود شرکت و تسهیلات قابل تبدیل به هر یک از شیوه‌های فوق دریافت می‌شود، افزود: طرح‌های سرمایه‌گذاری با اولویت طرح‌های صادرات‌گرا، دانش‌بنیان و تکمیل‌کننده زنجیره ارزش، در فهرست بیانیه سرمایه‌گذاری صندوق قرار گرفته و به‌علاوه پروژه‌های سرمایه‌گذاری باید دارای طرح توجیهی قابل قبول براساس مصوبات هیات امنا باشد.
وی با اشاره به بیانیه سرمایه‌گذاری صندوق توسعه ملی (IPS) که برای اولین بار در دوران فعالیت صندوق توسعه ملی تصویب شده و نوعی سند بالا‌دستی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود اظهار کرد: بر این اساس، سبد سرمایه‌گذاری صندوق انشاالله در آینده شامل ۶۵ درصد برای حوزه‌های اصلی نفت، گاز و پتروشیمی، ۲۵ درصد در معدن و صنایع معدنی و ۱۰ درصد در سایر حوزه‌ها اعم از نیروگاهی، تامین و انتقال آب برای صنعت، حوزه‌های بایوتک سلامت و امنیت غذایی، بازار‌های مالی (بازار سرمایه و بازار پول) و صنایع صادرات‌محور خواهد بود. در بخش تملک دارایی‌ها نیز به منظور وصول مطالبات صندوق و در چارچوب بیانیه سرمایه‌گذاری صندوق، بسته به مورد، اقدام می‌شود.
۲ ابزار جدید تامین مالی در صندوق توسعه ملی
رییس هیات عامل صندوق توسعه ملی با ذکر اینکه ابزار‌های اصلی تامین مالی صندوق در طول ۱۰ سال گذشته در قالب پرداخت تسهیلات بوده است، گفت: براساس مصوبات جدید هیات امنای صندوق، دو نوع روش دیگر نظیر «مشارکت» به صورت سهامداری یا مشارکت خصوصی و عمومی و نیز تشکیل «صندوق‌ها» به صورت صندوق P.E یا صندوق پروژه ارزی، پیش‌بینی شده است.
وی با اشاره به این سه نوع ابزار اصلی اظهار کرد: اینک می‌توان این ابزار‌ها را به صورت تکی یا ترکیبی به‌کار بست. بر این اساس، تنوعی از ابزار‌های ترکیبی تامین مالی توسط صندوق قابل استفاده است. غضنفری توضیح داد: به منظور تنوع‌بخشی در این بخش و خروج صندوق توسعه ملی از صرفا پرداخت‌کننده تسهیلات، ابزار‌های ترکیبی تامین مالی جدید در صندوق تعریف شده است که به دو صورت کلی «تصمیم» یا «اختیار» عمل می‌شود؛ در روش نخست، تصمیم در مورد منافع صندوق به هنگام مشارکت است (عقد منجز یا حتمی) به‌طوری که در کنار اعطای وام، صندوق حق سهامداری، مشارکت در سود، مشارکت در محصول یا منافع مالی را داراست، ولی در مدل دوم، (اختیار) وام در ابتدا پرداخت و سپس در آینده و پس از پیشرفت پروژه در مورد سهامداری صندوق یا حق برداشت یا مشارکت در آن تصمیم‌گیری می‌شود، در واقع قرارداد اختیار، قابل تبدیل است. هر دو این شیوه‌ها از روش‌های جدید سرمایه‌گذاری صندوق به‌شمار می‌رود و با اینکه نقش صندوق در پروژه‌ها کاملا متفاوت خواهد بود، اما از بنگاهداری صندوق جلوگیری می‌کنند.
غضنفری در ادامه ۹ نمونه از تصمیمات عملیاتی جدید صندوق توسعه ملی در بخش سرمایه‌گذاری را ارائه کرد و گفت: این نوع سهامداری بعضا قابل تبدیل است و همان‌گونه که ذکر شد سهم صندوق ممکن است به صورت نوعی منافع مالی یعنی برداشت از محصول یا مشارکت در سود باشد، به علاوه، گاه گزینه تسهیلات هم موجود بوده یا گاهی وجود ندارد که البته در آن صورت تامین مالی به صورت سپرده‌گذاری، انتشار اوراق یا جذب سرمایه مردمی و یا سرمایه‌های خارجی صورت خواهد گرفت.