۴ دلیل افزایش قیمت ۴۵ درصدی برنج خارجی

قیمت برنج خارجی در یک سال گذشته بیش از ۴۵ درصد افزایش یافته و از کیلویی ۵۶ هزار و ۵۵۱ ریال در شهریور ۹۶ به ۸۱ هزار ۹۷۶ ریال در سال ۹۷ رسیده است. این در حالی است که برنج ایرانی طی این مدت تنها هفت درصد رشد قیمت داشته است. بر همین اساس دبیر انجمن واردکنندگان برنج با بیان اینکه چهار عامل اساسی در این زمینه تاثیرگذار بوده است، چهار دلیل برای رشد ۴۵ درصدی قیمت برنج خارجی در بازار را عنوان کرد.
مسیح کشاورز با اشاره به ممنوعیت واردات در فصل برداشت به جای تعرفه‌گذاری فصلی، گفت: نخست اینکه وزارت جهاد کشاورزی با برنامه ممنوعیت واردات در زمان برداشت باعث می‌شود‌ قیمت تمام‌شده واردات این محصول افزایش یابد.
وی در تشریح چگونگی این مساله اظهار کرد: وزارت جهاد کشاورزی معمولا واردات برنج را در فصل برداشت، ممنوع می‌کند که این دقیقا همزمان با رشد تقاضای این محصول در کشورهایی است که ما اقدام به واردات می‌کنیم. در همین زمان تقاضا برای برنج در این کشورها بالاست و محصولات اندکی هم برای صادرات دارند. بنابراین مجبور هستیم برنج را با قیمت بالاتری خریداری کنیم.
کشاورز با بیان اینکه ارزی که دولت در اختیار تولیدکنندگان قرار می‌دهد، از سال ۹۶ تاکنون با نوساناتی همراه بوده است، افزود: دولت زمانی ارز ۳۷۰۰ تومانی به واردکنندگان برنج نداد و آنها مجبور شدند با ارز آزاد وارد کنند. به گفته وی، نرخ ارزی که واردکنندگان برنج استفاده کرده‌اند ۴۲۰۰ تا ۵۱۳۰ تومان بود و این باعث ‌شد قیمت واردات گران‌تر باشد.
کشاورز گفت: دولت برای واردات برنج ۲۶ درصد عوارض می‌گیرد، به اضافه برای هر کیلو برنج مابه‌التفاوتی هزار تومانی دریافت می‌کند و این باعث می‌شود قیمت واردات برنج در کشور بالاتر رود.
روند نامناسب تخصیص ارز
دبیر انجمن واردکنندگان برنج به روند نامناسب تخصیص ارز به واردکنندگان اشاره کرد و گفت: دولت در حالی که به کالاهای لوکس ارزهای مناسب دلار و یورو می‌داد، برای واردات برنج ارزهایی نظیر روبل، روپیه، لیر و وون کره را تخصیص می‌داد که با توجه به بالا بودن نرخ مبادله‌ای آنها هزینه واردات افزایش می‌یافت. وی ادامه داد: به علت اختصاص این‌گونه ارز‌ها ۴ تا ۸ درصد هزینه اضافی روی دست واردکنندگان می‌گذاشت.
کشاورز گفت: اخذ عوارض ۲۶ درصد به اضافه هزار تومان مابه‌التفاوت باعث شده انگیزه قاچاق و واردات از مبادی غیررسمی بیشتر شود. دولت برای کنترل این مساله باید چاره‌اندیشی کند. وی همچنین اظهار کرد: ۸۵ درصد واردات برنج خارجی توسط ۵۰ نفر در بخش خصوصی انجام می‌شود که آنها سالانه صدها میلیارد تومان گردش مالی دارند.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج سیاست ممنوعیت واردات برنج در فصل خرید توسط وزارت جهاد کشاورزی را نامناسب خواند و بیان کرد: وزارت جهاد به جای ممنوعیت باید در فصل برداشت تعرفه فصلی اعمال کند یعنی اگر تعرفه در سایر فصول ۲۶ درصد است آن را در فصل برداشت تا ۴۰ درصد افزایش دهد که در این صورت تناسب واردات در طول سال برقرار خواهد شد. کشاورز گفت: در شش ماهه امسال نسبت به سال گذشته ۱۴۵ هزار تن برنج کمتری وارد کشور شده است.
قاچاق، مساله اصلی
وی همچنین دو مساله قاچاق و احتکار را برای برای برنج مشکل اصلی خواند و گفت: اکنون بسیاری از انبارها در کشور با ظن به قاچاق پملب شده‌اند که باید مسیر کارشناسی و دقیق در این باره طی شود تا از انبار ماندن بی‌دلیل آنها جلوگیری و با روانه شدن به بازار قیمت‌ها متعادل شود.
دبیر انجمن واردکنندگان برنج با اشاره به اینکه تعامل وزارت جهاد کشاورزی با بخش خصوصی سازنده و راهگشای بسیاری از مشکلات این بخش خواهد شد، گفت: وزیر جهاد کشاورزی نگاه مثبتی به بخش خصوصی ندارد و تاکنون نتوانسته‌ایم جلساتی در این زمینه داشته باشیم. گفتنی است تولید برنج در کشور سالانه ۲/۲ میلیون تن است که با توجه به مصرف سه میلیون تنی برنج در سال‌، نیاز به واردات ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزارتن برنج در سال است‌ اما در عمل سالانه بین ۱/۱ تا ۲/۱ میلیون تن برنج وارد کشور می‌شود. از طرفی سیاست دولت در ممنوعیت واردات در فصل برداشت برنج درست است و برای حمایت از کشاورز داخلی لازم به نظر می‌رسد‌ اما دولت باید فکری هم برای مساله تغییر کاربری شالیزارهای شمال به ویلا کند، چراکه با روند کنونی شالیزارها با سرعت فراوان تبدیل به ویلا شده و برای همیشه از تولید خارج می‌شوند. اکثر روستاهای شمال با ساخت ویلا در شالیزارها چهره روستایی خود را به چهره دوگانه روستا ویلا تغییر داده‌اند و در اکثر روستاهای شمال چندین برابر خانه روستاییان‌، ویلا ساخته شده است.