۵ قلم از ۱۰ قلم کالای عمده وارداتی کشاورزی است

مصطفی سعیدی‌پور – براساس گزارش گمرک در چهار ماهه نخست امسال از مجموع ۱۰ قلم کالای عمده وارداتی، پنج قلم آنها شامل محصولات کشاورزی هستند! میانگین رشد ارزش واردات این پنج قلم در چهار ماهه نخست امسال هم اتفاقا حدود ۵۰ درصد بوده است.
وزارت کشاورزی اما دایما از عدم حمایت از واردات می‌گوید و لزوم توجه به بخش کشاورزی و تولید داخل. اما اینها شعار و مصاحبه هستند، واقعیت چای‌های کود شده چایکاران شمال، مرکبات باغات شهسوار و برنج مازندران است.
از وزارت جهاد کشاورزی خبر می‌رسد که چون در تولید محصولات باغی یک سروگردن از دیگر کشورها بالاتریم پس واردات میوه و محصولات کشاورزی ممنوع است اما واقعیت بازار از چیز دیگری حکایت می‌کند البته این موضوع جدید نیست و ۶- ۵ سالی می‌شود که واردات گوشت برزیلی، سیر چینی، انگور شیلی و هندوانه‌های رنگ شده چینی صدای مجلس و جماعت کشاورز را درآورده اما اعتراض‌ها تا به امروز راه به جایی نبرده و همچنان شاهد روند رو به رشد واردات اقلام کشاورزی طی چند سال اخیر هستیم. اما نکته جالب این قضیه در این است که منشای واردات بی‌رویه میوه و محصولات کشاورزی به کشور مشخص نشده است. در این بین هر چند وزارت کشاورزی به عنوان متولی اصلی تولید مقصر اصلی شناخته شده است اما وزیر پرحاشیه این وزارتخانه هرگز زیربار رشد واردات با وجود افزایش تولید داخلی نرفته و نمی‌رود این در حالی است که آمار واقعیت ماجرا را روشن می‌کند. به طوری که در چهار ماهه ابتدای امسال حدودا ۳۱۲ هزار تن میوه (به غیر از محصولات دیگر کشاورزی) و به ارزش ۲۲۷ میلیون دلار وارد کشور شده که این رقم به گفته فعالان بازار کمتر از چیزی است که عنوان شده با این حال وزیر کشاورزی واردات را قبول ندارد و معتقد است واردات محصولات کشاورزی ۳۰ درصد کاهش یافته و طی چهار ماهه اول امسال نیز واردات محصولات کشاورزی از نظر وزنی کاهش ۲۷ درصدی را تجربه کرده است.
صادق خلیلیان که به دلیل ورشکستگی کشاورزان چند بار تا پای استیضاح رفته، معتقد است واردات میوه‌های لوکس به کشور همچنان ممنوع است. با این حال باید این سوال را از آقای وزیر پرسید که چرا در صورت ممنوعیت واردات میوه‌های لوکس کانتینر، کانتینر انگور و گلابی ۱۳ هزار تومانی به کشور وارد می‌شود و چطور ممکن است مسوولان موقع ترخیص متوجه این محصولات لوکس نشوند.
با اینکه کشاورزان روز به روز به کام ورشکستگی نزدیک‌تر می‌شوند اما متولی این صنف از کاهش واردات محصولات کشاورزی خبر می‌دهد، در همین راستا نگاهی کردیم به آمار گمرک تا واقعیت بر کسی پوشیده نماند.
بر این اساس از میان ۱۰ قلم کالای عمده وارداتی پنج کالا جزو محصولات کشاورزی بوده؛ دانه ذرت دامی، برنج، روغن خام سویا، کنجاله و سایر آخال جامد از دانه سویا، قطعات گوشت بی‌استخوان گاوی منجمد، جزو پنج کالای عمده وارداتی در چهار ماهه نخست سال‌های ۹۰-۱۳۸۹ است. طبق آمار گمرک دانه ذرت دامی با ۳۳۵ میلیون دلار نسبت به سال گذشته آن رشد ۱۶/۴۳ درصدی را تجربه کرده است. برنج نیز با واردات ۳۳۱ میلیون دلاری در همین زمان ۲۳/۱۰ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد کرده که رقم قابل توجهی است چراکه انجمن برنج و کشاورزان بارها از افزایش بی‌رویه واردات برنج به کشور گله و شکایت کردند.
در همین راستا ۲۸۴ میلیون دلار روغن خام سویا به کشور وارد شده که نسبت به قبل ۱۶۳/۳۸ درصد رشد را تجربه کرده اما ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود و در محصولاتی چون کنجاله و گوشت بی‌استخوان گاوی منجمد به ترتیب شاهد رشد ۱۷/۲۵ و ۲۵/۶۰ درصدی هستیم، یعنی در این مقطع حدود ۲۷۳ میلیون دلار کنجاله و ۲۶۹ میلیون دلار گوشت گاو منجمد وارد کرده‌ایم.
رشد واردات محصولات کشاورزی نه تنها در زمان تولید بلکه درست در حالی صورت گرفته که کشور نیازی به واردات این میزان از این محصولات ندارد، در بخش واردات گوشت گاو نیز بارها تولید‌کنندگان اعلام کردند که نیازی به واردات نیست و با مازاد تولید روبه‌رو هستند.
اما از آنجا که وقتی پای آمار و جداول گمرکی به میان می‌آید حرف و حدیث‌ها نیز بالا می‌گیرد، برای مقایسه این آمار سری زدیم به جدول آمار واردات کشور در شش ماه نخست سال ۲۰۱۱ میلادی که باز هم با آنچه وزیر کشاورزی و معاونانش می‌گویند تناقض دارد. در مدت زمان یاد شده از میان سه کالای عمده وارداتی به کشور دو محصول دانه ذرت دامی و روغن خام سویا بیشترین سهم را در واردات داشتند. از قرار معلوم۶۳۳ میلیون دلار دانه ذرت دامی و ۵۵۸ میلیون دلار روغن خام سویا به کشور وارد شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ترتیب ۱۱/۸۷ و ۱۸/۹۷ درصد رشد کردند به همین دلیل همچنان شاهد رکود در بخش کشاورزی و بی‌رغبتی برای تولید هستیم.
در حال حاضر زمین‌های کشاورزی یکی‌یکی جای خود را به ویلا‌های شخصی می‌دهند و این در حالی است که در تولید محصولات کشاورزی زمانی در صدر دنیا قرار داشتیم از این رو معلوم نیست چه اتفاقی در این بخش در حال رخ دادن است.
فکرش را بکنید، بازار شیر به هم ریخته و عده‌ای وارد‌کننده به دنبال جذب سرمایه‌گذاران خارجی برای تولید داخلیمان هستند. از طرفی بازار پر از میوه‌های لوکس، بدون طعم و گران خارجی است و از سوی دیگر چای ایرانی به دلیل نبودن متولی در انبارها خاک می‌خورد و تبدیل به کود می‌شود و جالب این است که وزیر کشاورزی از کود شدن این چای‌ها اظهار خرسندی می‌کند.صادق خلیلیان در همین رابطه اعلام کرده که به منظور جلوگیری از ورود چای‌های سنواتی تصمیم خوبی است که این محصول به کود تبدیل شده است با این وضعیت می‌بینیم که توقع بیجایی است که در انتظار رشد کشاورزی‌مان باشیم. به قول مدیرعامل اتحادیه باغداران، محصولات ممنوعه وارداتی که از سوی وزارت کشاورزی از اردیبهشت‌ماه اعلام شده است، همچنان در بازار وجود دارد.
وی گفت: ‌در حالی که اکنون فصل برداشت انگور است و انواع انگور در داخل تولید می‌شود که به دلیل نبود تقاضای تازه‌خوری به کشمش تبدیل می‌شود، انگور شیلی در بازار وجود دارد. این در حالی است که واردات ۳۵ قلم کالای کشاورزی از جمله انگور، هندوانه، گوجه‌فرنگی، پیاز، گلابی، آلو، سیب، هلو، شلیل، کیوی، انار، زرشک، لیمو ترش، خربزه، هندوانه و… از اردیبهشت ماه ممنوع اعلام شده است که به گفته مدیر کل بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی، این محصولات از قبل ثبت سفارش شده‌اند و از زمان ممنوعیت واردات تا ورود آنها به کشور معمولا شش- هفت ماه زمان می‌برد. این بهترین بهانه برای این است که در طول سال بازار پر از محصولات مثلا ممنوعه باشد.
آنچه را مردم می‌بینند وفور کالاهای کشاورزی خارجی از میوه گرفته تا گوشت برزیلی و شیرخشک چینی است و آنچه کشاورزان با پوست و گوشت و استخوان خود حس می‌کنند بی‌توجهی به تولید و کار ایشان است. انبارهای آکنده از تولیدات کشاورزی داخلی گواه این امر است.