۹/۱ میلیارد دلار از جیب دولت می رود

گروه نفت و انرژی- دعوای گازی ایران با ترکیه به سال‌های گذشته بر‌می‌گردد و تا به حال ترکیه بارها مدعی گران‌فروشی گاز ایران شده است.
ترکیه سال ۹۲ مساله بالا بودن قیمت گاز دریافتی از ایران را مطرح کرد و اواخر بهمن‌ماه سال ۹۲ شرکت بوتاش ترکیه با دو ادعا که اولا در ۵۳ روز گذشته از سال ۹۲ صادرات گاز ایران به این کشور به میزان مورد توافق نبوده است و ۲۵ درصد از حجم آن کاسته شده است و از سوی دیگر قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه نسبت به دیگر کشورهای منطقه بالاست به دادگاه بین‌المللی لاهه شکایت کرد.
ترکیه ابتدا مدعی بود باید ۳۵ میلیارد دلار بابت بالابودن قیمت گاز از سال ۲۰۰۵ از ایران دریافت کند که با توضیحاتی که ایران در داوری این شکایت داد ادعای آنها رد شد ولی ترک‌ها ادعای جدید جریمه ۳۰ میلیارد دلاری را بابت بالابودن قیمت گاز از سال ۲۰۱۲ مطرح کردند که داوری این شکایت گازی اعلام کرده است جریمه گازی ایران ۱۲ تا ۱۵ درصد است و ترک‌ها نتوانستند به هدف خود برسند.حال نتیجه شکایت گازی ترکیه علیه ایران اعلام شده است و معاون وزیر نفت می‌گوید‌: ایران متعهد شد که ۹/۱ میلیارد دلار غرامت به ترکیه پرداخت کند.حمیدرضا عراقی در‌باره آخرین وضعیت پرداخت غرامت گازی به شرکت بوتاش ترکیه در نشستی خبری گفت: ترک‌ها در داوری اول مبنی بر عدم تامین گاز مورد نیاز از سوی ایران به پیروزی نرسیدند و داوری بین‌المللی حق را به ایران داد.وی با بیان اینکه در داوری دوم ابتدا ترک‌ها ادعای کاهش ۲۵ درصدی قیمت گاز وارداتی از ایران را داشتند، اظهار داشت: بر اساس اعلام داوری بین‌المللی مقرر شد قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه بین ۳/۱۳ تا ۶/۱۶ درصد کاهش یابد.
معاون وزیر نفت با اعلام اینکه در نهایت با مذاکرات انجام شده قیمت گاز صادراتی ایران به ترکیه تنها ۳/۱۳ درصد کاهش یافت، تاکید کرد: بر اساس توافق انجام شده ایران باید یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار بابت غرامت به ترکیه پرداخت کند که این رقم به صورت قسط‌بندی شده به ترک‌ها پرداخت خواهد شد.
قطع گاز ترکمنستان وارد مرحله داوری بین‌المللی شد
حمیدرضا عراقی اظهار کرد: برخلاف صورتجلسه‌ای که در روزهای پایانی سال ۲۰۱۶ میلادی بین شرکت ملی گاز ایران و ترکمن گاز ترکمنستان امضا‌ شده بود در نخستین روز سال ۲۰۱۷ میلادی، ترکمنستان صادرات گاز به ایران را متوقف کرد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اعلام اینکه ترکمنستان با وجود ادعای اختلاف حساب اقدام به قطع صادرات گاز به ایران کرده بود، تصریح کرد: ترکمن‌ها تاکنون حاضر به انجام مذاکره و شفاف‌سازی در مورد حجم و میزان اختلاف حساب با شرکت ملی گاز ایران نبوده‌اند و برخلاف مفاد قراردادی، اقدام به قطع صادرات گاز کرده‌اند.
معاون وزیر نفت با تاکید بر اینکه هم‌اکنون با وجود توقف واردات گاز از ترکمنستان گاز هیچ شهر و روستایی متوقف نشده است، گفت: برای ترکمنستان یک فرصت زمان‌بندی شده تعیین کرده‌ایم و در صورتی که در مدت تعیین شده نسبت به آغاز مذاکرات و شفاف‌سازی حساب و کتاب و اختلافات مالی بین دو طرف اقدام نکنند، قطعا ایران به داوری بین‌المللی شکایت خواهد کرد.
این مقام مسوول با اشاره به انجام روزانه حدود شش میلیون متر‌مکعب سوآپ گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان و از مسیر ایران تاکید کرد: هرچند ترکمن‌ها گاز صادراتی ایران را متوقف کرده‌اند‌ اما فعلا برنامه‌ای برای توقف سوآپ گاز از این کشور همسایه نداریم.
وی با یادآوری اینکه هم‌اکنون مراحل داوری گازی از شرکت ترکمن گاز آغاز شده است، یادآور شد: ایران آماده آغاز مذاکرات با ترکمنستان است.
عراقی در پایان با بیان اینکه پیشتر با توافق بین دو کشور بخشی از بدهی‌های گازی ایران به ترکمنستان به وام تبدیل شده بود، خاطرنشان کرد: بر اساس این توافق مقرر شد حدود پنج درصد سود وام به ترکمنستان توسط ایران پرداخت شود.
گاز هیچ شهر و روستایی قطع نشد
حمیدرضا عراقی با بیان اینکه پس از توقف واردات گاز از ترکمنستان گاز هیچ یک از شهرها و روستاهای کشور قطع نشده و حتی با افت فشار گاز رو‌به‌رو نیستیم، گفت: فقط در برخی موارد گاز جایگاه‌های سی‌ان‌جی استان‌های مازندران و گلستان برای تقویت فشار گاز شهرهای شمالی کشور قطع شده است.
معاون وزیر نفت تاکید کرد: خط لوله انتقال گاز رشت به سنگر به صورت ضربتی و ۱۵ آذر‌ماه امسال در مدار بهره‌برداری قرار گرفت که با راه‌اندازی این خط لوله عملا ظرفیت انتقال گاز کشور افزایش یافته و خطر افت فشار یا قطعی گاز در شمال به حداقل رسیده است.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران همچنین از بهره‌برداری از تاسیسات تقویت فشار دشت بر روی خط لوله شمال و شمال شرق کشور به منظور افزایش پایداری شبکه گاز در شمال کشور خبر داد و افزود: تا تابستان سال آینده و بهره‌برداری از خط لوله نکا به دامغان به طور کامل مشکل افت فشار یا قطعی گاز در شمال کشور حتی در صورت توقف واردات گاز از ترکمنستان منتفی خواهد شد.
این مقام مسوول در ادامه از افتتاح فاز اول خط لوله صادرات گاز به عراق تا هفته آینده خبر داد و یادآور شد: علاوه بر این بهمن‌ماه امسال پنج ایستگاه جدید تقویت فشار و تقویت پنج ایستگاه دیگر تقویت فشار گاز در مدار بهره‌برداری قرار می‌گیرد.وی با اشاره به افتتاح پروژه گازرسانی به زاهدان در بهمن‌ماه امسال تاکید کرد: علاوه بر این عملیات اجرایی ساخت خط لوله گاز زاهدان به ایرانشهر هم بهمن‌ماه امسال آغاز خواهد شد.
تهاتر گاز با طلا
عراقی در ادامه در تشریح جزییات دلایل توقف واردات گاز از ترکمنستان توضیح داد: هم‌اکنون حدود ۵/۱ تا ۲ درصد گاز مورد نیاز کشور از طریق واردات تامین می‌شود و عملا با توقف واردات گاز محدودیت یا مشکلی برای گازرسانی در شمال و شمال شرق کشور نداریم.
معاون وزیر نفت با یادآوری اینکه باعث و بانی امضای قرارداد واردات گاز ترکمنستان آیت‌الله ‌هاشمی‌رفسنجانی بود و عملا این قرارداد در دولت ایشان امضا شد، گفت: ترکمنستان در روزهای استقلال خود با مشکلات متعدد اقتصادی رو‌به‌رو و حتی در آن ایام با دستور رییس‌جمهور وقت محموله‌های آرد به این کشور همسایه صادر شد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز با تاکید بر اینکه ایران همواره یک همسایه قابل اعتماد برای ترکمنستان بوده است و قراردادی ۲۵ ساله برای واردات گاز از این کشور امضا شده بود، تصریح کرد: اما عملا ترکمنستان بارها صادرات گاز به ایران را متوقف کرد و اکنون به دلیل توقف‌های متعدد واردات گاز از این کشور مجبور به اجرای پروژه‌های به منظور خودکفایی هستیم.وی با اشاره به هزینه سرمایه‌گذاری ۲۰۰ میلیون دلاری برای ساخت خط لوله گاز نکا به دامغان اظهار داشت: اگر ترکمنستان یک صادرکننده مطمئن گاز بود نیازی به این هزینه‌های بالای سرمایه‌گذاری نبود.
این مقام مسوول با بیان اینکه در سال ۸۶ با توافقی که انجام شد برای یک دوره ۹ ماهه قیمت واردات گاز از ترکمنستان به ۳۵۰ دلار به ازای هر هزار متر‌مکعب گاز وارداتی افزایش پیدا کرد تاکید کرد: به عبارت دیگر در این مدت قیمت گاز وارداتی از ترکمنستان با افزایش شش برابری همراه شد.
مدیرعامل شرکت ملی گاز با یادآوری اینکه در دوران تحریم به دلیل مشکلات بانکی مجبور به تهاتر گاز با طلا و حتی انتقال چمدانی پول به ترکمنستان بودیم ادامه داد: اما هم‌اکنون با لغو تحریم‌ها هیچ گونه محدودیتی برای خرید گاز نداریم و به صورت مستقل از طریق بانک‌ها پول به این کشور پرداخت می‌شود به طوری که پیش از توقف واردات ۱۰۰ میلیون یورو به صورت بانکی پول به ترکمنستان پرداخت کردیم.
عراقی با یادآوری اینکه در دوران تحریم دلالان و واسطه‌ها برای انتقال پول ایران به ترکمنستان حق کمیسیون‌های بالایی می‌گرفتند، افزود: اما هم‌اکنون بدون پرداخت حتی یک سنت حق دلالی امکان انتقال پول به ترکمنستان وجود دارد.
وی با اشاره به بازگشایی یک خط اعتباری در قالب گارانتی به ارزش دو میلیارد تومان برای پیمانکاران و سازندگان ایرانی در ترکمنستان عملا تهاتر کالا، خدمات فنی و مهندسی با گاز ترکمنستان انجام می‌شد.
عراقی در ادامه با بیان اینکه پس از برگزاری نشستی در عشق‌آباد با این کشور به توافق رسیدیم تا با انجام مذاکره مشکلات و اختلاف حساب بین دو کشور را حل و فصل کنیم، تاکید کرد: اما از ساعت ۱۲ یکم ژانویه ترکمنستان صادرات گاز به ایران را متوقف کرد اما با وجود توقف صادرات سوآپ روزانه شش میلیون متر‌مکعب در حال انجام است.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اعلام اینکه ترکمنستان با وجود ادعای اختلاف حساب اقدام به قطع صادرات گاز به ایران کرده بود، تصریح کرد: ترکمن‌ها تاکنون حاضر به انجام مذاکره و شفاف‌سازی در مورد حجم و میزان اختلاف حساب با شرکت ملی گاز ایران نکرده و برخلاف مفاد قراردادی، اقدام به قطع صادرات گاز کرده است.
معاون وزیر نفت با تاکید بر اینکه هم‌اکنون با وجود توقف واردات گاز از ترکمنستان گاز هیچ شهر و روستایی متوقف نشده است، گفت: برای ترکمنستان یک فرصت زمان‌بندی شده تعیین کرده‌ایم و در صورتی که در مدت تعیین‌شده نسبت به آغاز مذاکرات و شفاف‌سازی حساب و کتاب و اختلافات مالی بین دو طرف اقدام نکنند، قطعا ایران به داوری بین‌المللی شکایت خواهد کرد.
این مقام مسوول با اشاره به انجام روزانه حدود شش میلیون متر‌مکعب سوآپ گاز از ترکمنستان به جمهوری آذربایجان و از مسیر ایران تاکید کرد: هرچند ‌ ترکمن‌ها گاز صادراتی ایران را متوقف کرده‌اند‌ اما فعلا برنامه‌ای برای توقف سوآپ گاز از این کشور همسایه نداریم.وی با یادآوری اینکه هم‌اکنون مراحل داوری گازی از شرکت ترکمن‌گاز آغاز شده است، یادآور شد: ایران آماده آغاز مذاکرات با ترکمنستان است.
عراقی در پایان با بیان اینکه پیشتر با توافق بین دو کشور بخشی از بدهی‌های گازی ایران به ترکمنستان به وام تبدیل شده بود، خاطرنشان کرد: بر اساس این توافق مقرر شد حدود پنج درصد سود وام به ترکمنستان توسط ایران پرداخت شود.