‌ اتحاد ۳ کشور علیه ایران

گروه انرژی- زمزمه توافق نفتی سه تولید‌کننده بزرگ یعنی روسیه، آمریکا و عربستان برای افزایش تولید نفت، در شرایطی که احتمال تشدید تحریم‌های ایران نیز به گوش می‌رسد، زنگ خطری برای کشورمان به حساب می‌آید.
گویا همه دست به دست هم دادند تا عرصه را بر ایران تنگ کنند؛ از یک طرف محدودیت‌های صادرات نفت ایران و از طرفی حذف ایران از دایره تولید‌کنندگان نفت جهان.
اوپک و متحدانش از جمله روسیه در حال بررسی بالا بردن سطح تولید هستند و این مساله ممکن است آغازی بر پایان توافق اوپک باشد. فایننشال‌تایمز می‌نویسد: «با بازگشت سطح ذخایر نفت به میانگین پنج ساله، احتمال محدود شدن تولید در ایران و کاهش سریع تولید نفت در ونزوئلا اوپک که مکررا وعده داده بود محدودیت‌های تولید را تا پایان امسال حفظ خواهد کرد، ممکن است ناچار شود دست به اقدام بزند.
جزییات دقیق همچنان باید نهایی شود‌ اما تاکید بر تغییرات احتمالی کاملا عیان است. کاهش تولید ونزوئلا به معنای آن است که این کشور ۵۰۰ هزار بشکه در روز کمتر از سهمیه‌ای که با اوپک توافق کرده بود، تولید می‌کند و انتظار می‌رود روند کاهش تولیدش با نرخ فاجعه‌باری ادامه پیدا کند. آنگولا نیز به دلیل فرسودگی میادین خود حدود ۱۵۰ هزار بشکه در روز کمتر از سهمیه مقرر نفت تولید می‌کند.»
تسهیل محدودیت‌های عرضه به معنای افزوده شدن ۸۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز به میزان عرضه به بازار است که نرخ پایبندی به توافق اوپک را به ۱۰۰ درصد نزدیک می‌کند. از سوی دیگر افزایش تولید توافق‌شده ممکن است بسیار کمتر باشد.
تغییرات اندک ممکن است کشورها را وادار کند طبق اهداف فعلی خود تولید کنند که به معنای آن خواهد بود که عربستان سعودی حدود ۳۰۰ هزار بشکه در روز را به بازار باز‌می‌گرداند. در هر حال عربستان سعودی و روسیه مشتاق هستند معماری توافق خود را حفظ کنند.
اما دوباره و همچنان جزییات توافق باید بررسی شود. طبق گزارش وال‌استریت ژورنال و بلومبرگ، سعودی‌ها گزینه ملایم‌تری می‌خواهند در حالی که روس‌ها خواهان افزایش قابل توجه تولید هستند. افزایش تولید ممکن است در سه ماهه سوم امسال آغاز شود. با این همه صحبت از یک توافق جدید از انجام آن راحت‌تر است.
عرضه فزاینده به معنای آن خواهد بود که بخشی از تولیدی که ونزوئلا استفاده نمی‌کند بین اعضای دیگر توزیع می‌شود. با این همه توافق روی جزییات در دور نخست کار بسیار دشواری خواهد بود. مسایل معدودی وجود دارند که ممکن است فرآیند مذاکرات را پیچیده کنند.
به گفته یک منبع اوپک، شمار زیادی از اعضای اوپک هم‌اکنون تا حد امکان تولید بالایی دارند و فضای چندانی برای افزایش تولید ندارند. تنها اعضای معدودی هستند که توانایی افزایش تولید دارند‌ بنابراین پیاده‌سازی این مساله پیچیده خواهد بود. همچنین اگر روسیه و عربستان سعودی تولیدشان را افزایش دهند احتمالا به ضرر کشورهایی مانند آنگولا، ونزوئلا و احتمالا ایران خواهد بود که تولیدشان کاهش پیدا کرده است.
تولید ایران هنوز کاهش نیافته‌ اما انتظار می‌رود صادرات این کشور از تحریم‌های آمریکا متاثر شود. به علاوه برخی از مقامات اوپک از این واهمه دارند که برخی تغییرات در جزییات توافق ممکن است آنچه را که نمایش همبستگی اوپک تاکنون دیده شده است، تضعیف کند.
بر همین اساس فایننشال‌تایمز در گزارشی به بررسی موضوعات مهمی پرداخته که در آستانه دیدار ماه آینده تولیدکنندگان نفت در وین باید مورد توجه قرار گیرند.
بحران اقتصادی ونزوئلا
چرا تولیدکنندگان اکنون درباره افزایش تولید مذاکره می‌کنند؟ افزایش قیمت‌های نفت به بالای ۸۰ دلار در هر بشکه در ماه جاری تحت تاثیر دو رویداد مهم بوده است؛ تولید نفت در ونزوئلا که گرفتار بحران اقتصادی و سیاسی است، به شدت کاهش یافته است. همچنین دورنمای بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران که سومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک است، به نگرانی‌های بازار نسبت به محدود شدن عرضه افزوده است.
بنابراین در حالی که اوپک و روسیه از ابتدای سال ۲۰۱۷ برای کاهش عرضه نفت به منظور پایان دادن به اشباع عرضه همکاری کرده‌اند، تولید اکنون بسیار بیشتر از آنچه آنها ابتدا نظر گرفته بودند کاهش پیدا کرده است.
افزایش قیمت به سود تولیدکنندگان بزرگ نفت بوده اما آمریکایی‌ها با قیمت‌های بالاتر سوخت مواجه شده‌اند که واکنش خشمگینانه دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا را برانگیخت.
عربستان سعودی- بزرگ‌ترین صادرکننده اوپک- اگرچه قیمت‌های بالاتر را برای تامین برنامه‌های اصلاحات اقتصادی و اجتماعی جاه‌طلبانه می‌خواهد اما بعید است بخواهد خشم واشنگتن را برانگیزد به خصوص که آمریکا، ایران را که بزرگ‌ترین رقیب این کشور است، هدف گرفته است.
افزایش عرضه
عرضه نفت تا چه حد ممکن است افزایش پیدا کند؟ برای معامله‌گران نفت این یک سوال میلیون دلاری است. جزییات افزایش تولید احتمالا تا ۲۲ ژوئن که زمان برگزاری نشست رسمی بعدی وزرای اوپک و همچنین متحدان آنها شامل روسیه است، اعلام خواهد شد.
منابع آگاه از مذاکرات میان عربستان سعودی و روسیه اعلام کردند رقم یک میلیون بشکه در روز مطرح است اما احتمال دارد رقم نهایی افزایش تولید از این میزان کمتر باشد.
الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه و خالد الفالح، همتای سعودی وی گفته‌اند همه گزینه‌ها روی میز است و هر ‌گونه افزایش تولید تدریجی خواهد بود. این نشانه واضحی است که آنها ممکن است تمایل داشته باشند روند رشد قیمت‌ها را آرام کنند تا باعث ریزش یکباره نشود.
موسسه مشاوره «انرژی اسپکتس» برآورد کرده این افزایش بین ۳۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز خواهد بود و به این بستگی خواهد داشت که تولیدکنندگان سطح تولید کشور خاص یا اهداف گروه را مدنظر بگیرند.
آنها ممکن است از اعضای خود بخواهند تولیدشان را به اهداف اولیه نزدیک‌تر کنند که در این صورت افزایش تولید حداقلی خواهد بود زیرا اعضایی مانند ونزوئلا قادر نیستند درخواست افزایش تولید را اجابت کنند.
گزینه دیگر این است که کشورهایی که ظرفیت شناور دارند شکاف ناشی از کاهش تولید اعضای دیگر را پر کنند که باعث افزایش تولید و نزدیک شدن به سطح تولید هدف‌گذاری شده می‌شود.
به گفته آرمیتا سان در شرکت «انرژی اسپکتس»، هنوز هیچ تصمیمی گرفته نشده است و این مذاکرات برای خروج از توافق همکاری نیست بلکه تنظیم میزان عرضه است.
ظرفیت تولید اضافی
چه میزان ظرفیت شناور وجود دارد؟ اینکه یک تولیدکننده اعلام کند تولیدش را افزایش خواهد داد یک مساله است اما مساله مهم‌تر این است که اوپک و متحدانش تا چه میزان ظرفیت تولید اضافی دارند.
معامله‌گران هشدار می‌دهند با افزایش تولید در نیمه دوم سال، اوپک و روسیه ممکن است ظرفیت شناور خود را پیش از اینکه بازار واقعا به آن نیاز پیدا کند، کاهش دهند.
البته اگر معامله‌گران دچار وحشت شوند که ذخایر چندانی وجود ندارد و یک اختلال عرضه دیگر ممکن است پیش بیاید در این صورت قیمت‌ها افزایش پیدا خواهند کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرده که تا مارس اوپک ۴/۳ میلیون بشکه در روز ظرفیت تولید شناور داشت که عربستان سعودی ۶۴ درصد از این میزان را در اختیار داشت.
اما بسیاری از معامله‌گران معتقدند زمانی که تولید کشورهایی که می‌توانند سطح تولیدشان را بدون فرسودن بیش از حد میادین‌شان حفظ کنند محاسبه شود، این رقم بسیار کمتر است.
حتی عربستان سعودی زمانی که تولیدش را برای تحت فشار گذاشتن رقیبانش در فاصله سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ افزایش داد، هرگز از ۱۱ میلیون بشکه- که تنها یک میلیون بشکه در روز بالاتر از سطح فعلی است، فراتر نرفت.
رفتار سفته‌بازان نفت
رفتار سفته‌بازان در بازار چه خواهد بود؛ سفته‌بازان انتظار دارند روند رشد قیمت نفت ادامه پیدا کند با این حال معامله‌گران و تحلیلگران می‌گویند در صورت افزایش تولید به میزان یک میلیون بشکه در روز ممکن است برخی تصمیم بگیرند از بازار خارج شوند با این حال همچنان شماری عوامل مثبت برای افزایش قیمت‌ها وجود دارد.
اولیویه جیکوب از شرکت پتروماتریکس اظهار می‌کند فرض اصلی بر این است که عربستان اجازه خواهد داد روند افزایش قیمت‌ها ادامه پیدا کند در نتیجه این احتمال تقویت شده که قیمت‌ها سه رقمی خواهد شد. با این حال عربستان سعودی لحن خود را تغییر داده و امیدوار است این تغییر لحن روند رشد قیمت‌ها را محدود کند.
بسیاری از بانکداران می‌گویند بسیاری از سرمایه‌گذاران که امسال پول‌شان را به بازار کالاها سرازیر کرده‌اند، دید بلند‌مدت داشته‌اند و به دنبال حفظ سرمایه در برابر تورم هستند.
سقوط قیمت نفت
قیمت‌ها تا چه نقطه‌ای پیش خواهند رفت؛ قیمت‌های نفت بلافاصله پس از انتشار خبر مذاکرات عربستان و روسیه برای افزایش تولید، سقوط کردند و به پایین‌ترین حد دو هفته گذشته عقب‌نشینی کردند.
بانک‌هایی که پیش‌بینی خود از متوسط قیمت نفت را بالا برده بودند ممکن است تا زمان روشن شدن وضعیت افزایش تولید، مکث کنند. همه چشم‌ها به نشست ۲۲ ژوئن دوخته شده است که وزیران انرژی کشورهای اوپک و غیراوپک دیدار خواهند کرد و احتمالا تصمیم برای افزایش تولید در این نشست گرفته می‌شود.