منشور حقوق شهروندی در سکوت
شهلا اعزازی*- انتشار گسترده فیلم درگیری مامور زن گشت ارشاد با دختران جوان نه‌تنها مردم بلکه مسوولان دولتی را به واکنش‌هایی واداشت. درگذشت «ملک‏الشعرای بهار: ادیب و سیاستمدار (۱۳۳۰ ش)
محمدتقی بهار پسر ملک‌الشعرا محمد کاظم صبوری در سال ۱۲۶۶ ش در مشهد به دنیا آمد. از هفت سالگی به سرودن شعر روی آورد و از مظفرالدین شاه در ۱۸ سالگی لقب ملک‌الشعرایی گرفت. محمدتقی بهار پس از مرگ پدرش دنبال تکمیل تحصیلات علمی را به منظور تقویت بنیه‏های شاعری گرفت و به مرور سرآمد همه شاعران معاصر ایران شد، تا جایی که به عنوان آخرین استاد شعر کلاسیک فارسی شناخته شد و آوازه جهانی پیدا کرد. بهار بعدها به خدمت دولت درآمد و پس از مدتی اشتغال در مناصب دولتی، در سلک آزادیخواهان و مشروطه‏طلبان جای گرفت. بهار فعالیت‏های سیاسی خود را از آغاز نهضت مشروطه آغاز کرد و در این راه متحمل رنج زندان و تبعید و آوارگی شد. در همه این احوال از آن روزها و شب‏ها که ملک‌الشعرای بهار، عمر خود را در زدوخوردهای سیاسی و روزنامه‏نگاری و حبس و تبعید و خدمت در مجلس شورای ملی می‏گذراند تا آن ساعت‏ها که با لحن دلچسب و سخنان دل‏انگیز و اشارات دلنشین خود در کلاس درس اشتغال داشت، حتی در ایام بیماری و آخرین روزهای زندگی، ذهن خلاقش از آفرینش معانی و موضوعات جدید بازنایستاد و مجموعه‏های شعری پدید آورد. از لحاظ ادبی نیز اهمیت شعر بهار بیشتر از آن جهت است که او زبان فصیح پیشینیان را به بهترین و دل‌انگیزترین صورت در سخن خود به کار برده است. بهار با اطلاع وافری که از زبان فارسی و ادبیات قبل از اسلام داشت، به خلق ترکیبات جدید و وارد کردن بسیاری از لغات متروک لهجه‏های کهن در آثار خود توفیق یافت. تصحیح و حاشیه تاریخ سیستان و مجملُ‏التواریخ و تألیف سبک‏شناسی نثر فارسی و دیوان اشعار و چند نوشتار سیاسی از جمله آثار اوست. استاد محمدتقی بهار سرانجام در اول اردیبهشت ۱۳۳۰ ش در ۶۴ سالگی به مرض سل درگذشت.
درگذشت علامه اقبال لاهوری، متفکر برجسته پاکستانی (۱۹۳۸م)
علامه محمد ‌اقبال‌لاهوری شاعر، سیاستمدار و متفکر برجسته پاکستانی در نهم نوامبر ۱۸۷۲م در ایالت پنجاب پاکستان و در یک خانواده مسلمان و معتقد به‌دنیا آمد. اقبال پس از طی تحصیلات مقدماتی راهی لاهور شد و در آن‏جا به فراگیری فلسفه و علوم انسانی پرداخت. ذوق لطیف و طبع روان اقبال، در انجمن‏های ادبی که به اهل دانش مجال اظهارنظر می‌‏داد شکوفا شد و از آن پس، به سرودن اشعار فارسی علاقه‏مند شد. اقبال در سال ۱۹۰۵م به تشویق اساتید خود به لندن رفت و در انگلستان و آلمان به تحصیل ادامه داد. وی همچنین در آن‏جا به مطالعات گسترده درباره تاریخ ادبیات ایران و متون اصیل فارسی و عربی همت گماشت و با وقوف به رموز ادبیات و عرفان ایرانی، در زبان فارسی به کمال رسید. بعضی از نویسندگان پاکستانی، اقبال لاهوری را معمار و بنیان‏گذار اصلی پاکستان می‌‏دانند و معتقدند عوامل اصلی تشکیل‏دهنده شخصیت اقبال که در برخی آثارش ذکر شده‏اند، همان‏هایى هستند که شخصیت فرهنگی و سیاسی پاکستان را می‌‏سازند. اقبال، بسیاری از اشعارش را در خدمت اهداف سیاسی خود قرار داده بود تا مطالب و مقصود خود را عرضه کند. در واقع، هدف اقبال اتحاد دنیای اسلام بود و برای بشریت، پیام محبت به‌همراه داشت. آثار اقبال در مجموعه‏هایی به‌نام «پیام مشرق»، «اسرار خودی و رموز بی‏خودی»، «ارمغان حجاز»، «جاویدنامه» و… مکررا به چاپ رسیده است. علامه محمد اقبال‌لاهوری، سرانجام در تاریخ بیست و یکم آوریل سال ۱۹۳۸ میلادی در سن شصت و شش سالگی درگذشت.
درگذشت «ابوسعید ابوالخیر» عارف و شاعر معروف(۴۴۰ ق)
ابوسعید فضل بن ابی الخیر از اکابر و مشایخ عرفا و صوفی نامی قرن پنجم هجری در اواسط قرن چهارم هجری به دنیا آمد. او از کودکی ریاضات سخت کشید و به خدمت جمعی از بزرگان صوفیه رسید. ابوسعید ابوالخیر پس از تحمل رنج فراوان در این راه، از دست بعضی از بزرگان، خرقه‏‌ خلافت گرفت و در خانقاه خود در میهنه و نیشابور به ارشاد سالکان و وعظ و هدایت مردم پرداخت. اسرار‌التوحید فی مقامات الشیخ ابوسعید، شرح مفصلی از احوال اوست که توسط محمدبن منور یکی از نوادگان ابوسعید تالیف شده است.