6 توصیه اتاق بازرگانی به دولت

«جهان‌صنعت»- بیست‌ویکمین و آخرین نشست هیات‌نمایندگان اتاق ایران در سال ۱۴۰۳ برگزار شد. در این نشست صمد حسن‌زاده، رییس اتاق ایران در سخنانی به ارائه 6 توصیه برای بهبود فضای اقتصادی کشور در سال آینده پرداخت.
به گفته او، اولین توصیه، اصلاح ساختارهای اقتصادی و به‌ویژه تسهیل فرآیندهای اداری است. یکی از مهم‌ترین موانع بر سر راه فعالان اقتصادی، پیچیدگی و زمان‌بر بودن فرآیندهای دولتی است. برای کاهش این مشکلات، لازم است که فرآیندهای مجوزدهی، ثبت‌نام‌های تجاری و گمرکی ساده‌تر و شفاف‌تر شوند. استفاده از فناوری‌های نوین در این بخش‌ها، به سرعت و کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند و فضای کسب‌وکار را بهبود می‌دهد.
دومین توصیه رییس اتاق ایران، حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط
(SME‌)هاست. این بخش از اقتصاد کشور پتانسیل بالایی برای ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی دارد اما مشکلاتی مانند دسترسی به منابع مالی و بازارهای بین‌المللی همچنان سد راه آنهاست.
در ادامه رییس اتاق ایران از تقویت زیرساخت‌های حمل‌ونقل و لجستیک گفت: برای رقابت‌پذیرتر کردن محصولات ایرانی در بازارهای جهانی، نیاز به زیرساخت‌های قوی‌تر در حمل‌ونقل کالا داریم. این مساله علاوه بر توسعه صادرات، در کاهش هزینه‌های تولید و بهبود ارتباطات داخلی نیز اهمیت دارد. در این زمینه سرمایه‌گذاری در پروژه‌های راه‌آهن، بندرها و جاده‌ها تحولی بزرگ در بهبود فضای کسب‌وکار ایجاد می‌کند.
او ادامه داد: تقویت آموزش و مهارت‌آموزی در راستای توسعه منابع انسانی توصیه چهارم است. به‌ویژه در حوزه‌هایی چون فناوری اطلاعات، مهارت‌های فنی و زبان‌های خارجی باید تلاش بیشتری برای ارتقای توانمندی‌های نیروی کار انجام شود. توسعه مهارت‌های حرفه‌ای، به‌ویژه در جوانان و دانش‌آموزان، به کاهش نرخ بیکاری و افزایش بهره‌وری در سطح کشور منجر می‌شود.
پیشنهاد پنجم رییس اتاق ایران، بهبود روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای همسایه و دیگر شرکای تجاری است. با توجه به چالش‌های موجود در روابط اقتصادی بین‌المللی، از اعضای محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام انتظار داریم در زمینه پیوستن کامل به FATF نظر مساعد خود را اعمال کنند و دستگاه دیپلماسی کشور نیز تلاش‌های خود در زمینه بهبود و گسترش روابط بین‌المللی را تحکیم بخشد.
او پیشنهاد کرد: دولت و سیاستگذاران در سال‌1404 برای حفظ ثبات اقتصادی و مدیریت صحیح نوسانات ارزی، به الزامات اقتصاد بازار پایبند باشند و از مداخله‌گری‌های بی‌موقع و دخالت‌های کم‌سود و پرزیان در بازار ارز پرهیز کنند.
رییس اتاق ایران ادامه داد: برای تضمین رشد پایدار و ایجاد فضای امن اقتصادی، باید تدابیر مناسبی جهت ارتقای امنیت اقتصادی در ایران اندیشیده شود و لازم است نگاه همه‌جانبه‌نگر به حفظ منافع سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی داشته باشیم.
باب گفت‌و‌گوی ملی بازشد
در ادامه این نشست حسن‌زاده درباره رویکردهای اتاق ایران در سال 1403 گفت: رویکرد اتاق ایران در سال 1403 مبتنی بر وفاق و تعمیق روابط با قوای سه‌گانه بود. اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به عنوان عصاره بخش ‌خصوصی و یکی از بازیگران نظام حکمرانی کشورمان، در کنار دولت و جامعه مدنی، ماموریت تسهیلگری فعالیت‌های بخش‌ خصوصی را مجدانه و مسوولانه، وجهه همت قرار داد.
به گزارش اتاق ایران آنلاین، او ادامه داد: در سال‌1403 به دنبال گسترش دیدارها و نشست‌های مشترک بین شبکه ملی و بین‌المللی و ظرفیت‌های تخصصی اتاق ایران با سطوح مختلف دستگاه‌های اجرایی، تقنینی و قضایی شاهد باز شدن باب یک گفت‌وگوی ملی در عرصه‌های مختلف در کشور بوده‌ایم.
رییس اتاق ایران تصریح کرد: گسترش روابط بین‌المللی اتاق ایران که در قالب اعزام و پذیرش هدفمند هیات‌های تجاری به کشورهای اولویت‌دار و همچنین استمرار دیدار و گفت‌وگو با سفرای کشورهای خارجی و بسترسازی برای انعقاد تفاهمنامه‌ها و قراردادهای تجاری با معاضدت دولت صورت گرفته است، بخشی از توفیقاتی است که مرهون همراهی و همدلی شکل ‌گرفته میان فعالان بخش ‌خصوصی در کشور است.
او ادامه داد: در مسیر شکل‌گیری «گفت‌وگوی ملی» و «گفت‌وگو با دنیا» برای رساندن ایران اسلامی به جایگاه واقعی خود در پاسخگویی به خواسته‌های شهروندان و همچنین قرارگیری در موقعیت درخور در مناسبات جهانی، راه‌های نرفته بسیاری باقی مانده است اما گشوده شدن روزنه امید در میان فعالان اقتصادی برای ارتقای تعامل در داخل و خارج، دستاوردی است که برای ورود به سال 1404 امیدی افق‌گشاست.
به گفته رییس اتاق ایران افزون شدن رفت‌وآمدهای دولتمردان و فعالان بخش‌ خصوصی در ماه‌های اخیر، را گواهی بر تقویت ارتباط دولت و بخش ‌خصوصی و هم‌افزایی در کشور دانست. او ادامه داد: برگزاری مستمر و منظم جلسات شورای گفت‌وگوی دولت و بخش‌ خصوصی در ماه‌های اخیر که با اهتمام ویژه و رویکرد علمی و دانشگاهی جناب دکتر همتی، وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی و دیگر وزرا و شخصیت‌های عضو در این شورا محقق شده و دستاوردهای عمده‌ای نیز داشته است، نشانه‌ای از وفاق بین دولت و بخش‌ خصوصی است.
حسن‌زاده تصریح کرد: در زمینه گسترش ارتباطات بین اتاق ایران و مجلس شورای اسلامی نیز باید به حضور مستمر نمایندگان اتاق ایران در روند بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه اشاره کرد. همین روند در رابطه با لایحه بودجه ‌1404 دنبال شد و با پیگیری‌های اتاق ایران، برای اولین‌بار مقرر شد بودجه مربوط به اجرای ماده ‌25 قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار برای جبران خسارت‌های ناشی از قطع برق و گاز صنایع دیده شود.
او افزود: اتاق ایران با اتکا به حمایت و ظرفیت اعضای خود، در سال جاری در نمایشگاه «پیشگامان پیشرفت» ویژه ارائه توانمندی‌های تولید داخل شرکت کرد. در این نمایشگاه که مقام معظم رهبری نیز از آن بازدید نمودند، رویکرد «نگاه به شرق» و افزایش روابط اقتصادی با کشورهای همسایه و کشورهایی نظیر چین و روسیه را مورد تاکید قرار دادند.
در ادامه رییس اتاق ایران عنوان کرد: حضور اتاق ایران در فرآیند تدوین سپهر ایران آینده (چشم‌انداز‌1430) در همکاری مشترک با مجمع تشخیص مصلحت نظام، عقد تفاهمنامه‌های عملیاتی و کارآمد با دستگاه‌ها از جمله شورای توسعه سواحل مکران و همچنین ایجاد کمیته‌های مشترک بین اتاق ایران و دستگاه‌های اجرایی مانند سازمان توسعه تجارت ایران، نمودهایی از تعمیق روابط بخش‌خصوصی و حاکمیت در ماه‌های اخیر است.
گسترش تعاملات بین‌المللی
به گفته حسن‌زاده ماموریت اتاق ایران تقویت مناسبات تجاری و گسترش تعاملات بین‌المللی فعالان اقتصادی و کارآفرینان بود. طی شش‌ماه گذشته نسبت به پذیرش 26‌هیات‌خارجی از کشورهای پاکستان، گرجستان، الجزایر، عراق، عمان، آفریقای‌جنوبی، غنا، ترکمنستان، کامرون، روسیه، چین، سنگاپور، صربستان، افغانستان، ازبکستان، کوبا، برزیل، بنگلادش و‌… اقدام کرده و همچنین هیات‌هایی از اتاق ایران به کشورهای پاکستان، سریلانکا، اردن، پاریس، ترکیه، ازبکستان، تاجیکستان و‌… اعزام شدند.
او با اشاره به جهش ارزی گفت: جهش‌های ارزی در این روزها نگرانی‌هایی در زمینه تامین مواد اولیه برای تولید و همچنین افزایش هزینه‌های تولید به همراه داشته است. از طرف دیگر، بعضا شاهد هستیم که با موضوع جهش نرخ ارز، برخوردهای سیاسی صورت می‌گیرد.
حسن‌زاده افزود: همه بازیگران عرصه سیاسی و اقتصادی کشور را به ارائه راهکارهای عملیاتی و موثر به دولت محترم ترغیب می‌کنیم، از دولتمردان نیز انتظار داریم در راستای کاهش اثرات افزایش نرخ ارز، اقدامات و تمهیداتی برای تعدیل قیمت واردات مواد اولیه و واسطه‌ای در دستور کار قرار دهند.
او تاکید کرد: کمیته ارزی اتاق ایران همواره در فرازوفرودهای نرخ ارز در سال‌های گذشته، همیار تنظیم‌گران بازار ارز بوده است، بار دیگر در این روزهای پایانی سال 1403 با تمام قوای کارشناسی و مشورتی خود در کنار دولت قرار می‌گیرد تا این روزها نیز به سلامت بگذرد. به درستی که با اتخاذ سیاست‌های صحیح، امیدواری‌هایی برای سال 1404 وجود دارد.
لزوم نقش‌آفرینی بخش ‌خصوصی
در بخش دیگری از این نشست، عیسی منصوری، رییس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران براساس یک مطالعه داخلی مبتنی بر روندهای جهانی گفت: طبق مطالعه انجام شده به اپیزودی از مقررات جهانی رسیدیم که به دو بخش تقسیم می‌شود. یک نوع از اقتصادها در جهان تعریف شدند که مصداق آن، پوپولیست راست است. نوع دیگر هم از اقتصادهای تبلور یافته در دنیا، دولت‌هایی هستند که مبتنی بر منویات بخش‌ خصوصی تصمیم‌گیری می‌کنند.
پیشنهاد این است که با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد ایران به سمتی برویم که بخش‌ خصوصی بتواند نقش‌آفرین باشد.
او تصریح کرد: برای تحقق ماموریت‌های اتاق ایران سعی خواهیم کرد در مرکز پژوهش‌های اتاق ایران هماهنگ با ارکان اتاق حرکت کرده و در نهایت نقش اتاق‌ها در اقتصاد ایران را افزایش دهیم.

مخالفت با تشکیل اتاق گردشگری
رییس اتاق ایران در جمع روسای اتاق‌های استانی با تشکیل اتاق گردشگری براساس پیشنهاد وزارت میراث فرهنگی مخالفت کرد و گفت: ایجاد چنین تشکلی در مسیر مخالف تقویت بخش ‌خصوصی است.
در نشست شورای روسای اتاق‌های سراسر کشور با هیات‌رییسه اتاق ایران نسبت به تهیه پیش‌نویس آیین‌نامه تشکیل اتاق گردشگری انتقاد شد. همچنین رییس اتاق ایران پیشنهاد داد تا اتاق‌های سراسر کشور در راستای مسوولیت‌های اجتماعی، نسبت به شناسایی خانواده‌های کم‌درآمد، توزیع بسته‌‎های معیشتی و حمایت‌های هدفمند از آنها اقدام کنند. به باور او ائمه جمعه شهرها در شناسایی این افراد می‌توانند کمک‌کار و همراه اتاق‌ها باشند.
در ابتدای این نشست، حسن‌زاده از ارسال نامه‌ای به رییس‌جمهوری در انتقاد نسبت به ارائه پیش‌نویس آیین‌نامه تشکیل اتاق گردشگری ایران از سوی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری سخن گفت و تاکید کرد: در این نامه خواستار عدم تصویب متن این پیش‌نویس شدیم. چون معتقدیم ایجاد چنین تشکلی در صلاحیت قانونی اتاق ایران است و این پیش‌نویس به جای تقویت بخش ‌خصوصی در مقام توسعه صلاحیت قانونی برای وزارت میراث فرهنگی برآمده است.
به گزارش برخی خبرگزاری‌های داخلی، رییس اتاق ایران در نامه‌ای به رییس‌جمهوری، خواستار توقف پیش‌نویس آیین‌نامه بند «الف» ماده‌۸۳ قانون برنامه هفتم و تدوین آیین‌نامه جایگزین با مشورت اتاق‌های سه‌گانه شد. او این پیش‌نویس را مصداق سلب حق اتاق ایران دانسته و خواستار عدم تصویب متن این پیش‌نویس شده است.
در پیش‌نویس این آیین‌نامه، تشکیل اتاق گردشگری ایران، از مسیر وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در نظر گرفته شده است که حسن‌زاده در نامه خود تاکید دارد، ایجاد چنین تشکلی در صلاحیت قانونی اتاق ایران است.
او بر این اساس تاکید دارد که این پیش‌نویس به جای تقویت بخش ‌خصوصی، در مقام توسعه صلاحیت قانونی برای وزارتخانه میراث فرهنگی برآمده است.
حسن‌زاده با برشمردن موارد متعدد نقض قانون در تدوین این پیش‌نویس، آورده است: موارد مختلف در پیش‌نویس آیین‌نامه، به صراحت برخلاف و مغایر حکم و موضوع قوانین و مقررات است چرا که از صلاحیت‌های اتاق ایران بوده و در صورت تصویب، سلب حق اتاق ایران را در پی خواهد داشت و از موجبات دخالت بیشتر دولت در بخش ‌خصوصی است.
او از رییس‌جمهوری خواسته است: آیین‌نامه پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از دستور خارج و آیین‌نامه جایگزین براساس قوانین موجود و مشورت اتاق‌های سه‌گانه بخش‌خصوصی و تعاونی تهیه و تنظیم شود.
کیوان کاشفی، عضو هیات‌رییسه اتاق ایران نیز در این نشست با نگاهی به شرایط اقتصاد ایران گفت: امروز شرایط برای استیضاح وزیر اقتصاد مناسب نیست. باید سعی کنیم براساس منطق و تدبیر عمل کنیم. با این تکانه‌های اقتصادی باید به سمت ایجاد آرامش برویم.