سنگ بزرگ تخصیص ارز

مخالفت انجمن صنایع لوازم خانگی با واردات لوازم خانگی

گروه بازرگانی- در روزهای اخیر، وزیر صمت در اظهارات مهمی بر ضرورت مقابله با انحصار در بازار لوازم‌خانگی و پایان ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی تاکید داشت. چراغ‌سبز عباس علی‌آبادی برای رهایی بازار لوازم‌خانگی از حبس چندین‌ساله تعداد محدودی برند داخلی، می‌تواند برای سروسامان دادن به بازار آشفته لوازم‌خانگی، رویکرد مثبت و اثرگذاری باشد، اما در این میان فعالان صنعت لوازم خانگی بر این باورند که به جای آزادسازی واردات کالای نهایی، باید روند تامین مواد اولیه مورد نیاز این صنعت را تسهیل کرد.
طبق آمار گمرک و مرکز آمار جمهوری اسلامی ایران، صنعت لوازم خانگی حدود ۳۰ درصد از مواد اولیه مورد نیاز خود را از طریق واردات تامین می‌کند که برای تامین این مواد به طور متوسط سالانه ۵/۱ میلیارد دلار نیاز ارزی دارد. در حال حاضر واحدهای تولیدکننده لوازم خانگی در هر مرحله برای تامین ارز مواد اولیه ۹۰ روز معطل می‌شوند و در نهایت تخصیص ارز هم به‌طور کامل انجام نشده و تولیدکنندگان بخشی از مواد اولیه مورد نیاز خود را از بازار آزاد تامین می‌کنند. با این شرایط، وزارت صمت با پشتوانه چه منابع ارزی‌ای از واردات کالا‌های نهایی صنعت لوازم خانگی صحبت می‌کند؟
تورم افسار‌گسیخته در بخش کالاهای بادوام خصوصا لوازم خانگی طی سال‌ها و ماه‌های اخیر قدرت خرید مصرف‌کننده را کاهش داده که تداوم این روند، می‌تواند امنیت اقتصادی و ملی کشور را خدشه‌دار کند. با توجه به اینکه افزایش قیمت کالاهای رقیب، افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری، اعمال تحریم‌های خارجی، افزایش نقدینگی مورد نیاز تولید از عوامل اثرگذار بر صنعت لوازم خانگی هستند، می‌توان از ورود بی‌رویه کالاهای وارداتی، پایین بودن جریان تکنولوژی، عدم‌برخورداری از یک برند ملی، ضعف در خدمات پس از فروش، عدم‌حمایت دولتی هدفمند، وجود رانت و فساد در این صنعت و… به‌عنوان چالش‌های عمده این صنعت یاد کرد. همه این عوامل موجب شده است تا شاهد تورم ۶۰/۹ درصدی بازار لوازم خانگی در شهریور ماه سال ۱۴۰۰ نسبت به ماه مشابه سال قبل در کشور باشیم.
آزادسازی واردات لوازم خانگی عاقلانه نیست
دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی با تاکید بر اینکه ممنوعیت واردات گام نخست در رونق تولید است، گفت: از سال ۹۷ با ممنوعیت واردات لوازم خانگی، رشد و توسعه قابل‌توجهی در صنعت لوازم خانگی کشور شکل گرفت، واحدهای تولیدی داخلی از این فرصت در راستای ارتقای کیفی و کمی محصولات، ضابطه‌مندی خدمات پس از فروش و از همه مهم‌تر ارتقای فناوری و هوشمندی در محصولات استفاده کردند و صنعت لوازم خانگی با جهش مثبتی به فعالیت خود ادامه داد؛ به طوری که در سه الی چهار سال اخیر ۱۵ الی ۲۰ درصد افزایش تولید در گروه‌های کالایی اصلی مانند یخچال، لباسشویی و اجاق گاز داشتیم. علاوه بر این گروه‌های کالایی جدید مانند اسپلیت، ماشین ظرفشویی و ماکروویو به واحدهای تولیدکننده لوازم خانگی افزوده شدند که همه موارد نشان از تاثیرات مثبت ممنوعیت واردات در صنعت لوازم خانگی است.
عباس ‌هاشمی ادامه داد: هرچند ممنوعیت واردات همیشگی نخواهد بود، اما موضوع مهم اینجاست که آزادسازی واردات باید با چه مکانیسم، در چه زمانی و چگونه اجرایی شود. وی اضافه کرد: هم‌اکنون تولیدکنندگان ما برای تامین ارز مورد نیاز مواد اولیه لوازم خانگی با مشکل مواجه‌اند و برای دریافت ارز حدود ۸۰ الی ۹۰ روز منتظر می‌مانند، محدودیت‌های منابع ارزی از یک سو و مدت زمان طولانی برای تامین و تخصیص ارز، تولیدکنندگان را با چالش جدی روبه‌رو کرده است. در این شرایط آیا درست است که حجم قابل‌توجه ارز صرف واردات محصول نهایی شود؟ قطعا هزینه کردن این ارز محدود برای واردات محصول نهایی لوازم خانگی به هیچ عنوان هوشمندانه نیست.
دبیرکل انجمن صنایع لوازم خانگی تاکید کرد: موضوع مهم دیگر تامین ارز مورد نیاز برای واردت لوازم خانگی است. با توجه به تجربیات گذشته، زمانی که ممنوعیت واردات لوازم خانگی اعمال نشده بود، ارز مورد نیاز برای واردات از طریق فروش نفت تامین می‌شد، اما در شرایط فعلی با توجه به اینکه در تامین ارز مواد اولیه لوازم خانگی مشکل داریم، واردات لوازم خانگی به صلاح نیست.
وی با تاکید براینکه هم‌اکنون صنعت لوازم خانگی کشور در مسیر رشد و توسعه قرار دارد و در چنین شرایطی آزادسازی واردات کار عاقلانه‌ای نیست، افزود: فعلا به جای آزادسازی واردات کالای نهایی باید روند تامین مواد اولیه مورد نیاز صنعت لوازم خانگی را تسهیل کنیم.
ورود مجلس به رفع ممنوعیت واردات لوازم‌خانگی
بهزاد رحیمی رییس کمیته لوازم خانگی مجلس با بیان اینکه صنعت لوازم خانگی مانند صنعت خودرو، انحصاری است، از ورود مجلس به موضوع آزادسازی واردات لوازم خانگی خبر داد. به گفته رحیمی، آزادسازی واردات لوازم خانگی با هدف لطمه زدن به تولیدکنندگان نیست و مانند آزادی واردات خودرو به صورت مشروط انجام خواهد شد.
وی با انتقاد از عملکرد تولیدکنندگان مطرح و صاحب‌نام لوازم خانگی در مدت زمان ممنوعیت واردات لوازم خانگی گفت: تولیدکنندگان این‌طور ثابت کردند که بیشتر درپی کسب سود بالاتر و افزایش قیمت هستند تا کسب رضایت مصرف‌کنندگان و چون رقابت را احساس نمی‌کنند، رغبتی به افزایش کیفیت هم ندارند.
سنگ بزرگ تصمیمات خلق‌الساعه پیش پای لوازم خانگی
این روزها مشکلات بخش تولید و چالش‌های ناشی از تصمیمات برخی مدیران، لوازم خانگی را با چالش مواجه کرده است. عضو هیات‌رییسه اتاق بازرگانی اراک و هیات‌مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در این خصوص گفت: تصمیمات خلق‌الساعه و دستوری، پاشنه‌آشیل صنایع کشور و همچنین صنعت لوازم خانگی در ایران است. سیدسعید رضوانی اظهار کرد: وقتی کشور بر مدار توسعه صنعتی و رشد در میزان تولید قرار می‌گیرد، نباید با برخی تصمیمات غیرکارشناسی و شتابزده روند رشد و توسعه مختل و با چالش مواجه شود.
وی با بیان اینکه ممنوعیت افزایش ثبت سفارش مواد اولیه بیشتر از میانگین ۶ ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۱ برای واحدهای تولیدی تصمیم خلق‌الساعه‌ای است که چالش بزرگی را پیش روی تولیدکنندگان قرار داده است، گفت: در این تصمیمی که در سه هفته اخیر گرفته شده است، به جای اینکه تولیدکننده موفق و دارای طرح توسعه مورد تشویق قرار گیرد، نه‌تنها تشویق نشده و مورد حمایت قرار نگرفته بلکه حق تامین منابع ارزی از او گرفته شده و تمامی ثبت‌سفارشات او ابطال شده و در عوض، براساس این تصمیم، تولیدکننده‌ای که در نیمه نخست سال، کاهش تولید داشته و طرح توسعه‌ای هم نداشته تشویق می‌شود و می‌تواند ثبت‌سفارش داشته باشد.
این تولیدکننده انواع یخچال و فریزر با تاکید بر اینکه این تصمیمات فاقد بررسی‌های کارشناسی، مانع بزرگی پیش روی تولید و عملا سرکوب‌کننده رشد در تولید است، افزود: در هیچ جای دنیا چنین رویه‌ها و تصمیماتی را پیش نمی‌گیرند و موانع بزرگ اینچنینی را پیش پای تولیدکنندگان موفق قرار نمی‌دهند.
وی بیان کرد: وقتی کالای لوازم خانگی در سامانه جامع تجارت ثبت و برای هر کالایی که تولید می‌شود شناسه کالا و گارانتی اخذ و تمامی سریال نامبرها در سامانه‌ها ریجستر می‌شود، یعنی زمانی که عملکرد یک واحد تولیدی به لحاظ فعالیت اقتصادی با حضور دولت الکترونیک شفاف‌سازی شده، این تصمیم بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت نه‌تنها کمکی به تامین ارز کشور نمی‌کند بلکه موجب ایجاد مانع و توقف رشد تولید برای واحدها خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه ارز تخصیص داده‌شده به هر واحد تولیدی قابل رصد و پایش است، گفت: وزارت صمت و بانک مرکزی با سامانه‌هایی که در اختیار دارد کلیه فعالیت‌های اقتصادی تولیدکنندگان را ثبت می‌کند و به‌طور دقیق می‌تواند منابع ارزی تخصیص داده‌شده و کالاهای تولیدشده به هر واحد تولیدی را رصد و پایش کند و چنانچه انحرافی اتفاق افتاده باشد، اقدام سلبی و برخورد قانونی انجام داده و او را از چرخه حمایتی خارج کند.
عضو هیات‌مدیره انجمن صنایع لوازم خانگی ایران در ادامه گفت: تصمیماتی که ختم به این موضوع می‌شود که به تولید‌کننده اجازه نمی‌دهد محموله‌های رسیده به گمرکات را ترانزیت کند یا نتواند از امتیاز ترخیص ۹۰ درصدی کالاهای موجود خود در گمرکات استفاده کند، نه‌تنها در سال رشد تولید، کمکی به روند تولید نخواهد کرد بلکه مانع بزرگی پیش روی تولیدکنندگان است.
وی تصریح کرد: خوشبختانه تولیدکنندگان ایرانی با اعتبار ملی‌ای که به دست آورده‌اند کالاها و مواد اولیه خود را از آن طرف دنیا به گمرکات می‌رسانند و گمرک هم با حمایت وزارت صمت اجازه ترخیص درصدی می‌دهد، اما با این اقدام بانک مرکزی در حال حاضر حتی ترخیص درصدی کالا متوقف شده و واحدهای تولیدی در آستانه تعطیلی قرار دارند.
رضوانی از مسوولان نظام و مقام عالی وزارت صنعت، معدن و تجارت و بانک مرکزی خواست تا اجازه ندهند با این اقدام و تصمیم خلق‌الساعه، توسعه صنعتی و رشد تولید در روزهایی که کشور و تولید در روزهای سختی به سر می‌برند، متوقف شود.