SPV همچنان معلق

گروه سیاسی- اتحادیه اروپا که از ماه می ۲۰۱۸ درگیر تدوین ساز و کاری به منظور پیشبرد تجارت ایران در دوران تحریم‌ها بود قرار است پس از هشت ماه از نتیجه تلاش‌های خود پرده بردارد‌. بیانیه آغاز به کار سازوکار ویژه اتحادیه اروپا (SPV) برای تداوم روابط مالی و تجاری با ایران پس از طرح و تصویب در جلسه دیروز قرار بود اعلام شود‌. اما مذاکرات بر سر واژگان بیانیه اتحادیه اروپا در آخرین لحظات همچنان ادامه داشته و بر اساس پیش‌نویس آن، این اتحادیه از ابتکار عمل انگلیس، فرانسه و آلمان استقبال کرده و آن را تاثیری مثبت بر روابط تجاری و اقتصادی با ایران و مهم‌تر از همه زندگی مردم ایران دانست‌.
هرچند راه‌اندازی SPV می‌تواند گامی بلند در اجرای توافق هسته‌ای که همزمان منافع متقابل تهران و بروکسل را مد نظر دارد و راه کارشکنی‌های کاخ سفید را می‌بندد‌، باشد‌. اما تا این لحظه سکوت اروپا و امیدواری ایران‌، تهدید کشورهای اروپایی توسط کاخ سفید و معلق ماندن SPVتنها خبرهای دیپلماسی بود‌. دیروز مقامات کاخ سفید گفتند اگر اتحادیه اروپا با ایجاد یک کانال پرداخت پول برای تسهیل تجارت با ایران بخواهد تحریم‌های آمریکا را از بین ببرد و این تحریم‌ها را دور بزند، کشورهای اروپایی با جریمه‌های سنگین و مجازات‌های سختی رو‌به‌رو خواهند شد‌. در ادامه این خبر آمده است: دولت ترامپ از نزدیک بر تلاش‌های اروپا برای ایجاد یک کانال پرداخت پول جایگزین برای تسهیل تجارت با ایران و دور زدن تحریم‌هایی که ایالات متحده علیه ایران اعمال کرده نظارت دارد‌. کاخ سفید با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد: به اروپاییان هشدار می‌دهم که اگر آنها سعی در پایان دادن به تحریم‌های آمریکا علیه ایران داشته باشند، به جریمه‌های شدید و مجازات‌های سختی دچار خواهند شد‌. این در حالی است که بدون شک اتحادیه اروپا با برنامه‌ریزی پیش می‌رود، اما اگر این ساز و کار اجرایی شود، روابط تجاری آتلانتیک به شدت تحت تاثیر قرار خواهد گرفت‌. چندی پیش فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مورد ساز و کار مالی ایران و اروپا خاطرنشان کرد که آماده‌سازی این سیستم در مرحله پیشرفته قرار دارد‌. با این حال سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز اعلام کرد: همچنان منتظر می‌مانیم تا موضوع آغاز به کار ساز و کار ویژه مالی اروپا با ایران (SPV)، رسما توسط اروپا اعلام شود‌. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری با خبرنگاران در پاسخ به سوالی در ارتباط با اعلام برخی از رسانه‌های خارجی مبنی بر اینکه دیروز قرار بود SPV ارائه شود‌، اظهار کرد: قول‌های زیادی در مورد SPV در ماه‌های پیش شنیده‌ایم و روزهای اخیر نیز این مسائل را شنیده‌ایم‌. اکنون نیز منتظر می‌مانیم تا رسما توسط اروپا این موضوع اعلام شود‌. سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص صحبت‌های اخیر ماجدی، سفیر پیشین ایران در آلمان گفت: این صحبت‌ها اظهار نظر شخصی وی بوده است و او اکنون بازنشسته است‌. قاسمی با بیان اینکه آقای ماجدی یکی از دیپلمات‌های ورزیده و پرتلاش جمهوری اسلامی ایران است که بازنشسته شده‌اند و قطعا نظرات ایشان، نظرات فردی او در دوران بازنشستگی است، گفت: نظرات ایشان الزاما نظرات وزارت امور خارجه نیست و قطعا در این مورد نیز این اظهارات، نظر وزارت امور خارجه نیست‌. اما سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه نشست خبری خود با خبرنگاران داخلی و خارجی در پاسخ به سوالی در رابطه با اظهارات اخیر رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی مبنی بر اینکه روسیه در زمان حمله اسراییل به سوریه پدافندهای هوایی اس- ۳۰۰ خود را از کار انداخته بود و در واقع حمله اسراییل به سوریه را می‌توان به نوعی با هماهنگی روسیه دانست و آیا موضع وزارت امور خارجه ایران چنین چیزی است، گفت‌: با تمام احترامی که برای آقای فلاحت‌پیشه قائل هستم باید بگویم که موضع ایشان، موضع رسمی ایران نیست‌. موضع وزارت امور خارجه، موضع روشنی است و نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی نظراتشان را بر اساس دیدگاه‌های خود بیان می‌کنند‌.
وی با اشاره به روابط ایران و روسیه خاطرنشان کرد: روابط ایران با روسیه با تمام ابعاد در جریان است‌. دو کشور درباره مسائل دوجانبه و منطقه‌ای با یکدیگر همکاری و رایزنی دارند‌. این همکاری‌ها ادامه می‌یابد و ممکن است طی هفته‌های آینده هیات‌های زیادی بین دو کشور در حوزه‌های مختلف تبادل شود‌. سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به اینکه رایزنی‌ها و همکاری‌های ایران و روسیه در حوزه‌های مختلف ادامه پیدا می‌کند، در این باره توضیح داد: در مورد منشأ این سخن یا درستی و یا نادرستی آن بهتر است شما از آقای فلاحت‌پیشه توضیح بخواهید و این می‌تواند یک توضیح اطلاعاتی و امنیتی باشد و نیازی نیست که من به آن پاسخی دهم‌.
وی در ادامه صحبت‌های خود در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه دادگاه عالی بحرین برای دبیرکل حزب الوفاق بحرین حکم ابد صادر کرده و نظر ایران در رابطه با این حکم چیست خاطرنشان کرد: این اقدام، اقدام محکومی است‌. البته ما در مسائل داخلی بحرین دخالتی نمی‌کنیم ولی همواره توصیه داشته‌ایم که مقامات بحرین برای تضمین حکومت خود باید حقوق تمام مردم بحرین را به رسمیت بشناسند و در این ارتباط اقدام و رفتار دوگانه‌ای انجام ندهند‌. امیدواریم که مقامات بحرین واقعیت‌های درونی کشور خود را پذیرا باشند و با آن کنار آیند و از انجام اقداماتی که ممکن است منجر به بی‌ثباتی در این کشور شود، خودداری کنند‌. این دیپلمات ارشد وزارت امور خارجه در پاسخ به سوال دیگری در ارتباط با حمله نظامی ترکیه به شمال سوریه و محکومیت این موضوع از سوی دولت دمشق، تصریح کرد: طبیعی است که دولت سوریه از کیان خود دفاع کند و همه کشورهای دیگر نیز بر اساس یک اصل مشخص موظف هستند که این اصول را رعایت کنند‌.
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: با رایزنی‌هایی که با دیگر شرکای خود در روند آستانه داشته‌ایم برداشت ما بر این است که دولت ترکیه تمامیت ارضی سوریه را به رسمیت می‌شناسد و علاقه‌ای ندارد که این تمامیت ارضی را مخدوش کند‌. ترکیه نگرانی‌ها را در مورد شمال سوریه دارد که باید در این خصوص با رایزنی‌ها و تماس تلاش شود که این نوع نگرانی‌ها برطرف شود‌. چنان که ما شاهد یک فضای بهتری در منطقه باشیم‌.
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین در واکنش به پرسش دیگری در مورد تحریم هواپیمایی «ماهان» از سوی دولت آلمان با اشاره به موضعی که پیش از این وزارت امور خارجه در رابطه با آن اتخاذ کرده بود، گفت‌: اقدام دولت آلمان، اقدامی نابجا و مخالف روح حاکم بر روابط فیمابین است‌. امیدواریم آنها هر چه زودتر این اقدام اشتباه را جبران کنند و این وضعیت را به وضعیت قبلی بازگردانند‌. چنین انتظاری از دولت آلمان وجود دارد‌.
وی با اشاره به تفاسیر و نگاه‌های مختلفی که در مورد این اقدام دولت آلمان مطرح شده است، ادامه داد: در ایران اعتراضات لازم به سفیر این کشور در ارتباط با این موضوع انجام شده است و تا آن جایی که اطلاع دارم شرکت ماهان نیز از طریق سازوکارهای حقوقی در اروپا این کار را دنبال می‌کند و پیگیر این مساله است‌.