ابزارهای نظارتی به سرعت تقویت شود

بیژن صفوی: اصلاح قانون پولی و بانکی خلاء‌ها را از بین می‌برد
عادل پیغامی: بانک مرکزی نداریم، بانک مرکزی موجود تنها یک تابلو است

گروه اقتصاد – تعدادی از اقتصاددانان ضمن هشدار به خلاءها و نواقص قوانین پولی و مالی کشور، مطرح کردند که راه برای اختلاس در اقتصاد کشور همچنان باز است ضمن اینکه هم‌اکنون بانک مرکزی نداریم و بانک مرکزی موجود فقط یک تابلو است.
در پی کشف اختلاس سه هزار میلیارد تومانی بانکی در کنار انتقاد برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی در رابطه با اتفاق صورت گرفته برخی از کارشناسان و اقتصاددانان نظراتی را پیرامون این مساله مطرح کردند.
آلبرت بغزیان، اقتصاددان گفت: روزنه‌هایی که در قوانین وجود دارد باعث شده است تا دست‌ها برای سوء‌استفاده مالی باز بماند.
وی اظهار داشت: گاهی اوقات نیز برخی‌ها از نقص قوانین و سوء‌استفاده‌های مالی با خبرند اما چون خودشان نیز ذی‌النفع هستند، ترجیح می‌دهند سکوت کنند اگر بتوانیم نقاط ضعف و روزنه‌ها را شناسایی کنیم می‌توانیم دست افراد سودجو را از سیستم بانکی و پولی کوتاه کنیم.
بغزیان تصریح کرد: اتفاق اخیر نشان داد که آسیب‌شناسی در سیستم بانکداری امری ضروری است.
اصلاح قانون پولی و بانکی
بیژن صفوی، رییس پژوهشکده اقتصادی وزارت اقتصاد نیز ضمن اشاره به اختلاس اخیر به مهر گفت: خلاء قانونی که در سیستم بانکداری وجود دارد، یکی از عوامل بروز اختلاس است. این مساله در دست بررسی است ضمن اینکه لایحه اصلاح قانون پولی و بانکی که در مرحله کارشناسی قرار دارد، می‌تواند پس از نهایی و اجرا شدن به این مساله پایان بدهد.وی در ادامه اظهار داشت: با اصلاح قانون پولی و بانکی خلاءهای موجود منتفی می‌شود و سازوکار و ساختار منطقی و قانونی به شبکه پولی کشور برمی‌گردد.این اقتصاددان با اشاره به بحث ارتباطات بین بانکی تصریح کرد: نقص در عملیات گردش پولی کشور از موارد حایز اهمیت است. شبکه بانکی و ارتباطات بین بانکی در بانک‌های مختلف واضح نیست. وی مطرح کرد: حتی بین بانک‌های دولتی ارتباطات سیستمی به لحاظ کارکردی و گردش اطلاعات روشن نیست بنابراین بخشی از این مشکلات با اصلاح قانون پولی و بانکی مرتفع می‌شود.
صفوی همچنین در ادامه به نظارت داخلی بانک‌ها اشاره کرد و گفت: بانک مرکزی باید نظارت مستقیم بر فعالیت بانک‌ها داشته باشد متاسفانه بانک مرکزی در این زمینه دچار نقص بوده و لازم است تا سازوکارهای این اتفاق تقویت شود.
رییس پژوهشکده اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی یادآور شد: بانک‌ها بنگاه‌های تخصصی هستند و به طور کامل به سیاست‌های کلان ربطی ندارند اما برای فعالیت‌های بنگاهی و عملیات بانکی رابطه سیستمی و شبکه بین بانکی مهم است.
وی افزود: بین سیاست‌های کلان و فعالیت‌های بانکداری شکاف محسوسی وجود دارد. در این رابطه بانک مرکزی باید همانند پل ارتباطی عمل کرده و تنظیم‌کننده این ارتباط باشد.
صفوی بیان کرد: در صورت نظارت داخلی بر فعالیت بانک‌ها و شفافیت در گردش اطلاعات همچنین با توجه به اجرایی شدن قوانین پولی و بانکی در آینده می‌توان امیدوار بود اختلاسی اتفاق نخواهد افتاد.
بانک مرکزی نداریم
عادل پیغامی، اقتصاددان و استاد دانشگاه امام صادق (ع) نیز با اشاره به عملکرد ضعیف بانک مرکزی گفت: ما بانک مرکزی نداریم آن چیزی که مشاهده می‌کنیم تنها یک تابلو است.
وی افزود: بانک مرکزی شامل مجموعه‌ای از قوانین و مقررات همچنین کارکردهای خاص است. ترتیبات نهادی، نظارت‌ها و ارزیابی‌ها از دیگر موارد بانک مرکزی است.
این اقتصاددان گفت: بانک مرکزی که سیستم بانکی به آن احتیاج دارد، متاسفانه در کشور وجود ندارد پیغامی با بیان اینکه بانک مرکزی ضعف‌ها و خلاء‌های فراوانی دارد، تصریح کرد: البته بخشی از مشکلات موجود درونی و بخش دیگر بیرونی است. مجموعه دخالت‌های نظام سیاسی و قدرت و همچنین وزارت اقتصاد یا فشارهایی که از بیرون به بانک مرکزی وارد می‌شود، آن را ضعیف‌تر ساخته است.
وی در ادامه به ذخیره دانش در حوزه بانکی اشاره و گفت: در حوزه بانکداری مرکزی و سیستم بانکداری دانش خوبی نداریم هنوز در ایران رشته دانشگاهی بانکداری مرکزی وجود ندارد با این شرایط چگونه می‌توانیم خروجی خوبی داشته باشیم؟
این اقتصاددان اعلام کرد: آموزش بانکی نیاز به ارتقای دانش دارد ضمن اینکه نظارت بر ارزیابی سیستم بانکی کشور عقب مانده است و ذخیره دانش وجود ندارد.
پیغامی بیان کرد: نظام بانکی کشور نیاز به سرمایه‌های انسانی متخصص و دانشمند دارد. وی مطرح کرد: اختلاس سه هزار میلیارد تومانی یکی از مواردی بود که فاش شد چه بسا رانت‌های مختلفی که وجود دارد ولی هنوز شناسایی نشده است.
این اقتصاددان با اشاره به حضور برخی کارشناسان و مدیران با تجربه در سیستم بانکی کشور اظهار داشت: هر چند این موارد برای سیستم بانکی و بانک مرکزی اسباب نارضایتی است اما باید به نقاط ضعف حساس بود و نسبت به رفع آنها اقدام کرد این اقتصاددان تاکید کرد: بانک مرکزی برای جلوگیری از مشکلات بعدی نسبت به نداشته‌های خود اقرار کند.