استقبال ناچیز مردم!

یک میلیون نفر از «اینترنت کودکان» استفاده کرده‌اند

گروه فناوری- افزایش استفاده عموم جامعه از اینترنت از جمله کودکان به عنوان قشر آسیب‌پذیر، باعث شده تا توجه به این حوزه هم از سوی دولت‌ها بیشتر شود، به دلیل همین اهمیت، سال گذشته طرح اینترنت کودکان توسط دولت سیزدهم و با هدف صیانت کودکان رونمایی شد. کودکان یکی از آسیب‌پذیرترین اقشار شهروندان در مقابل آسیب‌های اینترنت هستند؛ آسیب‌هایی مانند آزارهای روحی و جسمی در فضای مجازی یا حتی اساسا آگاهی زودتر از سن بلوغ نسبت به برخی از مسائل مربوط به بزرگسالان که می‌تواند باعث بلوغ زودرس و حتی آسیب‌های روانی جدی در سال‌های بزرگسالی شود. لازم است تا علاوه بر والدین، دولت‌ها هم وارد کار شوند و با ایجاد برخی بسترهای اختصاصی برای استفاده کودکان از اینترنت زمینه کاهش صدمه‌پذیری این قشر آسیب‌پذیرتر جامعه را فراهم کنند.
در ایران و در دولت‌های گذشته هم بر این مساله تاکید شده بود که اخلاق، اینترنت کودکان و آینده جوانان و حراست از آن مهم هستند، بنابراین یکی از طرح‌هایی که برای کاهش آفات فضای مجازی در دستور کار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفت، اینترنت کودکان بود. راه‌اندازی اینترنت ویژه کودکان چند سالی بود که توسط دولت‌ها و مسوولان مطرح می‌شد. در این راستا، سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، از سال ۱۳۹۸ در دستور کار شورای‌عالی فضای مجازی قرار گرفت تا به واسطه آن، اینترنت کودکان از اینترنت عمومی جامعه مستقل شود و هم تولید محتوای گسترده‌ای مخصوص کودکان و نوجوانان در فضای اینترنت شود و امکاناتی را در اختیار والدین و خانواده‌ها برای کمک به فرزندانشان قرار دهد، در نهایت این سند در خرداد سال ۱۴۰۰ به تصویب شورای‌عالی فضای مجازی رسید.
مسوولان معتقد بودند هیچ جایی از دنیا پدر و مادرها، بچه‌ها را به این بی‌پناهی که ما آنها را در فضای مجازی رها می‌کنیم، رها نمی‌کنند. فضای مجازی، فضای بسیار گسترده‌ای است که در کنار فرصت‌های بسیار، تهدیداتی هم دارد و در کل دنیا برای این تهدیدات چاره‌اندیشی شده است؛ از این رو برای حمایت از کودکان در این فضا، ابزار کنترلی در اختیار خانواده‌ها قرار داده شده تا بتوانند از بچه‌های خود مراقبت کنند. با آغاز به کار دولت سیزدهم، راه‌اندازی و اجرای این طرح به دلیل اهمیت بالای آن و تاکید مسوولان کشور تسریع یافت؛ به‌گونه‌ای که یک سال پس از آغاز به کار دولت سیزدهم یعنی شهریورماه سال گذشته اینترنت کودکان با حضور مسوولان مهم کشوری از جمله وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی رونمایی شد.
در این راستا، با ورود به سایتی که اینترنت کودک معرفی شده خطاب به پدران و مادران گفته شده که با استفاده از چند روش می‌توانند دسترسی فرزندان خود را به سایت‌های مختلف اینترنت مدیریت کنند. علاوه‌بر موارد گفته‌شده در بخشی از سایت به رده‌بندی یا لیست سایت‌های اینترنتی اشاره شده که با ورود به این بخش چهار عنوان سایت‌ با رنگ‌بندی سبز، سفید، زرد و نارنجی مشاهده می‌شود که هر کدام لیستی از سایت‌هایی که برای دسترسی کودکان و نوجوانان مناسب هستند را دربردارند. آنگونه که وزیر ارتباطات درباره جزئیات این طرح گفته بود، یک امکان دیگر و با انعطاف بیشتری در قالب اپلیکیشن فراهم‌ شده است؛ در این حد که پدر و مادر می‌توانند انتخاب کنند چه سرویس، چه سایت یا چه اپلیکیشنی برای کودکان فعال شود و برای هر کدام از اعضای خانواده می‌توانند سطح دسترسی ویژه مربوط به وی را تعریف کنند. کار دیگری هم که به ‌مرور تکمیل می‌شود- که نمونه آن ‌هم در کشورهای اروپایی فعال‌ شده است- فراهم کردن دسترسی ایمن به خدمات پایه و مهم مثل موتورهای جست‌وجو و دانشنامه‌هاست تا از طریق آن کودک در معرض محتوای نامناسب قرار نگیرد که این خدمات در قالب سایت در دسترس مردم است. وزیر ارتباطات تاکید کرد: حفاظت از کودکان در فضای مجازی راهبرد جدی ما در وزارت ارتباطات است و این اعتقاد را داریم باید سرویسی که در اختیار کودکان قرار می‌گیرد، متفاوت باشد. البته سرویسی که از آن رونمایی شده، یک امکان اختیاری است و هیچ اجباری در استفاده از آن وجود ندارد و این سرویس تنها ابزاری است در اختیار خانواده‌ها که بتوانند حضور کودکان در فضای مجازی را مدیریت کنند.
حال با گذشت تقریبا یک سال از رونمایی اینترنت کودکان به همت وزارت ارتباطات بر اساس آخرین آمار اعلامی در اردیبهشت ماه یک میلیون نفر از این خدمت استفاده کرده‌اند، اما یک جامعه بیش از ۱۶ میلیون دانش‌آموز وجود دارند. مسوولان بر این باورند که هر چقدر استفاده بیشتر باشد، اشکالات کار مشخص‌تر و روز‌به‌روز بهتر خواهد بود.
سال گذشته هم سند صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی در راستای تبیین الزامات شبکه ملی اطلاعات و با هدف ارتقای بهره‌برداری از فضای مجازی و صیانت از خردسالان، کودکان و نوجوانان تدوین شد و در نهایت به تصویب رسید. از جمله اهداف اجرای طرح صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی می‌توان به فراهم‌سازی فضای مجازی ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان در چارچوب فرهنگ اسلامی- ایرانی برای استفاده مناسب از فضای مجازی و پیشگیری از آسیب‌های احتمالی آن اشاره کرد. سیاست‌های کلان این سند عبارتند از توسعه محیط‌های صیانت شده بر بستر شبکه ملی اطلاعات ویژه خردسالان، کودکان و نوجوانان با محتوای متنوع و جذاب و قابلیت پاسخگویی به نیاز‌های ضروری ارتباطی و محتوایی آنها، آگاه‌سازی، هوشیارسازی، توانمندسازی اولیاء و مربیان و ایفای نقش محوری خانواده در هدایت، حمایت و مراقبت، رده‌بندی کلیه محتوا و خدمات متناسب با سن، جنسیت و ویژگی‌های جسمی و فرهنگی و تامین اطمینان و اعتماد. توسعه همکاری‌های بین‌المللی در حوزه فضای مجازی سالم، مفید و ایمن، مراقبت روانی و اجتماعی از خردسالان، کودکان و نوجوانان در برابر آسیب‌های ناشی از فضای مجازی به خصوص افراد در معرض خطر و آسیب‌دیده هم از سایر موارد سیاست‌های کلان این سند اعلام شده است.