اقدام عملی گمرک برای بهبود فضای کسب‌و‌کار

طبق اعلام گمرک ایران، ۷۰۶ شرکت تولیدی، دانش‌بنیان و بازرگانی به عنوان فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی AEO از تسهیلات ویژه گمرکی بهره‌مند شدند. براساس این گزارش از این تعداد ۴۸۸ شرکت تولیدی، ۷۰ شرکت با معرفی معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش ریاست‌جمهوری جزو شرکت‌های منتخب دانش‌بنیان و ۱۴۸ شرکت بازرگانی به عنوان فعال اقتصادی برگزیده گمرکی شناخته شده‌اند و از تسهیلات گمرکی استفاده می‌کنند.
مهم‌ترین برنامه تسهیلاتی گمرک ایران در قالب طرح فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی تدوین شده که یک برنامه مشارکتی- گمرکی برای بهبود فضای کسب‌و‌کار و بر مبنای توصیه سازمان جهانی گمرک طرح‌ریزی شده و از میان ۱۸۵ کشور عضو این سازمان در ۸۲ کشور از جمله ایران این طرح پیاده‌سازی شده است.
بنا بر این گزارش، با هدف تسهیل فرآیند تجارت خارجی برای شرکت‌های برگزیده ایرانی دو تفاهمنامه شناخت متقابل فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی با گمرکات کشورهای چین و روسیه امضا شده است تا فرآیند مبادلات تجاری از سوی فعالان اقتصادی دو کشور در قالب این طرح به سهولت انجام شود.
به منظور رعایت الزامات بین‌المللی، معیارهای انتخاب فعالان اقتصادی برگزیده گمرکی مورد بازنگری قرار گرفته و علاوه بر محورهایی شامل سال‌های فعالیت، حجم تجارت خارجی و احراز عدم سابقه تخلفات گمرکی شرکت‌ها، محورهای دیگری از جمله عدم وجود سوابق قاچاق و دیگر بزه‌های قطعیت‌یافته، رعایت الزامات امنیتی، عملکرد مالی و میزان اعتبار بانکی، عملکرد مالیاتی، سوابق بیمه‌ای، رعایت استانداردهای بین‌المللی، رفع تعهدات ارزی حاصل از صادرات و عدم وجود تعهدات گمرکی نیز پایش و در انتخاب شرکت‌های متقاضی دارای ضریب اهمیت شد.
بر اساس این گزارش، در اجرای این برنامه با فراهم شدن امکان تامین منافع متقابل در قبال پذیرش مسوولیت کنترل‌های امنیتی از سوی بخش خصوصی، تسهیل تشریفات گمرکی برای شرکت‌های منتخب فراهم می‌شود و ضمن تضمین و پایداری منافع دوجانبه زمینه‌ساز رشد تولیدات ملی را فراهم خواهد کرد.
این گزارش حاکی است، در این برنامه شرکت‌ها در ۳ سطح به ترتیب اولویت و براساس معیارهای دستورالعمل رتبه‌بندی می‌شوند که هر سطح دارای امتیازات مختلف‌ و متنوعی است که سطح یک دارای بالاترین امتیاز است. این گزارش درخصوص تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده به عنوان فعال اقتصادی برگزیده گمرکی در سطح‌بندی سه‌گانه می‌افزاید: از این تعداد ۵۵۴ شرکت به عنوان فعال اقتصادی برگزیده سطح یک، ۸۳ شرکت به عنوان فعال اقتصادی برگزیده سطح دو و ۶۹ شرکت به عنوان فعال اقتصادی برگزیده سطح سه از تسهیلات گمرکی استفاده می‌کنند.
ترخیص بیش از ۹۰ درصدی اظهارنامه‌های این شرکت‌ها در مسیر سبز گمرکی، رسیدگی خارج از نوبت اظهارنامه با ضرایب اهمیت زمانی سطوح مدیریت ریسک در سامانه جامع امور گمرکی، پذیرش ضمانتنامه بانکی موضوع ترخیص قطعی ماده ۶ قانون امور گمرکی متناسب با نوع فعالیت تولیدی دانش‌بنیان یا بازرگانی و رتبه احراز‌شده از جمله تسهیلات در حال ارائه گمرک به شرکت‌های برگزیده گمرکی در سطوح سه‌گانه است.