3 - 10 - 2024
امید به نقش‌آفرینی بازیگران فرامنطقه‌ای
علیرضا کیانپور- عملیات «وعده صادق2» که دومین حمله موشکی جمهوری اسلامی به رژیم صهیونیستی از زمان آغاز جنگ غزه به حساب می‌آید، شامگاه سه‌شنبه انجام شد؛ عملیاتی در واکنش به نقض حاکمیت جمهوری اسلامی و ترور فرماندهان مقاومت از سوی رژیم صهیونیستی که شامگاه سه‌شنبه با انتشار اطلاعیه سپاه پاسداران آغاز شد و بلافاصله به‌عنوان تیتر نخست رسانه‌های داخلی و بین‌المللی مورد توجه افکار عمومی قرار گرفت. این در حالی بود که سپاه در اطلاعیه خود در این رابطه اعلام کرد: «پس از یک دوره خویشتنداری در برابر نقض حاکمیت و برابر حق کشور در دفاع مشروع از خود برابر منشور ملل متحد و تشدید شرارت‌های رژیم با حمایت آمریکا، نیروی هوافضای سپاه با پرتاب ده‌ها موشک بالستیک اهداف مهم نظامی امنیتی را در قلب سرزمین‌های اشغالی مورد هدف قرار داد.» عملیاتی که بنابر اطلاعیه سپاه «منطبق بر حقوق قانونی کشور و قوانین بین‌المللی» انجام شد و آنطور که در بخش دیگری از این اطلاعیه مورد تاکید قرار گرفت،
«اگر رژیم صهیونیستی به آن، واکنش نظامی نشان دهد، با حملات کوبنده و ویرانگر بعدی مواجه خواهد شد.»
روایت سپاه از توفیق 90 درصدی
سپاه پاسداران همچنین در دومین اطلاعیه خود که ساعتی پس از آغاز عملیات «وعده صادق2» منتشر کرد، به این مهم اشاره داشت که مقام‌های نظامی و رسمی صهیونیست و رسانه‌های داخلی این رژیم به اصابت موشک‌های بالستیک و هایپرسونیک ایرانی به نقاطی در مرکز و جنوب سرزمین‌های اشغالی اعتراف کرده‌اند. سپاه همچنین در تشریح برخی جزئیات عملیات موشکی «وعده صادق2» اعلام کرد که «برخی از پایگاه‌های هوایی و راداری؛ مراکز توطئه و طراحی ترور علیه رهبران مقاومت مورد اصابت قرار گرفتند.» اطلاعیه‌ای که در بخش دیگر آن، با تاکید بر دقت و موفقیت عملیات موشکی سپاه، آمده: «به‌رغم اینکه این منطقه با پیشرفته‌ترین و پرحجم‌ترین سامانه‌های پدافندی محافظت می‌شد، ۹۰درصد شلیک‌ها با موفقیت به اهداف اصابت کرده و رژیم صهیونیستی از تسلط اطلاعاتی و عملیاتی جمهوری اسلامی به وحشت افتاده است.»
اقدامی در راستای حقوق مشروع ایران
پس از اطلاعیه دوم سپاه پاسداران و تایید موفقیت این عملیات حتی در روایت برخی رسانه‌های آمریکایی و اسرائیلی از آن، نخستین واکنش‌ها در داخل ایران به پاسخ موشکی جمهوری اسلامی نیز منتشر شد. واکنش‌هایی که بی‌تردید یکی از مهم‌ترین آنها، توئیت مسعود پزشکیان در این رابطه بود. رییس‌جمهور که از طریق حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس در این رابطه اظهارنظر می‌کرد، با اشاره به استفاده از «حقوق مشروع ایران برای پاسخ‌دهی به اقدامات تروریستی اسرائیل»، تاکید کرد: «با هدف صلح و امنیت برای ایران و منطقه، پاسخ قاطع به تجاوزات رژیم صهیونیستی داده شد. این اقدام در دفاع از منافع و اتباع ایرانی بود.» پزشکیان همچنین با خطاب قراردادن نخست‌وزیر رژیم اسرائیل، تصریح کرد: «نتانیاهو بداند، ایران جنگ‌طلب نیست اما در برابر هر تهدیدی قاطعانه می‌ایستد. این تنها گوشه‌ای از توان ماست. با ایران وارد درگیری نشوید.»
موشک‌هایی علیه اهداف نظامی رژیم صهیونیستی
سرلشکر محمد باقری، رییس ستادکل نیروهای مسلح نیز در ارتباط زنده با شبکه خبر با اشاره به برخی جزئیات عملیات «وعده صادق۲» گفت: «با وجود جنایت‌های رژیم صهیونیستی، جمهوری اسلامی ایران رعایت موازین لازم را به انجام رساند و فقط پایگاه‌های نظامی را هدف قرار داد.» این مقام ارشد نظامی به اهداف جمهوری اسلامی از انجام این حمله موشکی نیز سخن گفت و تاکید کرد که «سه پایگاه هوایی- نظامی اصلی رژیم صهیونیستی، موساد به‌عنوان مرکز ترور، پایگاه هوایی نواتیم به‌عنوان پایگاه هوایی اف۳۵، پایگاه هوایی هاتسرین به‌عنوان پایگاهی که برای ترور شهید نصرالله مورد استفاده قرار گرفت، هدف حمله موشکی سپاه واقع شد.» رییس ستاد کل نیروهای مسلح در ادامه توضیح داد: «همچنین در این عملیات رادارهای راهبردی و مراکز تجمع تانک‌ها، نفربرها و نفرات رژیم صهیونیستی در منطقه پیرامون غزه که قتل‌عام مردم غزه را برعهده داشتند مورد هدف قرار گرفت.» سرلشکر باقری با بیان اینکه «در این عملیات زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی رژیم مورد هدف قرار نگرفت»، تاکید کرد که «این کار کاملا امکان‌پذیر بود» و توضیح داد: «سپاه پاسداران و نیروهای مسلح چه در بعد دفاعی و چه در بعد آفند در تکرار این تهاجم و چندین برابر این کاملا آماده هستند و اگر رژیم صهیونیستی که به دیوانگی رسیده، کنترل نشود، عملیاتی با چندبرابر بزرگی تکرار خواهد شد و تمام زیرساخت‌های آنها مورد اصابت قرار خواهد گرفت.»
نشست اضطراری شورای امنیت
همزمان با انتشار این مواضع اما باید دید وضعیت امنیت منطقه در روزها و هفته‌های آینده چگونه خواهد بود. آن هم در حالی که روز گذشته کمتر از 24ساعت پس از این عملیات موشکی، شورای امنیت سازمان ملل با حضور آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل در این رابطه تشکیل جلسه داد. نشستی که بنابر اعلام رییس دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل به‌منظور «بررسی تحولات خاورمیانه» تشکیل شد تا 15عضو این شورا نسبت‌به پاسخ موشکی جمهوری اسلامی به اقدامات اسرائیل واکنش نشان دهند. شرایطی که به باور یک استاد علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، لازم است در روزهای آینده با دقت و عقلانیت مدیریت شود تا نتایج و دستاوردهای حقیقی عملیات موشکی سپاه محقق شود.
روایت جلال میرزایی از تحولات اخیر
جلال میرزایی که در این رابطه با «جهان‌صنعت» به گفت‌وگو نشسته، معتقد است: «واقعیت آن است که منطقه که در سال گذشته همواره با تنش و نزاع شدید درگیر بوده، در مدت اخیر بار دیگر شاهد تشدید تنش‌ها بوده است. به بیان دقیق‌تر اقداماتی که اسرائیل در لبنان و یمن انجام داد که اوج آن، ترور دبیرکل حزب‌الله لبنان و به شهادت رساندن سیدحسن نصرالله بود، در حالی منجر به آن شد که سطح تنش در منطقه به بالاترین میزان ممکن برسد که پیش از آن نیز این رژیم با ترور اسماعیل هنیه، رییس‌دفتر سیاسی حماس در تهران دست به تنش‌آفرینی زده بود. حال آنکه جمهوری اسلامی در تمام این مدت سعی کرد با خویشتنداری مانع از تشدید سطح تنش شود.» او که سابقه حضور در مجلس دهم را نیز در کارنامه دارد، همچنین گفت: «با این همه در شرایطی که شاهد بودیم اسرائیلی‌ها هر روز با اقدامات خود، به‌نحوی منجربه گسترش ناامنی در منطقه می‌شوند، شامگاه سه‌شنبه سپاه پاسداران پس از چندهفته خویشتنداری دست به مقابله‌به‌مثل زد که مطابق انتظار بلافاصله با واکنش گسترده کشورهای غربی نیز مواجه شد. با این همه به نظر می‌رسد آنچه به‌ویژه ظرف یکی، دو روز آینده رخ خواهد داد، می‌تواند در این مساله که مسیر تحولات به چه سمت و سویی خواهد رفت، تاثیرگذار باشد.»
رییس کمیته سیاسی فراکسیون امید مجلس دهم در پاسخ به این پرسش که باتوجه به عملیات موشکی سپاه چه آینده‌ای در انتظار منطقه خواهد بود، گفت: «به نظر می‌رسد دست‌کم در کوتاه‌مدت شاهد گسترش التهابات در منطقه باشیم. درنتیجه هم‌اکنون باید ببینیم بازیگران بین‌المللی و فرامنطقه‌ای چه واکنشی به این تحولات و التهابات نشان خواهند داد.» او با تاکید بر تفاوت مواضع اعلامی و اعمالی قدرت‌های غربی، ابراز امیدواری کرد که ایالات‌متحده و کشورهای اروپایی با اقدامات عملی خود، فارغ از آنچه در مواضع اعلامی مطرح می‌کنند، مانع از تشدید تنش شده و اسرائیل را وادار به خویشتنداری کنند.
امید به ورود بازیگران فرامنطقه‌ای
میرزایی همچنین گفت: «در شرایطی که بازیگران منطقه‌ای اعم از ترکیه، عربستان سعودی، امارات و حتی قطر و عراق هرکدام به دلایلی خود را کنار کشیده و عملاً چندان تمایلی به نقش‌آفرینی فعال در راستای میانجی‌گری و ترغیب طرفین به کاهش تنش و خویشتنداری ندارند، باید دید قدرت‌های فرامنطقه‌ای چه سیاستی را درپیش خواهند گرفت.» او گفت: «هم‌اکنون برخی بازیگران منطقه‌ای همچون ترکیه در شرایطی نیستند که بتوانند میانجی‌گری کنند و برخی بازیگران همچون عراق نیز با مشکلات و مصائب داخلی خود درگیرند و از چنین امکانی برخوردار نیستند. درنتیجه باید منتظر باشیم که ببینیم بازیگران فرامنطقه‌ای و به‌ویژه کشورهای غربی چگونه عمل خواهند کرد.»
او در واکنش به این پرسش که چرا نمی‌توان از روسیه و چین به‌عنوان دوقدرت جهانی نزدیک به تهران انتظار نقش‌آفرینی در راستای کاهش تنش داشت، گفت: «روس‌ها به‌خاطر درگیری‌هایی که در بحث اوکراین دارند، چندان تمایلی به ورود به این مباحث ندارند. کمااینکه سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه نیز اگرچه تحرکاتی را در راستای مذاکره با کشورهای منطقه به منظور ترغیب طرفین به خویشتنداری آغاز کرده اما سطح گفت‌وگوها نسبت‌به آنچه انتظار می‌رفت، متفاوت بوده است، چراکه وزیر خارجه روسیه به جای مذاکره در سطح همتایان خود، از روسای هیات‌های دیپلماتیک کشورهای عربی در مسکو خواسته که در راستای کاهش تنش درمنطقه فعالیت کنند و از همه طرف‌های درگیر در خاورمیانه بخواهند که خویشتنداری کنند.» این نماینده پیشین مجلس اضافه کرد: «همزمان چینی‌ها هم ظاهرا چندان تمایلی ندارند خود را به این مساله درگیر کنند و درنتیجه باید دید واکنش عملی قدرت‌های غربی چه خواهد بود.»
اهمیت تحولات روزهای آینده در سرنوشت منطقه
میرزایی در واکنش به پرسشی در ارتباط با مواضع روز گذشته رهبری در این رابطه گفت: «واقعیت این است که موضع‌گیری رهبری ناظر به مواضع اروپا و آمریکا در حمایت از اسرائیل است و این به معنای آن نیست که جمهوری اسلامی تمایل نداشته باشد کشورهای غربی در راستای تنش‌زدایی فعالیت کنند؛ چنانکه در همین 24ساعتی که از عملیات موشکی سپاه می‌گذرد نیز شاهد مذاکرات و رایزنی‌های آقای عراقچی با وزیران خارجه کشورهای اروپایی ازجمله فرانسه و آلمان بودیم و حتی گفته شد که ازطریق سوئیس به آمریکا پیام داده‌اند که در راستای حمایت از اسرائیل دخالت نکنند.»
وی با اشاره به تحرکات دیپلماتیک مثبت دولت پزشکیان در حاشیه نشست مجمع عمومی گفت: «به نظر می‌رسد دست‌کم در کوتاه‌مدت، تلاش‌های دیپلماتیکی که برای ایجاد گشایش انجام گرفت، تاحدودی تحت تاثیر تحولات و ناامنی اخیر منطقه قرار بگیرد اما باز باید ببینیم ظرف یکی، دو روز آینده چه اتفاقی خواهد افتاد تا بتوانیم بر اساس داده‌های بیشتر، در این رابطه اظهارنظر کنیم.»
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد