انتخاب دوباره تاسک به ریاست شورای اتحادیه اروپا

دونالد تاسک برای یک دوره دو و نیم ساله دیگر به ریاست شورای اتحادیه اروپا انتخاب شد‌. دولت لهستان به شدت با انتخاب این سیاستمدار لهستانی مخالف بود، اما نتوانست رای سایر کشورها را برگرداند‌.
رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا در اجلاس پنجشنبه گذشته خود دونالد تاسک را برای یک دوره دو و نیم ساله دیگر به ریاست شورای اتحادیه اروپا انتخاب کردند‌. این انتخاب در حالی صورت گرفت که دولت لهستان، باوجود شگفتی دیگر کشورهای عضو با انتخاب این سیاستمدار لهستانی مخالف بود اما هیچ کشور دیگری با لهستان همراه نشد و از مجموع ۲۸ کشور تنها یک رای علیه تاسک منفی بود‌. به این ترتیب تاسک تا سال ۲۰۱۹ به مدت دو و نیم سال دیگر در مقام خود باقی می‌ماند‌. تاسک در توئیتری که پس از انتخاب خود منتشر کرد از همه حمایت‌ها سپاسگزاری کرد و قول داد که در راه اجرای بهتر ماموریتش همه تلاش‌هایش را به کار گیرد‌.
اختلاف با دولت خودی
دونالد تاسک قبلا نخست‌وزیر دولت لیبرال لهستان بود و سال ۲۰۱۴ هم از سوی همین دولت برای ریاست شورای اتحادیه اروپا پیشنهاد شد‌. دولت محافظه‌کار کنونی اما با انتخاب او از در مخالفت درآمد و یکی از نمایندگان وابسته به خود در پارلمان اروپا را برای این پست پیشنهاد کرد‌. تا لحظات آخر قبل از رای‌گیری هم دولت لهستان به تهدیدات خود مبنی بر به تعلیق‌درآوردن اجلاس ادامه داد و تلاش کرد که رای‌گیری صورت نگیرد‌. اما این تلاش‌ها بی‌نتیجه ماند‌. تاسک سال ۱۹۸۱ از مخالفان دولت کمونیست حاکم بر لهستان بود و مدتی به زندان افتاد‌. با پایان دوران کمونیست‌ها در لهستان تاسک همراه شمار دیگری از مخالفان آن زمان به ایجاد حزب لیبرال محافظه‌کار پلتفرم شهروندان دست زد‌. او سال ۲۰۰۷ به نخست‌وزیری لهستان رسید و تا سال ۲۰۱۴ در این مقام بود‌. بعد از آن به بروکسل رفت و رییس شورای اتحادیه اروپا شد‌.
تحکم آلمان
در بخشی از دوران نخست‌وزیری او لخ کاچینسکی از حزب ناسیونال محافظه‌کار «پیس» رییس‌جمهور لهستان بود و تنشی سیاسی میان این دو جریان داشت‌. سال ۲۰۱۰ کاچینسکی در یک سانحه هوایی در روسیه جان باخت و حزب متبوع او که برادرش یاروسلاو کاچینسکی ریاست آن را بر عهده دارد دولت را به سهل‌انگاری و تسامح در روشن‌سازی علل سانحه هوایی متهم کرد‌. اخیرا نیز دولت لهستان تاسک را به سوءاستفاده از مقام خود برای انتقاد و دخالت در کار این دولت متهم می‌کرد‌.
حزب «پیس» از سال ۲۰۱۵ در قدرت است و تلاش آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان برای تغییر در مخالفت این حزب با نامزدی مجدد تاسک هم نتیجه‌ای نداد‌.
این اولین بار در تاریخ انتخابات ریاست شورای اتحادیه اروپاست که یک نامزد بر خلاف خواست کشور خویش انتخاب می‌شود‌. حتی کشورهای اسلواکی، چک و مجارستان نیز که به دلیل تسلط نیروهای همسو با «پیس» بر آنها روابط تنگاتنگی با دولت لهستان دارند هم از انتخاب مجدد تاسک حمایت کردند و دولت لهستان در انزوای کامل قرار گرفت‌.
هم کاچینسکی، رهبر حزب حاکم و هم ویتلد واشچیکوفسکی، وزیر خارجه لهستان انتخاب مجدد تاسک را ناشی از تحکم و دیکته آلمان توصیف کردند‌. واشچیکوفسکی گفت که حالا ما می‌دانیم که یک اتحادیه زیر تحکم برلین به چه معناست‌.
ابهام درباره رویکرد لهستان
معلوم نیست که واکنش دولت لهستان به این شکست چگونه باشد‌. این دولت می‌تواند سایر تصمیمات رهبران اتحادیه اروپا که نیاز به اجماع دارد را بلوکه کند و جلوی تصویب آنها را بگیرد‌. شاید هم با درس‌گیری از این تجربه رویکردی منعطف‌تر پیشه کند‌. در ادامه اجلاس جاری رهبران اتحادیه اروپا قرار است تصمیماتی اتخاذ شوند که مهمترین آنها به بحران پناهجویی، مسائل دفاعی، رابطه با کشورهای بالکان، حمایت قاطع از تجارت آزاد و مرزبندی با سیاست‌های حمایتگرایانه که از سوی دولت ترامپ دنبال می‌شود برمی‌گردد‌.
روز جمعه هم رهبران اتحادیه اروپا در اجلاسی غیررسمی گرد می‌آیند تا درباره بیانیه مربوط به ۶۰‌سالگی امضای قرارداد رم که سنگ بنای ایجاد اتحادیه اروپا شد به بحث بپردازند‌. این تصمیم نیازمند اتفاق آرا نیست‌. مراسم شصتمین سالگرد قرارداد رم اواخر ماه مارس در همین شهر برگزار می‌شود‌.
مقامی با اختیارات محدود
ریاست شورای اتحادیه اروپا مقامی است که در قرارداد لیسبون، قرارداد مبنای اتحادیه اروپا در نظر گرفته شده و از سال ۲۰۰۹ واقعیت عینی به خود گرفته است‌. وظیفه این مقام هماهنگی و تدارک کار و اجلاس‌های شورای اتحادیه اروپاست که از روسای کشورهای عضو تشکیل می‌شود‌. او ریاست این اجلاس‌ها را بر عهده دارد، ولی فاقد حق رای است‌. این مقام در عین حال نماینده عالی اتحادیه اروپا در عرصه خارجی است و مواضع اتحادیه در زمینه سیاست خارجی و دفاعی و امنیتی را نمایندگی می‌کند‌.
انتخاب ریاست شورای اتحادیه اروپا با رای رهبران کشورهای عضو صورت می‌گیرد و بر خلاف رییس کمیسیون اروپا که رییس کابینه اتحادیه اروپا (مجمع کمیسرها) به رای پارلمان اروپا متکی نیست‌.