بازار نفت جذاب می‌شود

مونا مشهدی‌رجبی- شاخص بورس‌های آسیا در سومین روز متوالی شاهد سقوط بود. تحلیلگران می‌گویند این سقوط به دنبال شکست نشست وزرای دارایی منطقه یورو که برای کمک مالی به یونان برگزار شده بود، رخ داده است. قرار بود در نشست وزرای دارایی منطقه یورو موضوع کمک هشت میلیارد یورویی به یونان مورد بحث و بررسی قرار گیرد اما با شکست این مذاکرات ارزش دلار در برابر یورو بیش از یک سنت افزایش یافت. بلومبرگ گزارش داد که پس از اعلام بی نتیجه بودن مذاکرات وزرای دارایی منطقه یورو، ارزش سهام شرکت سامسونگ کره جنوبی که ۲۰ درصد فروش خود را در بازار اروپا انجام می‌دهد بیش از ۲/۵ درصد کاهش یافت و ارزش سهام شرکت خودروسازی هوندای ژاپن نیز با افت ۴/۱ درصدی روبه‌رو شد. در همین حالارزش سهام گروه مالی و بانکی میتسوبیشی ژاپن، بزرگ‌ترین موسسه مالی این کشور نیز با افت ۳/۵ درصدی روبه‌رو شده است.
براساس این گزارش، ارزش شاخص ام‌اس‌سی‌ای آسیا پاسیفیک ۱/۶ درصد افت کرد.
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که با توجه به حرکت اقتصاد اروپا به سوی رکود و بحران میزان صادرات آسیا به بازارهای اروپایی کاهش خواهد یافت و این مساله به ضرر رشد اقتصادی آسیا خواهد بود به طوری که شاخص نیکی ۲۲۵ توکیو افت ۱/۶ درصدی داشت و شاخص سهام در بازار هنگ‌کنگ نیز با افت ۱/۰ درصدی روبه‌رو شد. شاخص سهام استرالیا نیز بیش از ۲/۰ درصد و شاخص سهام کره جنوبی نیز بیش از ۴/۴ درصد کاهش یافت.
بازار پرتلاطم
بحران اقتصادی دنیا و به دنبال آن بحران بدهی‌های دولتی در اروپا سبب شد تا بازار نفت به ایمن‌ترین بازار برای جذب سرمایه‌ها تبدیل شود و هر ساله میلیاردها دلار از سرمایه‌های سرگردان وارد آن بازار شوند. به هر حال در جریان بحران اقتصادی دنیا قیمت نفت در بازار جهانی رشد کرد و انتظار می‌رود این روند تا انتهای سال ۲۰۱۲ هم ادامه داشته باشد. تحلیلگران مرکز مطالعات بازار نفت آمریکا بر این باورند که قیمت هر بشکه نفت در سال ۲۰۱۲ میلادی بیش از ۱۳۰ دلار خواهد بود در حالی که متوسط قیمت هر بشکه در سال‌جاری برابر با ۱۰۵ دلار آمریکا اعلام شده است. این افزایش قیمت نفت می‌تواند آسیب بزرگی به روند بازسازی اقتصاد دنیا وارد آورد ولی هیچ راهی برای مقابله با آن وجود ندارد.
این قیمت بالا برای نفت که ناشی از عوامل غیربازاری به خصوص تحولات منفی خاورمیانه و مشکلات اقتصادی در اروپا و آمریکا خواهد بود سبب می‌شود تا بسیاری از صنایع از چرخه تولید خارج شوند و کشورهای صنعتی دنیا نتوانند به سرعت اقدام به بازسازی زیرساخت‌های اقتصادی خود کنند. گلدمن ساش در گزارش آخر خود نوشت: در سال ۲۰۱۲ میلادی بازار با کمبود عرضه هم روبه‌رو می‌شود زیرا عربستان سعودی نخواهد توانست حجم تولید خود را برای مدت طولانی بیشتر از سقف مصوب اوپک نگه دارد و بازار با بحران روبه‌رو می‌شود. کمبود عرضه در کنار رشد تقاضا در کشورهای در حال توسعه دنیا باعث رشد قیمت نفت می‌شود. انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۲ میلادی ما شاهد قیمت بیش از ۱۴۰ دلاری نفت هم باشیم ولی کف قیمتی که در سال پیش‌رو در بازار مشاهده می‌شود برابر با ۱۱۲ دلار خواهد بود. در این سال بازار دلار هم ملتهب باقی می‌ماند و این فاکتور نیز به رشد قیمت نفت در بازار جهانی کمک می‌کند.
این مرکز در بخشی از مقاله به بررسی قیمت نفت در سال‌های گذشته پرداخت و نوشت: در نیمه اول سال ۲۰۰۸ قیمت هر بشکه نفت در بازار جهانی رشد چشمگیری پیدا کرد. در این بازه زمانی هر بشکه نفت با قیمت بیش از ۱۴۷ دلار آمریکا مبادله شد که بالاترین قیمت نفت در تاریخ حضور این صنعت در اقتصاد دنیا محسوب می‌شود. در مورد دلایل این رشد بی‌سابقه قیمت نفت مطالب مختلفی می‌توان عنوان کرد که از جمله آنها می‌توان به رشد تقاضای نفت به دلیل افزایش نرخ رشد اقتصادی چین و رشد تقاضا در این کشور آسیایی و افزایش ناآرامی‌ها در خاورمیانه و افزایش فشار روی بازار از طرف دلالان نفتی اشاره کرد. در نیمه دوم همین سال قیمت نفت به یکباره سقوط کرد البته در این بازه زمانی نه تنها قیمت نفت بلکه قیمت تمامی کالاهای سرمایه‌ای به استثنای طلا تنزل یافت. در نیمه دوم سال ۲۰۰۸ هر بشکه نفت با قیمت کمتر از ۳۰ دلار به فروش رسید که اتفاق بسیار ناخوشایندی برای کشورهای نفتخیز بود ولی سردمداران اقتصادی دنیا را به آینده‌ای آرام در فضای اقتصادی امیدوار کرد. دلیل کاهش قیمت نفت در نیمه دوم سال ۲۰۰۸ کاهش تقاضا برای این منبع انرژی و فرآورده‌های آن بود البته کاهش ارزش دلار در بازار جهانی که سبب رشد قیمت تمام شده نفت شده بود هم عامل دیگری برای این تحول در قیمت نفت شد. خلاصه این نوسانات مداوم نفتی بی‌ثباتی فضای اقتصادی و بازار را به همراه آورد و جهان را به سمت و سوی جدیدی هدایت کرد.