برنامه «ناسا» برای ساخت یک ابرتلسکوپ فضایی

«جهان‌صنعت»- سوال دیرینه انسان‌ها به خصوص در یکی، دو قرن اخیر این است که آیا ما تنها هستیم؟ این یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها، نه فقط در تاریخ علم بلکه در تاریخ بشریت است که هنوز دانشمندان موفق به پاسخ به این پرسش نشده‌اند. اکنون به لطف تلسکوپ جدید ناسا که برای جست‌وجوی دنیاهای جدید عجیب و غریبی طراحی شده است که می‌تواند از حیاتی که می‌شناسیم، پشتیبانی کند، این پرسش به زودی می‌تواند پاسخ داده شود. این تلسکوپ که «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» نامیده می‌شود، آنقدر عظیم است که حتی ممکن است برای رسیدن به فضا نیاز به سوار شدن به یک موشک بزرگ نسل جدید مانند استارشیپ اسپیس‌ایکس داشته باشد. برای شکار سیاره‌های زمین‌مانند در طول سال‌های نوری به نوآوری‌ها و فناوری‌های جدید نیاز دارد. همانطور که گفته شد، این پرسش که آیا «ما تنها هستیم؟» یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها، نه فقط در تاریخ علم بلکه در تاریخ بشریت است و واقعا در موقعیتی هستیم که ابزارها و فناوری‌هایی را داریم که برای مقابله دقیق و علمی با این پرسش مورد نیاز است.
«گیادا آرنی» دانشمند پروژه رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر، به جمعی از دانشمندان طی یک سخنرانی عمومی در ۲۴۵امین جلسه انجمن نجوم آمریکا گفت: ما ممکن است پاسخ این سوال را در طول عمر خود متوجه شویم و پاسخ به این سوال کشفی است که پیامدهای آن در‌ هزاره‌های آینده طنین‌انداز خواهد شد. «آرنی» که یک دانشمند سیاره‌شناس مستقر در مرکز پروازهای فضایی گادارد ناسا در گرین‌بلت مریلند است، با یک تیم بزرگ از دانشمندان کار می‌کند تا «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» را به ابزاری قدرتمند برای تحقیقات اخترفیزیک و کشف سیارات فراخورشیدی تبدیل کند. ناسا تابستان گذشته، دفتر برنامه جدیدی را در مرکز گادارد برای توسعه این تلسکوپ فضایی افتتاح و اعلام کرد که 5/‏17‌میلیون دلار بودجه برای توسعه برخی از فناوری‌های کلیدی مورد نیاز برای به ثمر رساندن این تلسکوپ اختصاص داده است. اکنون این تیم، خود را برای یک کنفرانس علمی بزرگ در اواخر جولای آماده می‌کند تا علومی که رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر می‌تواند محقق کند را تشریح کند. «آرنی» با استفاده از لفظ مخفف ناسا برای این تلسکوپ گفت: ما در مرحله اولیه طراحی «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» بوده و هنوز در حال تکرار تعدادی از مفاهیم طراحی هستیم، بنابراین نمی‌دانیم «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» در زمان پرتاب چگونه خواهد بود. با این حال از یک چیز مطمئن هستیم؛ اینکه بزرگ خواهد بود. «لی فاینبرگ»، معمار ارشد «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» مستقر در گادارد گفت که ناسا در حال حاضر یک تلسکوپ فضایی عظیم با عرض نزدیک به ۶متر را پیش‌بینی می‌کند که می‌تواند به ۸متر نیز برسد. او گفت که برای مقایسه، تلسکوپ فضایی «هابل» دارای دیافراگم ۲متری است؛ حتی کوچک‌ترین نسخه «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» برای پرتاب به فضا به یک موشک بزرگ نیاز دارد. «فاینبرگ» می‌گوید که موشک نیو گلن شرکت «بلو اوریجین» که دارای یک کلاهک عظیم ۷متری است، می‌تواند موشک مناسبی باشد. برای نسخه بزرگ‌تری از «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر»، موشک استارشیپ عظیم اسپیس‌ایکس که در حال حاضر بلندترین و قدرتمندترین موشک جهان است، با محفظه بار تقریبا ۹متری مناسب خواهد بود. این موشک نه‌تنها برای پرتاب تلسکوپ بلکه به عنوان راهی برای رجوع به آن در فضا به منظور انجام سرویس‌های دوره‌ای، درست مانند داستان فضانوردان شاتل فضایی ناسا با‌ هابل، مناسب خواهد بود.
این تلسکوپ فضایی دارای چهار ابزار اصلی از جمله یک تاج‌نگار فوق حساس خواهد بود که می‌تواند سیارات هم‌اندازه زمین را در اطراف ستارگان دور تشخیص دهد. نمونه اولیه این تاج‌نگار باید در سال ۲۰۲۶ با تلسکوپ فضایی جدید «نانسی گریس رومن» ناسا به مدار پرتاب شود. طرح‌های کنونی «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» نیازمند تاج‌نگار، یک تصویرگر با وضوح بالا، یک طیف‌سنج پیشرفته و یک ابزار چهارم است که هنوز مشخص نشده چیست. برنامه فعلی برای «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» این است که آن را بین سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۴۰ پرتاب کنند تا حداقل ۲۵سیاره فراخورشیدی مانند زمین را برای تشخیص نشانه زیستی یا نشانه‌هایی از وجود حیات در آنها فهرست کند. آرنی می‌گوید که اکسیژن، متان و ازون، نمونه‌هایی از نشانه‌های زیستی احتمالی هستند. اگر «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» با موفقیت، آن نشانه‌های حیات را پیدا کند، لحظه‌ای مهم برای درک بشر از این بوده که حیات ممکن است در جهان دیگری نیز موجود باشد. با این حال، عکس آن نیز ممکن است. «آرنی» می‌گوید ممکن است «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» از ۲۵نامزد زمین‌مانند نمونه‌برداری کند و دست خالی بازگردد. او افزود: «رصدخانه جهان‌های زیست‌پذیر» یا به ما می‌گوید که ما تنها نیستیم یا برای اولین بار به ما خواهد گفت که چقدر تنها هستیم. هر یک از این پاسخ‌ها عمیق خواهد بود و دیدگاه ما را
نسبت به بقیه جهان تغییر می‌دهد.