تراز دریاچه ارومیه ۳۰ سانتیمتر نسبت به سال قبل بالا آمده است

محمد‌مسعود تجریشی مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه درباره آخرین وضعیت دریاچه ارومیه اظهار کرد: در ۱۰ روز گذشته سه گزارش نهاد‌های بین‌المللی درباره دریاچه ارومیه درباره دستاورد‌های مثبت دریاچه بوده که ارائه شده که نسبت به سال گذشته ۳۰ سانتیمتر تراز دریاچه ارومیه بالا آمده است.
به گزارش خبرگزاری‌ها او در نشست خبری خود عنوان کرد: از سال ۷۲ تا ۹۲، ۳۵ تا ۴۵ سانت کاهش تراز دریاچه را داشتیم. میانگین بارش‌ها در این سال‌ها ۳۲۴ میلیمتر بوده است. تراز امسال سه سانت بالا آمده است. سطح دریاچه بالای دو هزار و وسعت دریاچه ۱۰۰ کیلومتر است. حجم آب نیز ۶/۱ میلیمتر است.
تجریشی بیان کرد: تاکنون سه هزار میلیارد تومان برای دریاچه هزینه شده است. در سال‌جاری تاکنون ۵۰۰ میلیارد تخصیص داده‌ایم. ۲۱۵ میلیارد تومان از بودجه سنواتی دستگاه‌ها داشته‌ایم. اکنون پولی هزینه شده و سال آینده آب را وارد دریاچه می‌کنیم. منابع مالی خوبی در حال تزریق برای احیای دریاچه ارومیه است.
تجریشی همچنین درباره طرح‌های اجرایی در دریاچه ارومیه بیان کرد: از حوضه مجاور یعنی پیرانشهر آب از تونلی به دریاچه منتقل می‌شود که تاکنون ۶۸ درصد رشد فیزیکی داشته و ۲۴ کیلومتر حفاری آن صورت گرفته است. انتقال آب از سد سیلوه به دریاچه ارومیه نیز طرح دیگر ماست. آب از ابتدا‌ی سال جمع می‌شود و از آذر تا فروردین در دریاچه رهاسازی می‌شود. ۱۹ تصفیه‌خانه در پشت حوضه‌های آبریز داریم. برای این تصفیه‌خانه‌ها جمعا ۳۴۶ میلیارد تومان هزینه کرده‌ایم. بر اساس برنامه‌ریزی‌ها ۳۰۰ میلیون مترمکعب به دریاچه ارومیه تا سال ۱۴۰۰ انتقال می‌دهیم. تاکنون ۹۳ میلیارد برای پیشرفت فیزیکی طرح‌های توسعه‌ای دریاچه هزینه شده است.
تجریشی در ادامه تاکید کرد: در داخل رودخانه‌ها طرح سردهنه‌ها شروع شده که ۳۴ میلیارد تومان برای آن هزینه شده است. شش طرح مرمت و بازسازی تاسیسات در دست بهره‌برداری است. در پروژه‌های سخت‌افزاری مقرر شده ۱۳۰۸ میلیون مترمکعب آب تا سال ۱۴۰۱ وارد دریاچه شود. باید مصرف کشاورزی در حد ۴۰ درصد کاهش پیدا کند که در مصرف آب‌های زیر‌زمینی هم صرفه‌جویی کنیم. در غرب دریاچه دانشگاه ارومیه در شرق دانشگاه تبریز به احیای دریاچه کمک می‌کنند. دو تیم بین‌المللی هم در احیای دریاچه کمک می‌کنند. در واقع، بر اساس مطالعات می‌توانیم ۴۰ درصد مصرف آب را کاهش دهیم و با ۶۰ درصد، همان تولیدات را داشته باشیم. از سد بوکان ۲۷۵ میلیون متر را به دریاچه رساندیم و درآمد کشاورزان افزایش یافته است. علت این امر این است که کشاورزان آب بی‌رویه به مزارع خود روانه می‌کردند که باعث بالا آمدن سطح آب زیر‌زمینی و شور شدن آب و در نتیجه کاهش محصولات می‌شد. با مدیریت بهتر آب مشکلی برای کشاورزی نخواهیم داشت. در سد حسن‌لو ۱۲۵۲ هکتار کاشت چغندر قند را کاهش دادیم. در اراضی با تحویل حجمی آب کشاورزی در وسعت ۱۲۰۰۰ هکتار، مصرف آب را هشت درصد کاهش دادیم. برای سال آینده سه پایاب دیگر اضافه خواهد شد. از سه سال پیش گونه‌های مختلف گندم را جمع کردیم و ۲ مورد استفاده زیاد از آب را کاهش دادیم که باعث کاهش ۴۰ درصدی آب شده است.
مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه همچنین خاطرنشان کرد: سال آینده تولید‌کنندگانی که نیاز به گیاهان دارویی دارند را شناسایی خواهیم کرد و تا سه سال آینده تا ۱۰هزار هکتار را به سمت گیاهان دارویی می‌بریم. گیاهانی که بذر‌های مقاوم در مقابل کم‌آبی دارند در تکاب شناسایی شده است و امیدواریم معیشت مردم را بتوانیم تامین کنیم. همچنین بوم‌گردی در زنجیره‌های ارزش را مورد توجه قرار دادیم. سازمان هواشناسی هم سامانه نیاز آبی گیاهان جهت بهره‌برداری را فعال کرده تا از آب موجود کشاورزان استفاده کند.
تجریشی ادامه داد: تسهیل‌گری ایجاد مشاغل غیر متکی بر مصرف آب را نیز اجرایی کردیم. در ۱۱۰ روستا طرح کشاورزی پایدار وارد فاز چهارم شد. طرح آمارگیری امکان‌پذیری گزینه‌های سیاستی کاهش ۴۰ درصد مصرف آب کشاورزی را شروع کردیم تا بتوانیم معیشت کشاورزان را بهبود بخشیم. از ظرفیت بین‌‌المللی در ۵ حوزه‌ نیز استفاده کردیم. مولفه حسابداری آب به ما نشان می‌دهد هر بخشی چقدر آب استفاده می‌کند و چقدر می‌تواند صرفه‌جویی کند. مولفه خشکسالی با توجه به نوسانات اقلیمی با نظارت فائو در حال انجام است. مولفه بعدی معیشت است که به این می‌پردازد که چطور می‌توان معیشت را بهبود بخشید و مصرف آب را کاهش داد. مولفه بعدی مدیریت جامع حوضه آبخیز است که به این امر می‌پردازد که چگونه از طریق آبخیزداری می‌توان مصرف آب را کاهش داد. همکاری ستاد احیای دریاچه ارومیه با جایکا، تهیه مدل هیدرولوژی، انتقال تجربیات دریاچه گریت سالت لیک آمریکا که زودتر از دریاچه ارومیه احیا شد، تجهیز ایستگاه‌های هواشناسی و تولید داده و بررسی وضعیت بارش‌ها، نصب ایستگاه‌های هیدرومتری در تمام حوضه‌های آبریز، امکان بهره‌برداری از نمک در دریاچه، بهره‌برداری از منگنز و پتاس سالانه هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان فقط بهره مالکانه است که بهره اقتصادی آن بسیار بیشتر است، انجام فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی در استان‌ها با چاشنی اقتصادی برای مردم، توانمند کردن و آگاهی‌سازی مردم برای فواید احیای دریاچه، آوردن فناوری‌های روز دنیا به دریاچه در سه استان زنجان ارومیه و شیراز، در نظر گرفتن دانشگاه علوم پزشکی تبریز به عنوان‌ هاب، اقداماتی است که در این راستا انجام شده. همچنین بالای هزار نفر در شرق دریاچه مورد آزمایش قرار گرفته‌اند تا بررسی کنند که اقدامات صورت گرفته روی دام منابع طبیعی و انسانی چه تاثیری داشته است. هفت ایستگاه پایش گرد و خاک نیز ایجاد شده است که کاهش ۶۱ درصدی میزان گرد و خاک در مناطق بحرانی و تثبیت کانون گرد و غبار در حاشیه ارومیه را به همراه خواهد داشت. او تاکید کرد: از سوی‌ دیگر، برای بستر دریاچه ارومیه اگر از خزر آب منتقل شود، دریاچه ۵۰ سال دیگر زنده خواهد بود و اگر آب شیرین به دریاچه وارد شود، می‌تواند نمک‌ها را حل کند و بستر دریاچه کاهش یابد و در نتیجه کف دریاچه عمیق خواهد شد. همچنین با زیر آب رفتن یک متر از دریاچه ارومیه ۹۵ درصد از کانون‌های گرد و غبار زیر آب خواهند رفت که تا ۱۴۰۰ این امر محقق می‌شود. در صورتی که مجموعه‌ها بتوانند به این تصمیمات پایبند باشند، مطمئنا کانون‌های گرد و خاک دریاچه ظرف سه سال آینده زیر آب می‌رود.
تجریشی در ادامه یادآور شد: کاهش سطح آب زیر‌زمینی در برخی نقاط وجود دارد که خارج از حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. همه متوجه شده‌اند که باید به جلوگیری از توسعه اراضی آبی تن دهند. در سال ۹۴، حدود ۸۸ دانش‌آموز ۸ تا ۱۳ سال مورد بررسی قرار گرفتند و به این جمع‌بندی رسیدیم که ۱۰ درصد آنها دچار گرفتگی ریه شده‌اند. همچنین لازم به ذکر است مطالعاتی در خصوص بهداشت محیط ‌بر سلامت دام و مردم انجام شد تا بررسی شود که گرد و خاک روی سلامت چه تاثیری می‌گذارد. در مطالعات صورت گرفته مشخص شده که نمک در داخل اتمسفر افزایش یافته است. بر این اساس، گزارش نهایی مطالعات تا پایان سال ارائه می‌شود.