ترکش ترامپ در زمین بوئینگ

گروه حمل‌ونقل- در شرایطی که قرار است تا پایان سال تعداد ایرباس‌های وارد شده به ایران پس از توافق برجام به سه فروند افزایش یابد، ورود ترامپ به کاخ سفید و امضای قوانین ضدمهاجرتی وی علیه ایران معادلات را به هم ریخته است. پس از آنکه قرارداد نوسازی ناوگان در هفته‌های گذشته به امضا رسید، نخستین فروند از هواپیماهای خریداری شده به کشور وارد شد و طبق برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته تا چهار هفته آینده دو فروند هواپیمای دیگر نیز به ایران می‌رسد و البته این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت. با این وجود یک تحلیلگر آمریکایی گفته است که قوانین مهاجرتی جدید آمریکا خریدهای ایران از بوئینگ را تهدید می‌کند. تحلیلگر هوافضای آمریکایی هشدار داد سفارش‌ها برای خرید هواپیماهای مسافربری بوئینگ به ارزش ۲۰ میلیارد دلار ممکن است به دلیل فرمان ممنوعیت مهاجرت که دونالد ترامپ برای شهروندان کشورهایی مانند ایران و عراق صادر کرده است، به خطر بیفتد.
صدور فرمان ممنوعیت مهاجرت ایرانیان به آمریکا اگرچه در ارتباط مستقیم با قرارداد احتمالی ایران با بوئینگ نیست اما از جنبه‌های دیگری می‌تواند برای نوسازی ناوگان هوایی کشور تهدیدآمیز باشد. این فرمان از طرفی نشان می‌دهد ترامپ در اجرای آنچه در تبلیغات انتخاباتی‌اش بسیار دور از ذهن و غیرعملی به نظر می‌رسید جدی است و ممکن است لغو توافقات ایران با بوئینگ نیز یکی از برنامه‌هایی باشد که ترامپ در ادامه سیاست‌های خود علیه ایران در پیش بگیرد.
از سوی دیگر، ممنوعیت سفر شهروندان ایرانی به آمریکا و اجبار آنها به ابطال بلیت‌هایشان، باعث دریافت غرامت از آنها شده است. براساس دستورالعمل شرکت‌های هواپیمایی در کشورهای مختلف اقدام اخیر ترامپ در مورد قانون مهاجرت، نحوه‌ ارائه و دریافت وجه بلیت ایرانیان مسافر در فرودگاه‌های مختلف دنیا را تغییر داده و این موضوع در صورت تداوم غیر از آسیب‌هایی که برای مسافران دارد، به اقتصاد ایرلاین‌ها نیز آسیب خواهد زد.
جیمز کوریدور، تحلیلگر هوافضا در شرکت CFRA Reseach به شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفت: تصور می‌کنیم ممنوعیت سفری که رییس‌جمهور اعلام کرده ممکن است پیامدهای منفی برای سفارش هواپیما از سوی ایران و عراق داشته باشد و این قراردادها در معرض خطر لغو شدن هستند. با این همه این احتمال وجود دارد که حکم قضایی علیه ممنوعیت سفر حفظ شود که تاثیر این ممنوعیت را تعدیل خواهد کرد.
بوئینگ در ۱۱ دسامبر با اعلام دریافت سفارش جدید اعلام کرده بود قراردادهای خرید هواپیما از حدود ۱۰۰ هزار شغل جدید در آمریکا حمایت خواهد کرد. بوئینگ در بحبوحه کاهش هزینه در واحد هواپیمای مسافربری قرار دارد و با رقابت شدید از سوی ایرباس مواجه است. بوئینگ در دسامبر یک توافق به ارزش ۶/۱۶ میلیارد دلار با شرکت ایران‌ایر برای خرید ۵۰ فروند هواپیمای ۷۳۷ و ۳۰ فروند هواپیمای ۷۷۷ امضا کرد. همچنین عراق هم خرید ۱۰ فروند ۷۸۷ دریم لاینر و ۱۸ فروند مدل ۷۳۷ را سفارش داده است.
به گفته کوریدور، ارزش این سفارش‌ها بر مبنای قیمت‌های اعلام شده از سوی بوئینگ، مجموعا حدود ۲۰ میلیارد دلار است. از سوی دیگر این تحلیلگر معتقد است سفارش‌هایی که بوئینگ ثبت کرده است، به اندازه کافی قوی هستند تا لغو احتمالی سفارش‌های مذکور را تحمل کند. اما موضع سرسختانه دونالد ترامپ نسبت به تجارت با چین ممکن است به فروش هواپیماهای بوئینگ به این کشور لطمه بزند و به نفع ایرباس تمام شود. دنیس مویلنبرگ، مدیرعامل بوئینگ هفته گذشته درباره افزایش تنش‌های تجاری آمریکا با چین اظهار کرد: بسیار مهم است که همه ما درک کنیم روابط تجاری خوب میان دو کشور بااهمیت است.
اگرچه بوئینگ در بیانیه‌ای به طور رسمی اعلام کرده که قراردادش با ایران‌ایر را به امضا رسانده اما دولت ترامپ دست‌کم در این چند روز که قدرت را در دست گرفته نشان داده که هر اقدام دور از ذهنی را ممکن است انجام دهد. بوئینگ پیش از این اعلام کرده بود که قراردادش را با مجوز واشنگتن و پس از آنکه دولت آمریکا تائید کرد که ایران به تعهدات خود در توافق هسته‌ای عمل کرده، امضا کرده است.