تظاهرات گسترده علیه لوکاشنکو در سایه تدابیر امنیتی شدید

با وجود حضور پرشمار ماموران امنیتی و بازداشت ده‌ها معترض در پایتخت بلاروس، مخالفان لوکاشنکو بار دیگر تظاهرات کردند. معترضان در سومین یکشنبه پیاپی به خیابان آمدند و خواهان کنار رفتن رییس‌جمهوری شدند.
سه هفته پس از انتخابات مناقشه‌برانگیز ریاست‌جمهوری در بلاروس، هزاران نفر از معترضان به نتایج اعلام شده این انتخابات در شهر مینسک گرد آمدند و علیه الکساندر لوکاشنکو شعار دادند. هفته گذشته بیش از صدهزار نفر در خیابان‌های مرکزی شهر و در میدان استقلال پایتخت بلاروس تجمع کردند و با برگزاری تظاهرات مسالمت‌آمیز خواهان کنار رفتن لوکاشنکو از قدرت پس از ۲۶ سال شدند.
این در حالی است که الکساندر لوکاشنکو دیروز از تقدیم پیش‌نویس قانون اساسی تجدید شده برای رایزنی‌های عمومی و یک رفراندوم خبر داد. رییس‌جمهوری بلاروس گفت: بدین ترتیب، این پیش‌نویس از تمام جنبه‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و سپس مردم می‌توانند بگویند که چه چیزی را می‌پسندند، چه چیزی را نمی‌پسندند و افکارشان بیان می‌شود. در همین حال گیتاناس نوسدا، رییس‌جمهوری لیتوانی به خبرنگاران گفت: لیتوانی، لتونی و استونی عصر امروز ممنوعیت مسافرتی برای حدود ۳۰ مقام‌ بلاروسی از جمله رییس‌جمهوری بلاروس را اعلام می‌کنند. او گفت: این فهرست اولین گام است و ممکن است گسترش یابد. پیش‌تر لیتوانی از قصد خود برای تحریم مقام‌های بلاروسی که از دید آن مسوولیت نقض انتخابات و خشونت علیه معترضان بودند، خبر داد.
یکشنبه گذشته نیروهای پلیس با کمک یگان‌های ضدشورش، سربازان ارتش، خودروهای زرهی و ماشین‌های آب‌پاش میدان مرکزی و میدان‌های اصلی پایتخت را مسدود کردند تا مانع تجمع تظاهرکنندگان در آنها شوند.
پلیس بلاروس در دو هفته گذشته تا حدودی از برخورد خشونت‌آمیز با تظاهرکنندگان خودداری کرده بود اما بازداشت معترضان هر روز افزایش می‌یابد و نیروهای امنیتی در روزهای گذشته برخورد با روزنامه‌نگاران رسانه‌های خارجی را نیز آغاز کرده‌اند.
تظاهرات در ۶۶امین سالروز تولد لوکاشنکو
شهروندان معترض بلاروس در حالی علیه لوکاشنکو شعار می‌دادند و خواستار کناره‌گیری‌اش شدند که او ۶۶امین سالروز تولد خود را جشن می‌گرفت. به گزارش خبرگزاری فرانسه، جمعی از تظاهرکنندگان نزدیک حصاری که دور میدان استقلال کشیده شده تعداد زیادی کدو بر زمین گذاشتند که در فرهنگ بلاروس اقدامی نمادین برای اعلام انزجار و بی‌احترامی به شمار می‌رود.
تعداد دیگری از تظاهرکنندگان تابوتی بر دوش حمل می‌کردند که تمثیلی از به خاک سپردن آخرین دیکتاتور بلاروس را به نمایش می‌گذاشت.
بنابر این گزارش در جای دیگری خودروی مخصوص حمل زندانیان ساخته شده با مقوا به چشم می‌خورد که سویتلانا تسیخانوسکایا، رقیب انتخاباتی لوکاشنکو پشت فرمان آن نشسته بود. کمیسیون انتخابات بلاروس ادعا می‌کند لوکاشنکو در انتخابات ۹ آگوست ۸۰ درصد آرا را به دست آورده است. گروه‌های اپوزیسیون این نتایج را حاصل دستکاری در آرای شهروندان و جعلی می‌دانند.
اتحادیه اروپا نیز از پذیرش نتایج انتخابات خودداری کرده و آن را به رسمیت نمی‌شناسد. با این حال ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه اعلام آمادگی کرده به بلاروس کمک امنیتی کند و از کشورهای غربی خواسته در امور داخلی این کشور دخالت نکنند.
یکی از سازمان‌دهندگان تظاهرات روز یکشنبه می‌گوید حرکت‌های اعتراضی بسیار خلاقانه و مسالمت‌آمیز هستند و همین مساله نهادهای قدرت را بسیار سردرگم کرده است.
ناکارآمدی تاکتیک قدیمی ارعاب
او می‌گوید تاکتیک ارعاب معترضان که حکومت همواره از آن استفاده کرده، دیگر کارآمد نیست و مردم اجازه نمی‌دهند متوقف‌شان کنند. به گفته این فعال مدنی قدرت دولتی دیگر با تعدادی فعال حقوق بشری و افراد محدودی از اپوزیسیون روبه‌رو نیست که بتواند حرکت آنها را به سادگی خنثی کند، بلکه با میلیون‌ها شهروند بلاروس مواجهه است که خواستار تغییر وضع موجود هستند.
با این حال دولت لوکاشنکو و نیروهای امنیتی بلاروس یکشنبه گذشته تمام توان خود برای جلوگیری از تجمع معترضان را به نمایش گذاشتند. از میدان‌های بزرگ پایتخت با سیم خاردار و سربازان مسلح حفاظت می‌شد و شمار زیادی خودرو نیروهای ضد شورشی و ماشین آب‌پاش در اطراف میدان‌ها مستقر بودند.
بازداشت دست‌کم ۱۲۰ معترض
در سومین یکشنبه تظاهرات علیه لوکاشنکو نیز دست‌کم ۱۲۰ نفر بازداشت شده‌اند اما تاکنون از تعداد تمام بازداشت‌شدگان احتمالی این روز گزارش قابل اعتمادی منتشر نشده است. معترضان یک شورای هماهنگی تشکیل داده‌اند که تعدادی از اعضای آن تلاش کردند با مقامات کاخ ریاست‌جمهوری وارد مذاکره شوند اما نیروهای امنیتی از نزدیک شدن آنها به کاخ جلوگیری کردند. لوکاشنکو هر گونه مذاکره با معترضان را رد می‌کند.
طی سه هفته گذشته دامنه حرکت‌های اعتراضی در بلاروس بسیار گسترده شده اما لوکاشنکو همچنان به پشتیبانی مسکو دلگرم است و با برگزاری مجدد انتخابات و کناره‌گیری از قدرت با قاطعیت مخالفت می‌کند. مطابق گزارش‌ها کاخ کرملین اعلام کرده که ولادیمیر پوتین روز یکشنبه تولد لوکاشنکو را تلفنی تبریک گفته و این دو قرار است برای آنچه تحکیم اتحاد دو کشور عنوان شده، هفته آینده ملاقات کنند.