تهاتر تنها راه دور زدن تحریم‌هاست؟

هرچند تهاتر برای خرید کالاهای اساسی در شرایط تحریمی تنها راه ارتباط ایران با دنیا در حوزه تجارت بوده، اما هزینه‌های سنگینی هم بر دوش اقتصاد کشور گذاشته است. کارشناسان می‌گویند، این شیوه در بلندمدت باعث بروز مشکلاتی برای اقتصاد کشور می‌شود و نمی‌تواند دایمی باشد. میرقاسم مومنی کارشناس حوزه انرژی در این رابطه می‌گوید: ما باید با سازمان‌های منطقه‌ای همسو باشیم، مثلا تا زمانی که مسدود هستیم و نمی‌توانیم سوئیفت را حل کنیم و جابه‌جایی پول داشته باشیم، هیچ معامله‌ای نمی‌توانیم انجام دهیم. بنابراین باید مسائل را در یک پکیج ملی نگاه کنیم و آن هم تعامل با دنیا و حل مشکلات کشور با حفظ اقتدار و عزت ملی است.
مومنی در گفت‌وگو با ایلنا اظهار داشت: تهاتر شیوه نسبتا خوبی برای فروش نفت است اما در برخی موارد ممکن است ما معامله به این شکل را قبول نداشته باشیم و کالای کشور مقصد نفت مورد نیاز ما نباشد، ضمن اینکه تهاتر تکرار نفت در برابر غذای عراق در ایران است و این در بلندمدت به نفع کشور ما نیست. ما باید اقتدار کشور خودمان را حفظ کنیم، مثلا اگر بخواهیم با کشورهای آسیای میانه تهاتری کار کنیم این کشورها چه کالایی می‌توانند به ما بدهند، خیلی از کالاهایی که آنها دارند ما به این کشورها صادر می‌کنیم و نیازی به آنها نداریم. در شرایط کنونی باید مسائل ریشه‌ای حل شود و اقتصاد را درمان کنیم نه اینکه با مسکن دنبال حل مقطعی باشیم.
این کارشناس انرژی می‌گوید: مساله مهم در موضوع هر تجارت از جمله سوآپ بحث مالی و مجوز معاملات و نقل و انتقال مالی با توجه به تحریم است، این دو موضوع باعث شده در سوآپ نفت نتوانیم از پتانسیل‌های خودمان استفاده کنیم و بهتر به نتیجه برسیم مثلا ما در مورد صادرات گاز به عراق در تحریم مستثنی شدیم اما در مورد کشورهای آسیای میانه این‌گونه نیست، این مساله‌ای است که مسوولان وزارت خارجه و سیاست خارجی باید مذاکره کنند. مثلا سوآپ یک روش معامله در جهان است و خیلی از کشورها تولیدات نفتی، گاز و میعانات خود را به خاطر هزینه و زمان کم و راحت‌تر بودن آن سوآپ می‌کنند‌. مثلا برای کشورهای آسیای میانه که مستقیما به خلیج‌فارس دسترسی ندارند صادرات علاوه بر مسائل سیاسی هزینه‌های اقتصادی بالایی دارد، بنابراین می‌توانند از مسیر سوآپ به جنوب نفت ارسال کنند، این روش معاملاتی سریع و مقرون به صرفه بوده و هم به نفع ایران و هم به نفع کشورهای مبدأ است.
به گفته وی ما در حال حاضر با ترکمنستان و آذربایجان سوآپ داریم اما پتانسیل بالقوه و بالفعل و امکانات منطقه‌ای و سیاسی ما بیش از این است و خیلی بیشتر می‌توانیم از آنها استفاده کنیم، همه اینها منوط به نگاه ما به سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است. ما باید با سازمان‌های منطقه‌ای همسو باشیم، مثلا تا زمانی که مسدود هستیم و نمی‌توانیم سوئیفت را حل کنیم و جابه‌جایی پول داشته باشیم، هیچ معامله‌ای نمی‌توانیم انجام دهیم. باید مسائل را در یک پکیج ملی نگاه کنیم و آن هم تعامل با دنیا و حل مشکلات کشور با حفظ اقتدار و عزت ملی است. این شرایط در حالی است که روسیه هم تحریم شده و نفت خود را زیر قیمت به مشتری ایران یعنی چین می‌فروشد.
این کارشناس انرژی بر این باور است که در اوضاع کنونی که مجبوریم قیمت‌ها را باز هم کاهش دهیم آن که سود می‌برد نه ماییم و نه روسیه بلکه چین و دلال است. این تحریم‌ها به نفع آنها، مافیا و کارتل‌های بزرگ نفت جهان است و ما همچنان تنها راهی که داریم این است که باید ببینیم برجام و مذاکرات به کجا می‌رسد.