توقف نمادها، تهدیدی برای فعالان بازار مشتقه

بورس‌نیوز- سیدعلی‌هاشمی فشارکی کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: علت اصلی وجود اختیار معامله کنترل ریسک و مدیریت ریسک برای سرمایه‌گذاران است. در حال حاضر اکثر سرمایه‌گذاران جهت کنترل ریسک خود از اختیار خرید و فروش استفاده می‌کنند؛ البته عده‌ای نیز جهت استفاده اهرمی روی به سرمایه‌گذاری اختیار‌های معامله آورده‌اند که از نظر ریاضی و محاسباتی خیلی منطقی نیست و بهتر است از اعتبار استفاده کنند. وی افزود: ارزش اختیار معامله بر اساس نوسانات قیمت سهام و تاریخ اعمال (تعداد روز‌های قابل معامله سهام تا تاریخ اعمال) بر اساس فرمول بلک شولز مشخص می‌شود. البته هر سرمایه‌گذار ارزشگذاری خود را برای معاملات بر اساس نیاز خود و درجه ریسک‌پذیری مشخص می‌کند. این کارشناس بازار سرمایه افزود: ولی متاسفانه در ایران باید یک ریسک بسیار بزرگ‌تر را نیز کنار ریسک‌های موجود در نظر بگیریم که ریسک نهاد ناظر است. ‌هاشمی فشارکی اظهار کرد: همان‌طور که توضیح داده شد، یکی از عوامل کلیدی در ارزشگذاری قیمت اختیار معامله تعداد روز مانده به تاریخ اعمال است که ناظر با بستن نماد، مانع از تغییر قیمت سهام می‌شود و بدون نوسان تعداد روز‌های باقی مانده تا اعمال را دستخوش تغییر می‌کند. وی افزود: به عنوان مثال نماد بانک ملت برای مدتی طولانی بسته بود و تا تاریخ اعمال اختیار‌ها اجازه معاملات سهام و اختیار‌ها داده نشد و دقیقا روز اعمال، نماد بازگشایی شد که باعث از بین رفتن کل سرمایه افرادی شد که اختیار بانک ملت را خریده بودند. در نماد سایپا حتی تا تاریخ اعمال نیز، نماد بازگشایی نشد، و سرمایه‌گذاران باید بدون داشتن قیمت سهام، برای اختیار معامله‌های خود تصمیم‌گیری می‌کردند. حتی اشخاصی اختیار ۱۸۰ تومانی سایپا را اعمال کردند، ولی تعدادی از فروشندگان اختیار خرید، از انتقال سهام خودداری کردند و باعث ضرر خریداران شد. ‌هاشمی تصریح کرد: خوشبختانه نماد خودرو قبل از تاریخ اعمال بازگشایی شد، نمادی که بیش از دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون سهم در قیمت‌های مختلف موقعیت باز اختیار خرید دارد. ولی همین بسته بودن دوهفته‌ای ریسک و زیان بسیاری را به سهامداران وارد کرده است. این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: اگر در تاریخ اعمال، نمادی که اختیار معامله آن را داریم متوقف باشد، تصمیم‌گیری برای دارندگان اختیار دشوار خواهد شد. برای مثال شاید سرمایه‌گذاری در نماد «خساپا» با توجه به زیان انباشته شرکت برای سرمایه‌گذاری جذاب نباشد، ولی به سبب جو بازار، معامله‌گران بخواهند روی اختیار معامله، پوزیشن بگیرند که اگر اتفاقی در این نماد رخ داد، از سود آن جا نمانند؛ ولی ریسک بزرگی هم متقبل نشوند؛ بنابراین اختیار معامله خریداری می‌شود که ریسک کنترل شده و بتوان از نوسانات سهم استفاده کرد. با این شرایط، توقف نماد در زمان اعمال بدون اطلاع از قیمت بازگشایی، امکان تصمیم‌گیری را از معامله‌گران سلب می‌کند.