تکاپوی بورس‌های جهان در مواجهه با رمزارزها

سنا- مدیریت تحقیق و توسعه بورس تهران در گزارشی به بررسی پدیده ظهور رمزارزها و دارایی‌ها، فرصت‌ها و چالش‌های آن برای بورس‌های اوراق بهادار پرداخته شده است.
داده‌های آماری مدیریت تحقیق و توسعه بورس تهران نشان می‌دهد در یک دهه گذشته در شرایطی که ارزش بازارهای سهام در سراسر دنیا دو برابر شده است، ارزش بازار رمزارز‌ها ۵۰۰ برابر شده است. طبق این آمار، برآورد شده تعداد سرمایه‌گذاران در حوزه رمزارزها در سراسر دنیا به ۸۳۴‌میلیون نفر رسیده است.
نگاهی به اقدامات بورس‌های جهان در حوزه رمزارزها
امروزه شاهد حضور طیف گسترده‌ای از دارایی‌های دیجیتال به‌ویژه رمزارزها در بازارهای مالی و استقبال سرمایه‌گذاران از آنها هستیم. با وجود نوپا بودن این دارایی‌ها، پتانسیل بالایی برای رشد دارند و با سرعت بسیار زیاد در حال رشد و جذب سرمایه‌گذاران جدید هستند. این موضوع به واکنش بورس‌های اوراق بهادار منجر شده است. بورس‌های اوراق بهادار تلاش کرده‌اند با طراحی انواع مختلفی از ابزارهای مالی بر روی رمزارزها، امکان انجام معاملات محصولات مبتنی‌بر آنها را در سامانه‌های معاملاتی خود فراهم کنند.
برخی بورس‌ها گام را فراتر گذاشته و با سرمایه‌گذاری، شراکت یا خرید صرافی‌های دیجیتال به ارائه انواع خدمات موجود درصرافی‌ها همچون انجام معاملات، استکینگ، نگهداری رمزارزها و مانند آن نیز اقدام کرده‌اند.
به نظر می‌رسد تمرکز اصلی بورس‌ها بیشتر و پیشتر از راه‌اندازی بورس یا پلتفرم دیجیتال، راه‌اندازی انواع ابزارهای مالی مبتنی‌بر رمزارزهاست.
نکته قابل‌توجه این است که بورس سوئیس و بورس دویچه آلمان که به راه‌اندازی بورس دیجیتال برای معامله انواع دارایی‌های دیجیتال اقدام کرده‌اند، نیز از این موضوع مستثنی نیستند. یعنی در این بورس‌ها چندین برابر تعداد توکن‌های قابل معامله در بورس دیجیتال، نماد معاملاتی برای انواع ابزارهای مالی مبتنی‌بر رمزارزها طراحی شده و درحال معامله است.
ضمن اینکه از نظر زمانی نیز راه‌اندازی ابزارهای مالی مبتنی‌بر رمزارز نسبت به راه‌اندازی بورس دیجیتال تقدم داشته است. در این حوزه فقط بورس‌ها نبودند که اقداماتی برای مدیریت شرایط جدید انجام داده‌اند بلکه سایر ارکان مانند کارگزاران نیز این تحول را درک کرده‌اند.
برخی از بزرگ‌ترین کارگزاران دنیا اقدام به خرید صرافی رمزارز یا مشارکت با آنها کرده‌اند تا بتوانند مشتریان خود را حفظ کرده و از فرصت‌های بازار جدید نیز بهره‌مند شوند.
اما چرا بورس‌های دنیا با این سرعت در حال تطبیق شرایط خود با بازار رمزارز‌ها هستند؟
تعداد سرمایه‌گذاران در بازار رمزارزها
اصلی‌ترین عاملی که موجب شده بورس‌های جهان تلاش کنند تا در مواجهه با بازار رمز‌ها خود را تطبیق دهند رشد پر شتاب این بازار و افزایش پر سرعت تعداد سرمایه‌گذاران این حوزه است که می‌تواند آینده بازار‌های اوراق بهادار را دستخوش تغییر کند.
طبق آمارها از آغاز معاملات بیت‌کوین در سال ۲۰۰۸ تعداد سرمایه‌گذاران این بازار به صورت پیوسته افزایش یافته است.
در سال ۲۰۱۷ تقریبا یک دهه پس از راه‌اندازی این رمزارز، تعداد سرمایه‌گذاران به ۳۰‌میلیون نفر رسید. این رشد ادامه یافت و تا سال۲۰۲۰ تعداد سرمایه‌گذاران به ۷۴‌میلیون نفر افزایش یافت.
در سال ۲۰۲۱ با جهشی چشمگیر، تعداد سرمایه‌گذاران در این بازار به ۲۹۵‌میلیون نفر رسید که نشان‌دهنده علاقه روزافزون به این بازار بود.
این روند صعودی همچنان ادامه دارد و براساس آخرین آمار، تعداد مالکان رمزارزها در پایان سال ۲۰۲۳ به ۵۷۵‌میلیون نفر رسید.
تازه‌ترین اطلاعات نشان می‌دهد؛ تعداد سرمایه‌گذاران در بازار رمزارز‌ها در سال ۲۰۲۴ به مرز ۸۳۴‌میلیون نفر رسید و برآورد می‌شود به‌زودی از مرز یک‌‌میلیارد نفر هم عبور کند.
رشد پرسرعت بازار رمزارزها
در دهه گذشته بازارهای سهام، رشدی آهسته‌ای را تجربه کرده‌اند به طوری که ارزش بازارهای سهام در بورس‌های اوراق بهادار دنیا از ۶۵تریلیون دلار در سال ۲۰۱۳ به ۱۱۱تریلیون دلار در پایان سال ۲۰۲۳ رسیده که نشان می‌دهد ارزش بازار‌های سهام در سراسر دنیا در طول یک دهه نزدیک به دو برابر شده است.
این در حالی است که بازار رمزارزها، رشد حدود ۵۰۰برابری را ثبت کرده است. به عقیده برخی کارشناسان، رشد بازار محدود به بازار رمزارزها نخواهد شد و مزایای متعدد بلاکچین همچون امکان توکن‌سازی انواع دارایی‌ها به تحولاتی شگرف در بازارهای مالی منجر خواهد شد. به طور مثال رابرت گریفیلد، مدیرعامل پیشین بورس نزدک می‌گوید: تحول عظیم بعدی در بازار‌های مالی، توکن‌سازی است.
او بر این باور است که تا پنج‌سال آینده تمام سهام و اوراق قرضه موجود در وال‌استریت، توکن‌سازی خواهند شد.
چنین دیدگاهی محدود به او نیست، لری فینک مدیرعامل بلک راک، بزرگ‌ترین شرکت مدیریت دارایی در جهان، نیز بر این باور است که نسل بعدی اوراق بهادار، اوراق بهادار توکن‌سازی شده است.
رشد انفجاری ناشی از این فناوری به‌خصوص در بازار رمزارزها و استقبال سرمایه‌گذاران از رمزارزها، زنگ خطر را برای بورس‌های اوراق بهادار به صدا درآورده است.
این تحولات و پتانسیل بالای فناوری بلاکچین، بورس‌ها را بر آن داشته تا برای حفظ جایگاه خود و پاسخگویی به نیازهای جدید سرمایه‌گذاران، اقدامات توسعه‌ای متعددی برای بهره‌گیری از فضای جدید انجام دهند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
1- راه‌اندازی مشتقات رمزارزها
2- طراحی و عرضه اسناد قابل معامله مبتنی‌بر رمزارز(ETN)
3- رونمایی از صندوق‌های قابل معامله مبتنی‌بر رمزارز
4- محصولات مالی ساختار یافته مبتنی‌بر رمزارز
5- تاسیس بورس دیجیتال
6- توکن اوراق قرضه
7- انجام معاملات رمزارزها از طریق بورس
8- ارائه خدمات شاخص رمزارز
9- ارائه خدمات نظارت بر بازار رمزارز
10- ارائه پلتفرم معاملات صرافی رمزارز.