23 - 12 - 2019
حسابرسی چیست و حسابرسان چه می‌کنند
احمد حسنی*- بیانیه مفاهیم بنیادین حسابرسی در تعریف حسابرسی تاکید دارد که «حسابرسی فرآیندی است سامان یافته به شکل جمع‌آوری و ارزیابی بیطرفانه شواهد درباره ادعاهای مدیریت شرکت‌ها در مورد فعالیت‌ها و وقایع اقتصادی شرکت تحت مدیریت آنها و تعیین میزان انطباق این ادعاها با معیارهای از پیش تعیین شده (استانداردهای حسابداری) و گزارش نتایج به اشخاص ذی‌نفع». عبارت سامان یافته متضمن آن است که حسابرسی براساس برنامه‌ریزی مناسب انجام می‌شود و برنامه‌ریزی مناسب نیز شامل جمع‌آوری و ارزیابی بیطرفانه شواهد و اعتبار این شواهد است. حسابرسان باید با حفظ بیطرفی نسبت به جمع‌آوری و ارزیابی مربوط بودن و اعتبار شواهد بپردازند.
واژه ادعا یعنی پرداختن به اظهارات ضمنی یا صریح مدیریت شرکت و یا هر مقام مسوولی است که در قالب صورت‌های مالی، اسناد و مدارک یا سیستم‌ها تبلور می‌یابد. هدف از حسابرسی نیز مطابق بند ۲ بخش ۲۰۰ استانداردهای حسابرسی کشور (۱۳۸۶) «اظهارنظر نسبت به این موضوع است که آیا صورت‌های مالی براساس استانداردهای حسابداری تهیه شده است یا خیر.»
با تعریف بالا مشخص می‌شود که برخلاف تصور عامه «سطح انتظارات جامعه از وظیفه حسابرسان» دزدبگیری و یا کشف تقلب نیست مگر آنکه حین رسیدگی به این گونه موارد برخورد کنند.« انتظار معقول حرفه‌ای»
البته حرفه حسابداری از آنجا که در فرآیند رشد سرمایه‌داری جهانی رشد و توسعه یافته است برای جلوگیری از تخلف، تقلب و فساد نیز راهکارهایی را پیش‌بینی و ارائه داده به طوری که با استقرار سیستم‌های کنترل داخلی و رعایت مقررات حاکمیت شرکتی می‌توان عوامل بازدارنده بسیاری را در مقابل فساد، تخلف و تقلب قرار داد تا حجم آن به شدت کاهش یا در بستر و مناسبات کنترلی درآید در صورتی که شرکت‌ها و موسسات چنین تمهیداتی را فراهم نکنند کشف آنها توسط حسابرسی بسیار مشکل و احتمالا غیرممکن خواهد بود.
مهم‌ترین اشکال حسابرسی به‌ویژه در فرآیند جهانی شدن «حسابرسی موارد قانونی» یا حسابرسی قانونی (Forensic Audit) است که می‌تواند در مسائل مستحدثه فعلی نظیر کشف فساد و بررسی تقلبات مورد استفاده دولت قرار گیرد. باید تاکید کرد حسابرسی موارد قانونی اگرچه فعالیتی مشابه کار کارشناسان رسمی داگستری است اما حیطه عملکردی آن به مراتب گسترده‌تر می‌باشد.
تحقیقات به عمل آمده نشان می‌دهد که حسابرسی به علت گستردگی مفاهیم بنیادی آن و نقش فعال مایشای آن در برقراری انضباط مالی، شایسته‌سالاری، رعایت موارد قانونی، شفاف‌سازی، پاسخگویی و حساب‌دهی و حساب کشی که مقدمه استقرار حکمرانی خوب است مورد استقبال حکومت‌ها و جوامعی قرار دارد که آینده‌‌نگری توسعه‌ای را در دستور کار خود قرار داده‌اند. نگاهی منصفانه به عملکرد جامعه حسابداران رسمی و پیشینه ۱۸ سال تجربه عملکردی موسسات و حسابداران رسمی در شفاف‌سازی مالی شرکت‌ها به ویژه در مورد شرکت‌های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار و همچمین نقش حسابداران رسمی در اجرای ماده (۲۷۲) قانون مالیات‌های مستقیم و همچنین ماده () قانون مالیات بر ارزش‌افزوده همگی موید آن است که نقش حسابداران رسمی بی‌بدیل بوده و چنانچه دولت بخواهد برنامه‌های توسعه اقتصادی را با انضباط مالی و مبارزه با فساد و تقلب پیش ببرد راهکاری مگر تقویت و توسعه امر حسابرسی آن هم از طریق جامعه حسابداران رسمی ایران ندارد.
*عضو جامعه حسابداران رسمی ایران
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد