درخواست رییس دادگاه لاهه از آمریکا برای لغو فوری تحریم‌ها علیه ایران

عبدالقوی یوسف در مجمع عمومی سازمان ملل متحد گزارشی از اقدامات انجام شده این دیوان در طول یک‌سال گذشته را ارائه کرد. وی در بخشی از این گزارش به مساله دعوای ایران و آمریکا اشاره کرد و افزود: آمریکا باید از هر گونه اختلالی در ارسال کالا از جمله دارو، مواد غذایی کشاورزی و تسهیلات هوایی خودداری کند و پرداخت‌ها نباید شامل هیچ‌گونه محدودیتی باشند. رییس دیوان بین‌المللی دادگستری ادامه داد: در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۸، ایران درخواست بررسی اتهام نقض موارد مربوط به عهدنامه مودت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی که در ۱۵ آگوست سال ۱۹۵۵ در تهران امضا و در ۱۶ ژوئن ۱۹۵۷ اجرایی شدند، علیه آمریکا را ارائه داد. یوسف بیان کرد: ایران گفته که درخواستش مربوط به تصمیم آمریکا در هشت ماه می ۲۰۱۸ برای اعمال مجدد و کامل تحریم و اقدامات محدود‌کننده علیه این کشور است که مستقیم یا غیرمستقیم، ایران، شرکت‌ها یا شهروندان ایرانی را تحت تاثیر قرار داده و پیشتر آمریکا آنها را در نتیجه توافق هسته‌ای بین ایران و ۵ عضو شورای امنیت به علاوه آلمان لغو کرده بود.
وی ادامه داد: در این درخواست آمده است که آمریکا موارد مربوط به عهدنامه سال ۱۹۵۵ را نقض کرده و به نقض آن ادامه می‌دهد. بر این مبنا ایران از دادگاه خواست که موارد زیر را اعلام کرده و دستور مقتضی را صادر کند.
رییس دیوان بین‌المللی دادگستری درخواست‌های ایران را اینگونه برشمرد که «آمریکا، با اعمال تحریم‌ها در تاریخ هشت ماه می تعهدات خود را نقض کرده است»، «آمریکا باید خود، به تصمیم خود، این تحریم‌ها‌ را بدون تاخیر لغو کند» و «آمریکا باید سریعا تهدیدات خود برای اعمال بیشتر تحریم‌ها را متوقف کند.»
یوسف اضافه کرد: «آمریکا باید اطمینان بدهد که به هیچ شکلی اقدامی در راستای دور زدن حکم دادگاه در این پرونده نخواهد کرد و تضمین بدهد که این رفتار و نقض عهدنامه ۱۹۵۵ تکرار نخواهد شد»، «آمریکا باید به طور کامل هزینه‌های ناشی از نقض قوانین بین‌الملل را بر اساس تصمیم دادگاه جبران کند» و «ایران حق ارائه گزارش به دادگاه در مورد برآورد دقیق خساراتی که آمریکا باید پرداخت کند را محفوظ می‌دارد»؛ دیگر خواسته‌های ایران در این دادخواست بود.
وی در ادامه نظر دیوان را به این شرح اعلام کرد: خواسته دادگاه این است که دو کشور اختلاف را طی روند صلح‌آمیز حل‌و‌فصل کنند و نقض‌هایی که ایران از سوی آمریکا عنوان کرده است می‌تواند بخشی از معاهده باشد.
رییس دیوان بین‌المللی دادگستری تصریح کرد: مشخص شده که دو کشور نتوانستند طی روند صلح‌آمیز اختلاف را حل‌و‌فصل کنند و دادگاه لازم دانست که عنوان کند آمریکا بخش‌هایی از معاهده را نقض کرده است.
خوشرو جامعه جهانی را به اجرای رای دیوان بین‌المللی فراخواند
اما سفیر و نماینده دائم کشورمان در نیویورک، جامعه جهانی را به اجرای رای دیوان بین‌المللی فرا خواند و دولت‌ها را از کمک به دولت خاطی بر حذر داشت.
غلامعلی خوشرو سفیر و نماینده دائم کشورمان در نیویورک در مجمع عمومی سازمان ملل در موضوع گزارش دیوان بین‌المللی دادگستری به مجمع عمومی سخنرانی کرد. وی در ابتدا به نقش اساسی دیوان بین‌المللی دادگستری به عنوان رکن قضایی سازمان ملل متحد در حل‌و‌فصل مسالمت‌آمیز اختلافات و پاسداشت نظم حقوقی بین‌المللی در جامعه بین‌المللی اشاره کرد. خوشرو برجام را یکی از دستاوردهای مهم دیپلماسی چند‌جانبه دانست که به تایید شورای امنیت سازمان ملل رسیده است.
وی افزود قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بر لزوم تسهیل و توسعه ارتباطات اقتصادی و تجاری با ایران تاکید می‌کند و از همه دولت‌های عضو خواسته است که برجام را اجرا کنند. اکنون این فاجعه‌بار است که آمریکا حاکمیت کشورها را نادیده می‌گیرد و آنها را نه برای نقض قطعنامه شورای امنیت بلکه به دلیل پایبندی به آن تهدید و تنبیه می‌کند. نماینده کشورمان، خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌ها از سوی آن کشور را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ و مغایر با اصول منشور از جمله اصل عدم مداخله در امور داخلی کشورها دانست و گفت جمهوری اسلامی ایران برای مقابله موثر و حقوقی با سیاست‌های استکباری آمریکا در نقض قواعد حقوق بین‌الملل و برای حفظ حقوق کشورمان بر اساس موافقتنامه دو‌جانبه با آمریکا، به دیوان بین‌المللی دادگستری مراجعه کرده و خواستار صدور قرار موقت از سوی دیوان شده است.
سفیر ایران اظهار کرد: تصمیم اجماعی دیوان، بر غیر‌قانونی بودن تحریم‌های آمریکا بر ضد مردم و کشور گواهی می‌دهد. دیوان در قرار الزام‌آور خود تصریح کرده است که این قرار موجد تعهدات حقوقی بین‌المللی برای طرف‌های دعوا خواهد بود. آمریکا ملزم به پایبندی به قرار دیوان بوده و هر گونه عدم پایبندی آن کشور مستوجب مسوولیت بین‌المللی است. دیوان از طرفین دعوا خواسته از اقداماتی که موجب وخامت و یا گسترش دعوا شود اجتناب کنند. خوشرو در مجمع عمومی سازمان ملل به صراحت اعلام کرد که تحریم‌های آمریکا در زمره اقدامات ممنوعه‌ای قرار می‌گیرد که موجبات گسترش دعوا را فراهم کرده و از نظر دیوان اقدامات متخلفانه بین‌المللی محسوب خواهد شد.
وی همچنین از سایر دولت‌ها خواست از کمک به آمریکا در اعمال محدودیت‌های ضد انسانی و فرا‌قانونی بپرهیزند چرا که همراهی این کشورها در چنین مواردی به نقض قرار دیوان انجامیده و به منزله کمک به دولت خاطی محسوب خواهد شد.