رشد سودآوری

دو شرکت پالایشگاهی درباره شایعات مطرح‌شده در زمینه محاسبه نرخ خوراک و کرک اسپرد شفاف‌سازی انجام دادند. طی روزهای گذشته شایعاتی در مورد تغییر فرمول کرک‌اسپرد دو پالایشگاه منتشر شد و بر همین اساس دو شرکت پالایشگاه نفت بندرعباس و پالایشگاه نفت تهران در این خصوص درسامانه کدال اطلاع‌رسانی کردند. هر دو شرکت در ضمیمه اطلاعیه نحوه دقیق محاسبه کرک‌اسپرد هر یک از فرآورده‌های خود را تشریح کرده‌اند. براساس دستورالعمل جدید، برخلاف گذشته که تنها کیفیت محصول در نظر گرفته می‌شد؛ در فرمول جدید کیفیت خوراک نیز مد نظر قرار می‌گیرد؛ به عبارتی اگر خوراک کم کیفیت باشد، نرخ آن با تخفیف بیشتری به پالایشگاه اعطا خواهد شد که این مساله می‌تواند یک تحول مثبت برای شرکت‌های پالایشگاهی حاضر در بورس باشد. همچنین تخفیفات و نحوه محاسبه خوراک و فرآورده همچون سال ۱۴۰۰ باقی مانده و به نظر می‌رسد فرمول‌‌های قبلی پابرجا خواهند بود. محاسبه کرک اسپرد مهم‌‌ترین یا قابل استنادترین عامل در تعیین سودآوری یک پالایشگاه است. علی مومنی، کارشناس بازار سرمایه در این باره گفت: با دستورالعمل جدید وزارت نفت در مورد نرخ خوراک و شیوه محاسبه کرک اسپرد شرکت‌های پالایشگاهی، به نظر می‌رسد سودآوری این شرکت‌ها بیشتر از قبل خواهد شد.
این کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با فارس بیان کرد: طبق محاسبات انجام‌شده برای این شرکت‌ها در ابتدای سال و با همان دستورالعمل قدیم، نرخ کرک اسپرد این شرکت‌ها با افزایش ۱۳ دلاری برای هر بشکه به ۸/۲۱ دلار می‌رسید. مومنی تاکید کرد: با دستورالعمل جدید، این رقم رشد قابل توجهی خواهد داشت. به نظر می‌رسد شرکت‌های پالایشی دیگر نیز باید این اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی را انجام دهند و در روزهای آینده باید منتظر افزایش قیمت پالایشی‌ها و به تبع آن رشد بازار سرمایه باشیم.
اثر کرک‌اسپرد در سود پالایشگاه‌ها
یک شرکت پالایشی در قدم اول با خرید مواد اولیه مثل نفت خام نسبت به تقاضایی که می‌‌بیند آن را تقطیر یا پالایش کرده و سپس با تولید فرآورده‌های مختلف مانند گازوییل، بنزین، سوخت جت و غیره اقدام به فروش آن می‌کند تا به سود برسد. در این میان شرکت‌‌های پالایشی با دو بازار در ارتباط هستند که یکی از آنها مربوط به بازار نفت خام بوده و دیگری بازاری است که محصولات خود را در آن به فروش می‌رسانند. به اختلاف قیمتی که میان مواد اولیه خریداری شده در بازار اول و محصولات فروخته شده در بازار دوم به وجود می‌‌آید، کرک‌اسپرد گفته می‌‌شود. با این تعاریف می‌‌توان گفت کرک‌اسپرد، اختلاف قیمتی است که بین ورودی و خروجی پالایشگاه‌ها وجود دارد. کرک‌اسپرد باید برای همه فرآورده‌های نفتی محاسبه شود و بر اساس وزن هر محصول در سبد شرکت پالایشی، سود یا زیان محاسبه شود. اگر شرکت پالایشی محصول باکیفیت‌‌تری تولید کند، کرک‌اسپرد آن محصول خاص بیشتر بوده و می‌‌تواند درآمد را بالا ببرد. کرک‌اسپرد می‌‌تواند مثبت، صفر یا منفی باشد. به عنوان مثال عموما کرک‌اسپرد نفت کوره منفی بوده و به زبان ساده‌‌تر نفت کوره در بسیاری از موارد محصول زیان‌‌ده پالایشگاه‌ها است. بنابراین هر چه کرک‌اسپرد مثبت‌تر باشد، به معنای سودآورتر بودن پالایشگاه است. به طور کلی پالایشگاه‌ها به دنبال افزایش کرک‌اسپرد مثبت بین قیمت هر بشکه نفت خام و قیمت محصولات تصفیه شده از آن هستند. به این معنی که هر بشکه نفت خام به طور قابل توجهی ارزان‌تر از محصولات تصفیه شده آن است.