سومین بورس جهان بدون حضور سرمایه‌گذار خارجی

بورس شانگهای سومین بازار سهام بزرگ جهان از نظر ارزش بازار با ۵/۶ تریلیون دلار با ۱۵۰۰ شرکت پذیرفته شده در سال ۲۰۲۱ است. این بورس، بزرگ‌ترین بازار سهام آسیا است. بورس شانگهای SSE یک بورس اوراق بهادار مستقر در شهر شانگهای چین است. این بورس، یکی از سه بورس اوراق بهادار است که به طور مستقل در سرزمین اصلی چین فعالیت می‌کند؛ دو بورس دیگر، بورس اوراق بهادار پکن و بورس اوراق بهادار شنژن هستند. بورس شانگهای سومین بازار سهام بزرگ جهان از نظر ارزش بازار با ۵/۶ تریلیون دلار با ۱۵۰۰ شرکت پذیرفته شده در سال ۲۰۲۱ است. این بورس، بزرگ‌ترین بازار سهام آسیا است. برخلاف بورس هنگ‌کنگ، بورس شانگهای هنوز کاملا به روی سرمایه‌گذاران خارجی باز نیست و اغلب به دلیل کنترل حساب سرمایه توسط مقامات سرزمین اصلی چین، تحت تاثیر تصمیمات دولت مرکزی قرار می‌گیرد.
اقتصاد چین
پرجمعیت‌ترین کشور جهان با جمعیت بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر، یکی از مهم‌ترین بازیگران عرصه سیاست و اقتصاد جهانی به شمار می‌رود و یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهان را داراست. بر اساس داده‌های رسمی اداره ملی آمار چین، اقتصاد این کشور با این جمعیت، در سال ۲۰۲۱ رشد ۱/۸ درصدی داشت. در سال ۲۰۲۱ به طور کلی ارزش تولید ناخالص داخلی در سراسر جهان ۹۴ هزار میلیارد دلار بوده که ارزش تولید ناخالص داخلی چین در این سال ۸۶/۱۶ هزار میلیارد دلار بوده که به تنهایی برابر با ۹/۱۷ درصد کل تولید ناخالص داخلی جهان است.
صادرات و واردات چین در سال ۲۰۲۱
بر اساس آمار گمرک، کل ارزش واردات و صادرات تجارت کالاهای چین در سال ۲۰۲۱ به ۳۹ تریلیارد و ۱۰۰ میلیارد یوآن رسید که در مقایسه با سال ۲۰۲۰ میلادی ۴/۲۱ درصد رشد کرده است. در این میان، میزان صادرات ۲۱ تریلیارد و ۷۳۰ میلیارد یوآن بوده و ۲/۲۱ درصد رشد داشته، همچنین میزان واردات ۱۷ تریلیارد و ۳۷۰ میلیارد یوآن بوده که ۵/۲۱ افزایش یافته است. در سال ۲۰۲۱ میلادی، با محاسبه واحد دلار، میزان واردات و صادرات چین به ۶ تریلیارد و ۵۰ میلیارد دلار رسیده و برای نخستین‌بار از ۶ تریلیارد دلار فراتر رفته است.
پیشینه بورس شانگهای
شانگهای اولین شهر سرزمین اصلی چین است که شاهد ظهور سهام، معاملات سهام و بورس است. معاملات سهام در شانگهای در اوایل دهه ۱۸۶۰ آغاز شد. در سال ۱۸۹۱، انجمن کارگزاران سهام شانگهای یا همان شکل اولیه بورس اوراق بهادار در شانگهای تاسیس شد. در دهه ۱۹۲۰، با تاسیس بورس کالای اوراق بهادار شانگهای و بورس اوراق بهادار چینی شانگهای، شانگهای به عنوان مرکز مالی خاور دور ظاهر شد؛ جایی که سرمایه‌گذاران چینی و خارجی می‌توانستند سهام، اوراق قرضه و معاملات آتی را معامله کنند. در سال ۱۹۴۶، بورس اوراق بهادار چینی شانگهای به شرکت بورس اوراق بهادار شانگهای تغییر نام داد. در سال ۱۹۴۹، تمام مراکز معاملاتی اوراق بهادار بسته شدند. به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، از سال ۱۹۸۰، بازار اوراق بهادار چین همزمان با اصلاحات و گشایش کشور و توسعه اقتصاد بازار سوسیالیستی رشد چشمگیری داشت. در سال ۱۹۶۰ عرضه اوراق خزانه از سر گرفته شد. در سال ۱۹۸۴، سهام و اوراق قرضه شرکتی در شانگهای و سایر مناطق منتشر شد. در ۲۶ نوامبر ۱۹۹۰ بورس شانگهای تاسیس شد و در ۱۹ دسامبر همان سال فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
ساختار مالی بورس شانگهای
اوراق بهادار فهرست شده در SSE شامل سه دسته اصلی سهام، اوراق قرضه و صندوق می‌شود. اوراق قرضه معامله‌شده در SSE شامل اوراق خزانه (T-bond)، اوراق قرضه شرکتی و اوراق قرضه شرکتی قابل تبدیل است. بازار اوراق قرضه SSE فعال‌ترین در نوع خود در چین است. دو نوع سهام در بورس شانگهای منتشر می‌شود: سهام «الف» و سهام «ب». قیمت سهام A به ارز محلی یوآن رنمنبی است، در حالی که سهام B به دلار آمریکا قیمت‌گذاری می‌شود. در ابتدا، تجارت سهام A فقط به سرمایه‌گذاران داخلی محدود می‌شد؛ در حالی که سهام B برای سرمایه‌گذاران داخلی (از سال ۲۰۰۱) و خارجی در دسترس است. پس از انجام اصلاحات در دسامبر ۲۰۰۲، سرمایه‌گذاران خارجی اکنون (با محدودیت‌هایی) مجاز به تجارت در سهام A تحت برنامه سرمایه‌گذار نهادی خارجی واجد شرایط (QFII) هستند که به طور رسمی در سال ۲۰۰۳ راه‌اندازی شد. بورس شانگهای از سیستم‌های تجاری و زیرساخت‌های ارتباطی در سطح جهانی است که می‌تواند از عملکرد کارآمد و پایدار بازار اوراق بهادار شانگهای پشتیبانی کند و دارای یک سیستم خودتنظیمی موثر است که می‌تواند عملکرد منظم بازار اوراق بهادار شانگهای را تضمین کند. با این مزایا، بازار اوراق بهادار شانگهای هم از نظر اندازه و هم از نظر تعداد سرمایه‌گذاران به سرعت رشد کرده و بورس را به یکی از نماینده‌ترین بازارهای سرمایه در حال ظهور تبدیل کرده است. بر اساس آمار فدراسیون جهانی بورس‌ها (WFE)، تا پایان سال ۲۰۲۰، این صرافی از نظر کل سرمایه بازار، کل گردش مالی و سرمایه جذب شده به ترتیب در رتبه‌های ۳، ۴ و ۲ قرار گرفت و به یکی از صرافی‌های برتر تبدیل شد.
شاخص‌های بورس شانگهای
شاخص ترکیبی SSE که همچنین به عنوان کامپوزیت شانگهای شناخته می‌شود، رایج‌ترین شاخص مورد استفاده برای انعکاس عملکرد بازار SSE است. اجزای تشکیل‌دهنده شاخص ترکیبی SSE همه سهام فهرست‌شده (سهم A و سهام B) در بورس اوراق بهادار شانگهای هستند. این شاخص در ۱۵ جولای ۱۹۹۱ راه‌اندازی شد. در پایان سال ۲۰۰۶ این شاخص به ۴۷/۲۶۷۵ رسید. از دیگر شاخص‌های مهم مورد استفاده در بورس‌های شانگهای می‌توان به شاخص SSE ۵۰ و SSE ۱۸۰ Index اشاره کرد.
روزهای معامله در بورس شانگهای
SSE هر دوشنبه تا جمعه برای معاملات در دو جلسه معاملاتی باز است. جلسه صبح با قیمت‌گذاری متمرکز رقابتی از ساعت ۰۹:۱۵ تا ۰۹:۲۵ آغاز می‌شود و با مناقصه متوالی از ساعت ۰۹:۳۰ تا ۱۱:۳۰ ادامه می‌یابد. پس از آن جلسه مناقصه متوالی بعدازظهر از ساعت ۱۳:۰۰ تا ۱۵:۰۰ شروع می‌شود. این بازار در روزهای شنبه و یکشنبه و سایر تعطیلات اعلام‌شده توسط SSE تعطیل است. این روزها شامل عید سال نو، عید چینی (به مدت ۵ روز)، روز کارگر (به مدت ۳ روز)، جشنواره قایق اژدها (به مدت ۲ روز)، جشن نیمه پاییز و روز ملی چین (به مدت ۵ روز) می‌شود.