سیاست اعانه‌ای به نتیجه نمی‌رسد

گروه اقتصادی- با وجود اینکه به گفته سخنگوی دولت، تا پایان سال ۹۳ عدد رشد اقتصادی ایران به دو درصد می‌رسد و همچنین مسعود نیلی، مشاور ارشد اقتصادی دولت نیز تایید کرده سیاست‌گذاری‌های دولت به سمت رشد صنایع پیش می‌رود و از سویی به اعتقاد وزیرامور اقتصادی و دارایی نیز دولت از طریق بهبود وضعیت تولید و همچنین کاهش حجم نقدینگی سیاست کاهش تورم را دنبال می‌کند اما اقتصاددانان تنها راه نجات اقتصاد ایران را تقویت تولید می‌دانند که با اجرای فاز دوم هدفمندی در تضاد است.
بر همین اساس فرشاد مومنی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی براین باور است که برای نجات اقتصاد ایران، دولت باید سیاست‌های حمایت از تولید را تقویت کند.
به اعتقاد وی، در دوره‌ای که رکود تورمی براقتصاد ایران حاکم شده، یکی از اصلی‌ترین راه‌های نجات توجه ویژه به تولید است.
مومنی در این رابطه به خبرآنلاین گفت: در شرایط فعلی ما تنها از طریق ارتقای بنیه تولیدی کشور می‌توانیم از دور باطل رکود تورمی خارج شویم.
در شرایط کنونی سیاست‌های پولی، مالی، سیاست‌های تجاری و ارزی‌ برعلیه مصلحت‌های تولیدکنندگان و به نفع زیاده‌خواهی غیرمولدهای اقتصادی ما سامان یافته است. باید ساختار نهادی گردش ۱۸۰ درجه‌ای کند و به جای اینکه منافع غیرمولدها را اولویت قرار دهد، منافع بخش‌های مولد تولیدی را مورد توجه قرار دهد که این حرف درستی است. مومنی افزود: تمام کسانی که در دنیا تحقیقات جدی بر روی رکود تورمی انجام داده‌اند، می‌گویند در چنین شرایطی تنها راه نجات اقتصاد‌ تقویت تولید است زیرا از طریق افزایش تولید، عرضه کل اقتصاد افزایش می‌یابد بنابراین فشارهای تورمی کاهش می‌یابد. از آنجا که این افزایش عرضه کل نیازمند به کارگیری نیروی انسانی بیشتر است، به نوبه خود می‌تواند معضل بیکاری را هم تقلیل دهد.
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید‌: با کمال تاسف‌ رویکردی که در دولت قبل در دستور کار قرار گرفت و دولت جدید هم هنوز دارد همان مسیر را ادامه می‌دهد، آن است که به جای این بازآرایی‌ ساختار نهادی را دست نخورده باقی گذاشته و می‌خواهد از طریق پرداخت اعانه به فقرا، مساله بحران تقاضای کل را حل و فصل کند.
فرشاد مومنی ادامه این راه را اشتباه می‌داند، او در این مورد توضیح داد: سیاست‌گذارانی که به این سیاست متوسل می‌شوند فقط منابع را تلف کرده، زمان را از دست می‌دهند و مردم را از خود مایوس می‌کنند که این مساله در ادبیات موضوعی با عنوان تقدم شغل بر یارانه یا اعانه صورت‌بندی مفهومی شده است.
وی افزود: اگر بخواهیم یک مثال کمی قابل درک برای این موضوع بزنیم؛ می‌توان شرایط کنونی را در نظر گرفت که مثلا دولت به افراد ماهانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه می‌پردازد و در عوض با بی‌ثبات‌سازی اقتصاد کلان و دستکاری پی در پی قیمت‌های کلیدی‌ ثبات را از اقتصاد می‌گیرد، اعتماد تولیدکنندگان را زایل می‌کند و گرایش به سرمایه‌گذاری‌های کلیدی را کاهش می‌دهد.
مومنی اظهار کرد :در اینجا گفته می‌شود که اگر واقعا دولت از منظر رفاهی هم به این موضوع نگاه کند باید به این نکته توجه داشته باشد که اگر ساختار نهادی را به نفع تولیدکنندگان آرایش بدهد و انگیزه‌ای برای سرمایه‌گذاری تولیدی ایجاد کند، هر فردی که در این میان شاغل می‌شود، با یک کار شرافتمندانه و نقشی که در بهبود اقتصاد ملی ایفا می‌کند، می‌تواند به جای ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان، ۶۱۰ هزار تومان حقوق بگیرد.
این اقتصاددان افزود: یعنی اگر ما ایجاد را به پرداخت اعانه اولویت دهیم، علاوه بر اینکه اقتصاد ملی به حرکت در‌می‌آید و رشد با کیفیت ایجاد می‌کند، رفاه شهروندان هم بالغ بر ۱۲ برابر بیش از رویه اعانه‌ای کنونی افزایش می‌یابد. تحقق این امر به یک وفاق همگانی در سطح کل حاکمیت نیاز دارد. بدون تردید بخش‌هایی از گروه‌های رانتجو که به کانون‌های رانت متصل هستند، ترجیح می‌دهند همین ساختار کنونی تداوم یابد. اما اگر نظام متوجه شود که این روند یک مسیر استهلاکی و بحران‌آفرین است و با هم هم قسم شوند که ریل‌های اقتصاد ایران را حرکت دهند، آن وقت می‌توانیم شاهد شکوفایی و افزایش امید بین شهروندان باشیم.
پیش شرط‌های رونق اقتصادی
همچنین علی دینی‌ترکمانی درباره اتحاد سیاست‌های خروج از رکود تورمی به خبرنگار «جهان صنعت» گفت: اصلاحات نهادی پیش‌شرط اساسی خروج اقتصاد ایران از رکود تورمی است و باید راهکاری پیدا کرد تا اقتصاد ایران از رکود خارج شود و تورم کاهش یافته‌ای را تجربه کند.
وی افزود: با کنترل سیاست‌های پولی انقباضی می‌‌توان تا حدودی رکود تورمی را کاهش داد با وجود اینکه ممکن است مدت زمان کوتاهی تورم تشدید شود اما در این شرایط این روند مناسب‌تر است.
این اقتصاددان افزود: با گشایش در عرصه سیاست‌های خارجی، کنترل نقدینگی و اصلاح و تنظیم سرمایه در گردش بنگاه‌ها و تامین گشایش جدید اعتباری سرمایه در گردش بنگاه‌ها می‌توان به بهبود فضای اقتصادی در ایران کمک کرد. دینی درباره حمایت از تولید نیز افزود: بی‌نظمی و عدم موفقیت در ایجاد، اداره و کمبود نقدینگی در بنگاه‌های تولیدی نشان می‌دهد که به هیچ عنوان برنامه‌ریزی راهبردی و استراتژیکی در ایجاد این بنگاه‌ها وجود نداشته است در نتیجه مهم‌ترین اقدام در بخش تولید رسیدگی به مشکل جدی کمبود نقدینگی در بنگاه‌ها و افزایش سرمایه در گردش موردنیاز در بخش تولید است. وی درباره افزایش توسعه اقتصادی گفت: ذخیره اولیه دانش، سرمایه انسانی و مهارت‌های مدیریتی از جمله عواملی هستند که می‌توانند به افزایش کارایی، بهره‌وری سرمایه و عوامل تولید، یادگیری و در نهایت به رشد و توسعه اقتصادی بینجامند.
دینی افزود: ارتقای ظرفیت جذب سرمایه، کنترل فشار تورمی، تثبیت نرخ واقعی ارز و ممانعت از شوک‌های پی‌در‌پی ارزی مهم‌ترین راهکارهای کنترل تورم و خروج از رکود موجود است.