ضعف اعصاب

گروه جامعه- بازهم خشونت علیه کادر درمان، این‌بار بیمارستانی در الیگودرز، رییس نظام پرستاری این شهر حمله به کادر درمان را «بخشی از یک روند نگران‌کننده» دانسته است، روندی که هربار در یک شهر و در یک بیمارستان اتفاق می‌افتد تا ادامه‌دار شود. خشونت علیه کادر درمان، یکی از آسیب‌ها و معضلاتی است که طی سال‌های اخیر روندی افزایشی را پشت‌سر گذاشته و نگرانی پرستاران، پزشکان و دیگر پرسنل شاغل در حوزه درمان و سلامت کشور را به همراه داشته است. روز گذشته نیز خبر دستگیری ۶ نفری که به بیمارستان الیگودرز حمله کرده بودند، اعلام شد. ابتدای همین هفته هم حمله یک همراه بیمار با چاقو به پرسنل حراست مسجدسلیمان خبرساز شد. به عقیده بسیاری از کارشناسان یک تصویر کاریکاتوری و نادرستی از زندگی کادر درمان یا زندگی پزشک و پرستار در اذهان مردم جا گرفته و فاصله‌ای میان مردم و کادر درمان ایجاد کرده است. مردم احساس می‌کنند این افراد از مردم عادی خیلی دور هستند و درکی از شرایط مردم ندارند و خب با این تفکر خشم بیشتری نسبت به کادر درمان شامل پزشک و پرستار ایجاد می‌شود. یا مثلا این نگرش به تصوری برمی‌گردد که ما در مورد کادر درمان داریم و فکر می‌کنیم مثلا چه نوع آدم‌هایی هستند و چقدر بیماران و رسیدگی به آنها برایشان مهم است و چقدر کادر درمان در رفاه هستند. طبیعتا بخشی از این نگرش‌ها نادرست ساخته شده است. همین موضوع به بهانه‌ای برای خشم مردم تبدیل شده است.
افزایش میزان خشونت نسبت به کادر درمان
حسین کرمانپور، رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت، درباره معضل خشونت علیه کادر درمان گفت: در حال حاضر متاسفانه آمار منسجمی دراین‌باره وجود ندارد و فقط براساس اطلاعات اخباری است که در شبکه‌های مجازی و این قبیل رسانه‌ها وجود دارد که البته آمار قابل اتکایی نیستند. از سوی دیگر میزان خشونت نسبت به کادر درمان یا بهتر است بگوییم کادر سلامت، در کشور افزایش داشته است و این معضلی است که در سراسر دنیا وجود دارد و این مشکل تنها مختص به ایران نیست و در برخی از مواقع این خشونت منجر به قتل و مرگ‌ومیر کادر سلامت شده است. به همین دلیل در دنیا به فکر برخورد با این خشونت افتاده‌‌اند و قوانین سفت و سختی را وضع کرده‌اند و کشورهایی مثل هند، چین و … این خشونت را با همین قوانین کنترل کرده‌اند. یکی از همین کشورهایی که با وضع قوانین محکم مثل تعیین مجازات طولانی زندان، آمار خشونت علیه کادر سلامت را کنترل کرده و کاهش داده‌اند، کشور پاکستان در همسایگی ایران خود ماست.
وی افزود: وزارت بهداشت مطالعات جدیدی را برای ارائه پیشنهادات خود مبتنی‌بر یک‌سری داده جهت ارائه به قوه قضاییه شروع کرده است و سه تا چهارماه آینده نهایی و ارائه می‌شود. پیشنهاد کلی ما به قوه قضاییه این است که قوانین موجود که حداقل مربوط به ۲۰سال قبل و درباره مجازات توهین علیه کارکنان دولت است را بازنگری کرده و مجازات بازدارنده‌تری را برای موارد خشونت علیه کادر سلامت وضع کنند؛ قوانین موجود به هیچ‌وجه اثر بازدارندگی نداشته‌اند چون در صورت داشتن اثر باید شرایط بهتر می‌شد.
کرمانپور درباره علت افزایش خشونت علیه کادر درمان بیان کرد: اکثر خشونت‌هایی که علیه کادر درمان اتفاق می‌افتد در بخش‌های بیمارستانی یا ارتباط به بخش‌های درمان ما رخ می‌دهد و در بخش بهداشت خشونت‌ها به نوعی خشونت‌های کلامی و گذرا هستند اما خشونت‌های فیزیکی در بخش‌های درمانی و از همه مهم‌تر در بخش اورژانس به وقوع می‌پیوندد. علت وقوع خشونت در بیمارستان‌ها را از آمبولانس‌ها شروع می‌کنیم؛ مردم با اتفاقی که برای بیمارشان افتاده، حالت اضطرار و فشار دارند و در استرس وحشتناکی هستند که فکر می‌کنند جان بیمارشان به زودی از دست می‌رود و خود را ذیحق می‌دانند که یک آمبولانس در کوتاه‎‌ترین زمان ممکن برسد و بیمار آنها را جابه‌جا کند و با دیر رسیدن آمبولانس واکنش خشونت‌آمیزی دارند.
او ادامه داد: دیر رسیدن آمبولانس به دلایلی چون کمبود آمبولانس در مسیر بیمار، مزاحم تلفنی‌هایی که با اورژانس تماس می‌گیرند و به دروغ درخواست کمک می‌کنند، آدرس‌های اشتباه، ایجاد ترافیک در مسیر ویژه اعزام آمبولانس توسط برخی از مردم و مواردی این چنینی باعث بروز خشونت کلامی و بعد از آن درگیری فیزیکی همراهان بیمار با کادر درمان می‌شود و در این بین قطعا هیچ دلیل فردی و شخصی وجود ندارد.
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت درباره علت خشونت در داخل بیمارستان‌ها و مراکز درمانی نیز گفت: بعد از اورژانس و انتقال بیمار به بیمارستان افراد فکر می‌کنند هر کسی بیمار خود را آورد باید بلافاصله در بخش توسط پزشک معاینه و سپس بستری شود؛ در حالی که در تمام بیمارستان‌های دنیا براساس یک پروتکل جهانی بیمارها طبقه‌بندی شده و بعد از آن با اولویت‌بندی پزشکان که بر اساس وضعیت بیمار تعیین می‌شود، کار بستری بیمار انجام خواهد شد. اولین موردی که بارها دیده‌ام عامل شروع دعوا و خشونت در اورژانس و در بیمارستان‌ها می‌شود، مساله کمبود تخت است که اجازه پذیرش و بستری هر بیماری را به پرستار نمی‌دهد. عده‌ای از مردم فکر می‌کنند اورژانس هم مثل صف نانوایی است و چون زودتر رسیده‌اند، بیمارشان هم باید زودتر پذیرش و بستری شود؛ در حالی که اصلا اینگونه نیست و باید طبق همان طبقه و اولویت‌بندی اقدامات لازم‌الاجرا شود. وی افزود: درگیری‌ها و خشونت علیه کادر درمان در مراحل و نقاط مختلف درمانی علل متعدد و مختلفی دارد؛ جدای از بحث آستانه تحریک که مردم و همراهان بیمار نسبت به اورژانس‌ها دارند پرسنل اورژانس و مراکز درمانی هم به دلیل شرایط جایی که در آن کار می‌کنند، خیلی نباید انتظار داشت که بعد از ۲۴ساعت کار سخت، افراد آرام و متین باشند. الان قیمت خدمات درمانی ارزان نیست و یکی از جاهایی که احتمال درگیری لفظی و خشونت وجود دارد، زمان پرداخت وجوه است؛ چه کسی که برای بیمار خود پول می‌دهد و چه کسی مثل پزشک یا پرستار این پول را دریافت می‌کند. ممکن است خیلی از پرسنل ما هم به خاطر تامین مخارج زندگی دو، سه شیفته باشند و به دلیل خستگی گاهی با همراهان بیمار درگیر شوند. بیشترین عامل شروع خشونت تعداد زیاد همراهان بیمار هستند و اینکه در اورژانس‌ها و بیمارستان‌ها به این مساله که هر بیمار تنها یک همراه داشته باشد، به دلیل جلوگیری از وقوع خشونت‌های احتمالی است.
کرمانپور اظهار کرد: استانداردهای نسبت تخت بیمارستانی به پرستار علمی است و هوایی نیست. بالاخره وقتی می‌آیند و برای بیمارستان‌ها استانداردهایی چون «به ازای هر ۱/‏۲دهم هر تخت اورژانس باید یک پرستار وجود داشته باشد، یا به ازای هر ۳تخت بخش، یک پرستار وجود داشته باشد، حتما دلیل علمی وجود دارد ولی این استانداردها در بیمارستان‌های کشور ما لحاظ نمی‌شود و سال‌هاست که مسوولان بخش‌های درمانی می‌گویند هر چه تعداد نیروی انسانی براساس ضوابط توزیع نشود، کیفیت خدمات پایین می‌آید و خود این موضوع باعث وقوع خشونت خواهد بود. یکی از مشکلات دیگری که باعث ایجاد خشونت می‌شود، خرابی دستگاه‌ها و تجهیزات بیمارستان‌ها و عدم ارائه خدمات به بیماران چه در مراکز دولتی و چه خصوصی است و بی‌جهت نیست که ما همچنان کشور توسعه‌یافته‌ای تلقی نمی‌شویم.
او ادامه داد: اکثر تجهیزات بیمارستان‌ها سن بالایی دارند و به دلیل گرانی‌ها و تحریم‌ها به‌روز نمی‌شوند و خود این مساله باعث وقوع عصبانیت و خشونت همراهان بیمار و درگیری آنها با کادر درمان می‌شود. ما به دلیل تحریم‌هایی که وجود دارد نمی‌توانیم استانداردها را در بیمارستان‌ها رعایت کنیم و گرانی تجهیزات و عدم رعایت استانداردها در کیفیت خدمات ارائه ‌شده تاثیر گذاشته و منجر به وقوع خشونت می‌شود و مردم باید متوجه شوند که پزشکان و پرستاران مقصر خرابی و کمبود تجهیزات بیمارستان‌ها نیستند. مردم ما مردم همراهی هستند و این را در دوران کرونا ثابت کرده‌اند که اگر به شرایط آگاه شوند و صادقانه بگویند که چه وضعیتی داریم بسیاری از این خشونت‌ها علیه کادر درمان تاحد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.
رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در ادامه بیان کرد: بخش اعظم خشونت‌ها از طرف همراهان بیمار رخ می‌دهد اما در برخی مواقع پرستار یا پزشک هم با رفتار خود به وقوع خشونت دامن می‌زند و گاهی دیده شده که به دلایلی چون خستگی بیش از حد، ازدحام مراکز درمانی، درخواست بیش از حد بیماران و همراهان‌شان، شروع‌کننده خشونت و عامل محرک خود کادر درمان هستند. همانطور که برای عامل خشونت علیه کادر درمان مجازات بازدارنده‌ای دیده نشده، در زمان وقوع خشونت از طرف پزشک و پرستار نیز مجازات سختی تعیین نشده است.
او در پایان گفت: از مردم تمنا می‌کنم اگر یکی از اعضای جامعه درمان شروع‌کننده خشونت بود به هیچ‌وجه به این موضوع پاسخ ندهند؛ چون حذف یک نفر از چرخه درمان کمبود نیروی درمان را تشدید می‌کند و خشونت‌ها را هم بیشتر می‌کند. افرادی که از کادر درمان بیمارستان شکایت دارند می‌توانند به مدیر شیفت بیمارستان و یا به دادگاه بدوی نظام پزشکی مراجعه کرده و شکایت خود را پیگیری کنند.