عصر نگارش قواعد بازی به دست ملت‌های جنوب

«جهان‌صنعت»- سومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا روز یکشنبه ۷ اردیبهشت‌ماه۱۴۰۴ با حضور مسعود پزشکیان رییس‌جمهور، محمدرضا عارف معاون اول رییس‌جمهوری و نمایندگانی در سطح مقام‌های عالی کشورهای آفریقایی ازجمله وزیران اقتصادی بیش از ۳۰کشور آفریقایی در محل سالن اجلاس سران برگزار شد. مراسمی که اگرچه پزشکیان نیز در آن حاضر شد اما احتمالا به‌دلیل برنامه کاری فشرده رییس‌جمهور ازجمله سفر بعدازظهر روز گذشته به بندرعباس، این محمدرضا عارف بود که در قامت معاون اول رییس‌جمهور نکاتی را مطرح کرد..
عارف که سخنانش را با اشاره به حادثه انفجار در اسکله شهید رجایی بندرعباس و ابراز همدردی با بازماندگان این انفجار مهیب آغاز کرد در ادامه با اشاره به موضوع اصلی این اجلاس تاکید داشت که «قاره آفریقا همواره در تاریخ بشر جایگاه ویژه‌ای داشته و مهد تمدن و انسانیت بوده» و گفت: «آفریقا سرزمین آفتاب، جنگل‌های پرطراوت، مردمی اصیل و پرمهر با فرهنگی غنی و تاریخی پر فراز و نشیب، همواره در خاطره تاریخی ملت ایران جایگاه ویژه‌ای داشته است. ما به پیوندهای بیش از ۱۰۰۰ساله خود با این قاره عظیم می‌بالیم؛ پیوندهایی که بیش از هر زمان دیگری مستعد تعمیق و توسعه و تحول در چارچوب منافع مشترک است.» او با تاکید بر اینکه «جمهوری اسلامی در ارتباط با این قاره با تکیه بر ظرفیت‌های درونی، اراده مستقل و نگاه متکی بر همکاری جهانی داشته»، گفت: «ایران توانسته در مواجهه با چالش‌های اقتصادی و سیاسی الگویی جدید از رشد و پیشرفت را به جهانیان عرضه کند. در چنین بستری تعامل ایران با ملت‌ها و دولت‌های آفریقایی بر پایه اصول انسانی، عدالت‌محوری، کرامت ملت‌ها و اشتراکات تاریخی و تمدنی استوار است.»
معاون اول رییس‌جمهور همچنین از عزم راسخ ایران برای گسترش همکاری‌های فراگیر، عمیق و نهادینه با ملت‌های آفریقایی خبر داد و گفت: «در اسناد بالادستی ازجمله سند چشم‌انداز توسعه، برنامه هفتم توسعه و برنامه‌های توسعه ملی بر توسعه روابط جنوب-جنوب و کشورهای آفریقایی تاکید شده و ما آفریقا را نه‌صرفا بازاری مصرفی بلکه شریکی راهبردی، دارای جایگاهی ویژه در هندسه نوین قدرت جهانی می‌دانیم.» او تصریح کرد: «زمان آن رسیده که ملت‌های جنوب برای اولین‌بار در تاریخ معاصر قواعد بازی خودشان را بنویسند. ایران ملتی است که‌ هزاران سال روی پای خود ایستاده است. ملتی که در دل طوفان‌ها پرچم تمدن، شرافت و آزادگی را افراشته نگه داشته است و شما ملت‌های بزرگ آفریقا نیز در حافظه تاریخ هم‌پیمان این شکوه هستید. ما را قرن‌هاست که یک رنج، آرمان و رویای مشترک به هم پیوند داده است، رویای استقلال، عزت و ساختن جهانی برمبنای عدالت، نه سلطه.»
عارف همچنین انگیزه تشکیل این نشست را «اعلام یک ائتلاف تاریخی» عنوان کرد و گفت که این ائتلاف، «ائتلاف ملت‌‌هایی که دیگر نمی‌پذیرند در حاشیه مناسبات جهانی بمانند. ائتلاف جنوب جهانی ائتلافی برای طراحی نظمی نو،‌ نظمی برخواسته از قلب ملت‌ها و نه از پشت درهای بسته قدرت.»
معاون اول رییس‌جمهور با اشاره به حوزه‌های فراوان همکاری با کشورهای آفریقایی از جمله در حوزه‌های معدن و صنایع معدنی تجربیات، فناوری و سرمایه‌» تاکید کرد که هدف جمهوری اسلامی، «نه استخراج بی‌رحمانه بلکه شراکت با آفریقا» است و گفت: «این کار را نه برای سلطه بلکه برای آفرینش در سرزمین آفریقا حاضریم انجام دهیم.» او با بیان اینکه «ما در کشاورزی و امنیت غذایی با آفریقا دارای پیوند تمدنی هستیم»، بر توجه ویژه ایران به «کشاورزی دانش‌بنیان»، «اقلیم پایدار» و «غذا برای همه و نه فقط برای بازار» تاکید کرد و گفت: «ما در انرژی بیایید در تاریکی وابستگی، چراغی را روشن کنیم. ایران آماده است در طراحی شبکه‌های انرژی پاک و برق شریک راهبردی آفریقا باشد.» او با بیان اینکه «قاره آفریقا به‌عنوان یکی از قطب‌های نوظهور اقتصادی با گردش مالی، سالانه ۱۵۰۰‌میلیارد دلار نرخ رشد متوسط ۴‌درصدی که انتظار می‌رود در سال‌جاری به 5/4درصد برسد»، گفت: «منابع طبیعی غنی و جمعیت جوان، شریک راهبردی ارزشمندی برای جمهوری اسلامی ایران است.»
معاون اول رییس‌جمهور همچنین با یادآوری اینکه «نخستین اجلاس همکاری‌های ایران و غرب آفریقا با حضور ۱۵کشور عضو ایکوآس در سال۱۴۰۱ برگزار شد و به امضای توافقنامه‌هایی به ارزش یک‌میلیارد دلار انجامید»، گفت: «این اراده مشترک بستر برگزاری دومین اجلاس با مشارکت ۲۸کشور آفریقایی را فراهم کرد.»
عارف در ادامه سخنانش در این اجلاس از «اختصاص ۲‌میلیارد یورو منابع مالی توسط صندوق توسعه ملی و بانک مرکزی برای حمایت از فعالان اقتصادی دو طرف»، «افزایش مراکز تجاری ایران در قاره آفریقا از ۱۳ به ۲۰ مرکز» و «سرمایه‌گذاری در پروژه‌های فنی و مهندسی به ویژه در حوزه انرژی، نفت، گاز و پتروشیمی» سخن گفت و اضافه کرد: «اجرایی کردن حداقل پنج پروژه بزرگ عمرانی به ارزش یک‌میلیارد دلار براساس قراردادهای موجود و تدوین نقشه راه ۱۰ساله همکاری‌های اقتصادی ایران و آفریقا برمبنای عدالت، احترام متقابل و توسعه پایدار از دیگر اقدامات جمهوری اسلامی ایران در همکاری با آفریقا بوده است.» عارف در پایان با بیان اینکه «امروز در آغاز راهی تازه‌ هستیم»، تصریح کرد: «راهی که نه از مسیر نگاه‌های پدرسالارانه جهانی بلکه از دل احترام متقابل، درک مشترک و اراده ملت‌ها آغاز شده است. این اجلاس باید نقطه عزیمتی باشد برای عبور از سطح مناسبات تجاری به سطح مشارکت راهبردی و تمدنی.»