غریبگی با تورم!

سفر ژاپنی‌ها به ایران چند سالی است کمتر شده اما علت آن راهنماهای ایرانی، گرانفروشی صنایع‌دستی در اصفهان یا هشدار آژانس‌های این کشور نیست، واقعیت آن است که ایران برای ژاپنی‌هایی که نزدیک به ۲۰ سال تورم اقتصادی را تجربه نکرده‌اند، مقصدی گران به شمار می‌آید!
چندی پیش تورگردانی ایرانی از بی‌میلی گردشگران ژاپنی به خرید صنایع‌دستی در ایران گفته بود؛ از این آژانس‌های ژاپنی هموطنان‌شان را از رفتن به فروشگاه‌های صنایع‌دستی در اصفهان برحذر کرده‌اند و راهنماهای ایرانی را عامل گرانفروشی سوغات و صنایع‌دستی دانسته‌اند و معتقدند؛ راهنماهای ایرانی نرخ تورهای ژاپنی را بالا برده و سبب شده‌اند صنایع‌دستی که می‌خرند، بسیار گران‌تر از حد معمول باشد؛ اظهارنظرهایی که از سوی فعالان بازار گردشگری ژاپن کاملا رد شده است.
محمود بنکدارنیا اولین‌بار سال ۱۳۶۲ بود که به ژاپن رفت و از سال ۱۳۷۴ هم با این کشور تعاملات گردشگری برقرار کرد و تا امروز، به‌طور مستمر با تورها و آژانس‌های ژاپنی در ارتباط بوده است. او که عضو جامعه تورگردانان کشور است و به عنوان راهنمای ژاپنی‌زبان نیز فعالیت‌هایی دارد به ایسنا گفت: در تمام این سال‌ها که با ژاپنی‌ها در ارتباط بودم، نشنیدم آژانس‌های ژاپنی از گردشگران‌شان بخواهند صنایع‌دستی اصفهان یا ایران را نخرند.
او در ادامه توضیح داد: آژانس‌های ژاپنی یکسری سیاست‌های خاص خود را دارند، مثلا بعضی از آنها کلا با هدف خرید برای سفر برنامه‌ریزی می‌کنند که در جریان آن، تورلیدر ژاپنی با مراکز خرید از پیش تعیین‌شده‌ای مذاکره می‌کند و کمیسیونی را در ازای خرید گردشگران دریافت می‌کند اما این داستان اصلا به ایران ارتباطی پیدا نمی‌کند چون مقصد تورهای خرید ژاپنی‌ها ایران نیست. معمولا آنها به کشورهایی سفر می‌کنند که عرضه‌کننده برندهای خاص و معتبری در زمینه ساعت، جواهرات و پوشاک هستند. این تورها درآمدی از محل خرید برای راهنمای گردشگری دارد که حتی راهنمای محلی در کشور مقصد را هم بی‌نصیب نمی‌گذارد.
این تورگردان افزود: از طرفی برخی آژانس‌های ژاپنی قوانین دیگری دارند. آنها به هیچ وجه به راهنما اجازه نمی‌دهند گردشگران را در وقت زنده تور به خرید ببرند. بیشتر آژانس‌هایی که به ایران گردشگر می‌فرستند، از این گونه‌اند. این شیوه سفر بیشتر ژاپنی‌هاست و فقط به ایران، شهر اصفهان یا راهنمای ایرانی ارتباط پیدا نمی‌کند. بنابراین نسبت دادن خرید نکردن گردشگران ژاپنی از فروشگاه‌های صنایع‌دستی به راهنماهای ایرانی و فروشگاه‌های شهر اصفهان به سند و مدرک دقیق‌تری نیاز دارد و بهتر است در این‌باره سنجیده‌‌تر اظهارنظر شود تا سوءتعبیری نشود.
بنکدارنیا گفت: ما در ایران بهترین و باسوادترین راهنماهای گردشگری را داریم که در زمان‌هایی آنها را از هم می‌قاپیم تا به تورهایمان اعتبار بدهیم. لازم است به این نکته هم توجه شود که بیشتر راهنمای ژاپنی‌زبان، قبل از ورود به این حرفه پولدار بوده‌اند. بیشتر آنها زمانی در ژاپن کسب و کاری داشتند و با سرمایه‌ای سنگین به کشور برگشته‌اند و اصلا اینطور نیست که وابسته به حق کمیسیون خرید گردشگر و درآمدهای اینچنینی باشند.
او که به نوعی کارشناس بازار گردشگری ژاپن است، به چالش جدی‌تری در بازار گردشگری ایران و ژاپن به نسبت نگرانی‌های بدون سندی که درباره تشویق گردشگران ژاپنی برای خرید نکردن از فروشگاه‌های صنایع‌دستی ایران، ایجاد شده است، اشاره کرد و افزود: مدتی است گردشگران ژاپنی کمتر به ایران سفر می‌کنند و این کاهش در یک سال اخیر بیشتر به چشم آمده و علت آن را جست‌وجو کرد.
این راهنمای گردشگری اضافه کرد: شرکت‌های گرشگری ژاپن با توجه به وضعیت اقتصادی، برنامه‌ریزی سفر را انجام می‌دهند و ما به خاطر تورم داخلی و گرانی تورهایمان در یک‌سال گذشته موفق به جذب تعداد کمتری از گردشگران ژاپنی شده‌ایم. در این مدت ارزش «ین» در برابر دلار کاهش پیدا کرده به طوری که هر تور ایران برای ژاپنی‌ها هزار دلار افزایش قیمت داشته است که با این نرخ‌ها، طبیعتا ژاپنی‌ها ترجیح می‌دهند مقصد رقابتی‌تری را انتخاب کنند، شاید حتی ترکیه بروند چون قیمت‌های بهتری را وارد بازار رقابت کرده است.
وی معتقد است؛ شرایط اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی ژاپن، از مهم‌ترین دلایل کاهش سفر ژاپنی‌ها به ایران است و این درست نیست که نیامدن ژاپنی‌ها را به موضوع کمیسیون خرید گردشگران این کشور، راهنما‌ها و فروشگاه‌های صنایع‌دستی اصفهان ربط دهیم.
علی علیپور با ۲۲ سال سابقه حرفه‌ای به عنوان راهنمای ژاپنی‌زبان نیز در تایید این صحبت‌ها، توضیحات شفاف‌تری داد و به ایسنا گفت: یکسری از آژانس‌های ژاپنی با طرف مقابل‌شان قراردادی دارند مبنی بر اینکه تور گردشگری در هیچ شرایطی برنامه خرید صنایع‌دستی نداشته باشد و وقت آن فقط صرف بازدید از جاذبه‌ها شود. این قانون قدیمی آژانس‌های ژاپنی است و اصلا به ایران یا کشور خاصی ارتباط پیدا نمی‌کند.
هرچند او ریشه این قراردادها را به نوع رفتار برخی کشورها با ژاپنی‌ها ربط داد و اظهار کرد: زمانی گردشگران ژاپنی در کشور ترکیه برنامه خرید روزانه داشتند اما از آنجا که رنج سنی این گردشگران بالاست، آن برنامه بیشتر آزاردهنده جلوه می‌کرد تا جذاب که بعدها هم منجر به شکایت گردشگران شد. برای همین طبق قراردادی کلی از آژانس و راهنمای کشور مقصد خواسته می‌شود گردشگران ژاپنی را تحت هیچ شرایطی به فروشگاه‌های صنایع‌دستی نبرند. خوشبختانه معدود آژانس‌های ایرانی همکار با ژاپنی‌ها نیز تاکنون مقید به این قرارداد بوده‌اند و سبب اعتراض و شکایتی نشده‌اند.
عضو جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی همچنین با اشاره به فعالیت ۲۰ تا ۲۵ راهنمای فعال ژاپنی‌زبان در ایران گفت: تاکنون از هیچ‌یک از این راهنماها شکایتی نشده است، اگر شده بود آژانس‌ها دیگر با آن راهنما کار نمی‌کردند، ژاپنی‌ها بسیار مقرراتی و منضبط هستند، با کسی هم تعارف ندارند و اگر خطایی از راهنما ببینند، نام او را در فهرست سیاه قرار می‌دهند، اتفاقی که تاکنون برای راهنمایان ایرانی رخ نداده است. این گفته‌ها متقن و براساس مستندات است.
این راهنمای ژاپنی‌زبان اضافه کرد: گردشگران ژاپنی اغلب از سفر به ایران رضایت دارند. در تمام دوران فعالیتم نشنیدم آژانس‌های این کشور گردشگران ژاپنی را از خرید صنایع‌دستی ایرانی برحذر کرده باشند بلکه قراردادی کلی وجود دارد که برای ژاپنی‌های مقید حکم قانون را دارد که البته فقط در جریان تور حاکم است وگرنه گردشگرانی میان آنها هستند که خارج از ساعت بازدید از راهنما می‌خواهند مراکزی را برای خرید معرفی کنند یا همراه‌شان باشند.
وی همچنین با اشاره به کاهش سفر گردشگران ژاپنی به ایران، دلیل آن را فراتر از مشکلات اقتصادی دانست و افزود: همزمان با آغاز ریاست‌جمهوری آقای روحانی، اوضاع گردشگری ایران متحول و خوب شد. ورود گردشگران خارجی به کشورمان رشد زیادی داشت اما برخلاف سایرین، تعداد گردشگران ژاپنی با افت روبه‌رو شد که شاید یکی از دلایل آن تجدیدنظر آمریکا در ورود آزاد و بدون ویزای اتباع ۳۷ کشور بود و چون ژاپنی‌ها زیاد به آمریکا سفر می‌کنند بنابراین ترجیح دادند این فرصت را از دست ندهند. از طرف دیگر، ناامنی منطقه خاورمیانه و اطلاع‌رسانی ضعیف ایران درباره ثبات امنیتی‌اش در کاهش سفر ژاپنی‌ها بی‌تاثیر نبود و در نهایت، مهم‌ترین عامل بازدارنده، تفاوت نرخ سفر به ایران در دو دهه گذشته بوده است.
علیپور گفت: ژاپنی‌ها دست‌کم در ۲۰ سال گذشته تورم آنچنانی را تجربه نکرده‌اند در حالی که قیمت سفر ایران در این مدت با رشد فزاینده‌ای روبه‌رو بوده است. بنابراین سفر به ایران برای کارمندان ژاپنی که افزایش حقوق چندانی نداشته‌اند مقرون به صرفه نیست.