قبول خطر سرمایه گذاری در ایران

گروه انرژی – همکاری با شرکت‌های تراز اول نفتی و بین‌المللی برای صنعت نفت ایران اهمیت دارد چرا‌که این امر می‌تواند ضمن افزایش ضریب بازیافت، انتقال تکنولوژی به شرکت‌های ایرانی را به همراه داشته باشد.با وجود اینکه ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت و گاز جهان است، اکثر غول‌های بین‌المللی شامل رویال داچ شل و بریتیش پترولیوم تاکنون تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در ایران نشان نداده‌اند که به دلیل ابهام پیرامون شرایط قرارداد و کاهش چشمگیر قیمت‌های نفت بوده است.موضع سرسختانه دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا نیز باعث شده با وجود اینکه واشنگتن ماه گذشته تسهیل تحریم‌ها را تمدید کرد، فضای سرمایه‌گذاری دچار لطمه شود.
اما در این میان برخی شرکت‌ها مانند توتال فرانسه با وجود ادامه تهدید بازگشت تحریم‌های آمریکا همچنان تمایل به سرمایه‌گذاری در بازار‌های ایران دارند.توتال تصمیم گرفته دوباره به ایران بازگشته و توسعه فاز ۱۱ پارس‌جنوبی را آغاز کند که اجرای این پروژه هزینه پنج میلیارد دلاری را به همراه خواهد داشت.مدیرعامل توتال در گفت‌و‌گو با رویترز اظهار کرد این شرکت فرانسوی توسعه میدان گازی بزرگ پارس‌جنوبی ایران را در تابستان جاری آغاز خواهد کرد.پاتریک پویان گفت: پس از اینکه آمریکا تسهیل تحریم‌ها علیه ایران را طبق توافق سال ۲۰۱۵ ادامه داد، این گروه فرانسوی ابتدا یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خواهد کرد.واشنگتن هشدار داده است اگر تهران به توافق هسته‌ای با قدرت‌های جهانی پایبند نماند، ممکن است معافیت از تحریم‌ها را لغو کند.با این همه پویان در این مصاحبه گفت: ارزش دارد یک میلیارد دلار ریسک کرد زیرا یک بازار عظیم به روی ما گشوده می‌شود. کاملا از ریسک‌هایی که وجود دارند، مطلع هستیم و احتمال بازگشت تحریم‌ها و تغییر‌ مقررات را به حساب آورده‌ایم.
به گفته وی، معافیت تحریم‌ها از سوی آمریکا تجدید شده و هر شش تا هشت ماه تمدید می‌شود و‌ ناچاریم با این ابهامات سر کنیم.توتال ۱/۵۰ درصد سهم و شرکت ملی نفت چین ۳۰ درصد در پروژه پارس‌جنوبی سهم دارد در حالی که سهم پتروپارس ایران ۹/۱۹ درصد است.این گروه فرانسوی در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در ابوظبی، قطر و برزیل داشته است. مدیرعامل توتال رکود سه ساله در بازار جهانی انرژی را فرصتی برای بستن قراردادها برای منابع ارزان و تضمین رشد قوی می‌بیند.
پویان گفت: توتال قصد دارد برای هر پروژه جدیدی که در سراسر جهان وارد می‌شود، به سود بالای ۱۵ درصد دست پیدا کند و این شامل پارس‌جنوبی است که شرایط مورد مذاکره با دولت ایران برای پروژه مذکور به میزان قابل توجهی بهتر از دوره پیش از تحریم‌ها خواهد بود.
به گفته مدیرعامل توتال، قرارداد نفتی جدید ایران از قراردادهای قبلی متفاوت بوده و به جای محاسبه بر مبنای درصدی از هزینه‌های توسعه، بر مبنای تولید به اپراتور اجرت عرضه می‌کند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: همچنین مدت این قراردادها به جای هفت یا هشت سال، بیش از ۲۰ سال است. قرارداد نفتی ایران واقعا بهبود یافته و اگر پاداشی که متناسب است، وجود نداشته باشد، به ایران نخواهیم رفت.با توجه به اینکه تحریم‌های ممنوعیت تجارت دلاری با ایران از سوی آمریکا همچنان اعمال می‌شود، توتال این پروژه را به یورو و از منابع خودش فاینانس خواهد کرد.گاز پارس‌جنوبی تنها نیاز بازار داخلی برخوردار از رشد پرشتاب ایران را تامین خواهد کرد و صادر نخواهد شد. توتال علاوه بر پول، میعانات نیز دریافت خواهد کرد.پارس‌جنوبی بخشی از ذخیره گازی عظیمی است که در آب‌های مشترک ایران و قطر واقع شده و توتال در تولید گاز و نفت و همچنین پالایش نقش فعالی دارد.تهران خاطرنشان کرده است که انزوای دیپلماتیک قطر از سوی عربستان و متحدانش در خلیج فارس، به توسعه این پروژه لطمه نخواهد زد.
مدیرعامل توتال به رویترز گفت: این شرکت سرگرم بررسی یک پروژه پتروشیمی در ایران است که مستلزم فاینانس از سوی بانک‌های آسیایی است. با این همه این پروژه در مراحل ابتدایی قرار دارد.
بازگشت انی به صنعت نفت کشور
در همین حال مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از برگزاری مناقصه میدان نفتی آزادگان در دولت دوازدهم خبر داد و در مورد متن قرارداد فاز ۱۱ پارس‌جنوبی گفت: متن قرارداد آماده است و احتمالا تا دو هفته دیگر امضا می‌شود. مسوولان شرکت نفت در حالی امیدوار هستند تفاهمنامه‌هایی که از دو سال پیش امضا شده، به قرارداد منتهی شود که روز گذشته تفاهمنامه همکاری دیگری بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت انی ایتالیا به امضا رسید. این تفاهمنامه که با امضای ‌غلامرضا منوچهری، معاون توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران و ‌آنتونیو ولا‌، مدیر بخش بالادستی شرکت انی امضا شد، با موضوع انجام مطالعات توسعه‌ای یک میدان نفتی و یک میدان گازی در ایران است. برمبنای این تفاهمنامه همکاری، شرکت انی ایتالیا شش ماه فرصت دارد نتایج مطالعات خود را روی میدان‌های نامبرده به شرکت ملی نفت ایران ارائه دهد.فاز اول طرح توسعه دارخوین خردادماه سال ۱۳۸۴ و فاز دوم بهمن‌ماه ۱۳۸۹ راه‌اندازی شده‌ است. همچنین قرارداد توسعه فاز سوم میدان دارخوین در سال ۹۰ میان شرکت متن و کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های مدیریت سرمایه‌گذاری امید، ایتوک ایران، پترو‌امید آسیا و توسعه توان انرژی پویا امضا ‌شده بود که به نظر می‌رسد به سرانجام نرسیده و امروز امضای قراردادی برای مطالعه توسعه فاز سوم این میدان به شرکت‌های خارجی در دستور کار قرار گرفته است.انی، شرکت ایتالیایی فعال در صنعت نفت و گاز است که در حدود ۸۰ کشور جهان دارای عملیات است و بزرگ‌ترین شرکت صنعتی ایتالیاست.
پیش از این برای میدان‎ گازی کیش با شرکت‎های انگلیسی‌- هلندی شل، گازپروم روسیه و شرکت سرمایه‌گذاری غدیر نیز تفاهمنامه مطالعاتی امضا شده است. شرکت نفت فیلیپین و سرمایه‌گذاری غدیر پیش از این مطالعه برای مطالعه میدان دارخوین با شرکت ملی نفت ایران به تفاهم رسیده بود.
علی کاردر در مراسم امضای تفاهمنامه بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت انی ایتالیا برای انجام مطالعات توسعه میدان گازی کیش و فاز سوم دارخوین در مورد زمان امضای قرارداد فاز ۱۱ پارس‌جنوبی توضیح داد: برای امضای این قرارداد هماهنگ کردن برنامه زمانی مدیران مختلف نیاز به زمان دارد. متن قرارداد نهایی شده و احتمالا تا دو هفته دیگر امضا می‌شود.
وی در مورد زمان برگزاری مناقصه میدان نفتی آزادگان گفت: قسمت اول مناقصه برگزار شده است. ما دعوت‌نامه‌ها را به شرکت‌های مختلف ارسال کرده‌ایم در حال دریافت پاسخ‌ها هستیم. برخی از شرکت‌ها اظهار علاقه کرده و برخی دیگر هم تمایلی برای شرکت در مناقصه این میدان نفتی نداشته‌اند. شرکت ملی نفت به جای اینکه همه اسناد را برای همه شرکت‌ها بفرستد، اسناد را فقط برای شرکت‌هایی که در لیست بودند، ارسال کرد و از آنها دعوت کردند اگر علاقه‌مند هستند در مناقصه حضور داشته باشند.
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران ادامه داد: مناقصه بین شرکت‌هایی که اعلام آمادگی کرده‌اند، به صورت محدود برگزار می‌شود. ما به این شرکت‌ها تا پایان هفته فرصت داده بودیم تا علاقه و آمادگی خود را اعلام کنند اما برخی از آنها درخواست زمان بیشتری کردند تا شرکای خود را پیدا کنند.
کاردر با بیان اینکه اسناد برگزاری مناقصه میدان نفتی آزادگان آماده است، در مورد زمان برگزاری مناقصه توضیح داد: برگزاری مناقصه میدان نفتی آزادگان به آخر دولت یازدهم نمی‌رسد زیرا ما با همه شرکت‌هاMOU امضا نکرده‌ایم و برخی از شرکت‌ها سه تا چهار ماه وقت برای مطالعه این میدان می‌خواهند.
وی در پاسخ به سوال دیگری در مورد اظهار تمایل هندی‌ها برای توسعه فرزاد B و اینکه این کشور توسعه فرزاد B را حق خود می‌داند، پاسخ داد: اگر قرار باشد ابتدای قرارداد تحمیلی صورت بگیرد، خوب نیست و در طول ۲۰ سال کار ما حل نمی‌شود.
کاردر ادامه داد: اگر هندی‌ها پیشنهاد معینی در مورد میدان گازی فرزاد B ارائه دهند و مدل مالی آن اقتصادی باشد، ما استقبال می‌کنیم اما خودمان نیز در زمینه توسعه این میدان دست به اقداماتی زده‌ایم و پکیج‌های EPC آماده کرده و به بازار عرضه خواهیم کرد اما اگر هندی‌ها در این مدت توانستند به مدلی مناسب برسند، ما استقبال می‌کنیم.
وی در مورد موضوعی مبنی بر اینکه شریک چینی توتال برای امضای فاز ۱۱ پارس‌جنوبی آماده نیست، توضیح داد: این‌طور نیست و فقط کار زمانی تنظیم حضور مدیران عامل طول کشیده است. از سوی دیگر اول قرار بود قرارداد را امضا کنیم و بعد از ارگان‌های مختلف تاییدیه اخذ کنیم اما این سیاست تغییر کرد و قرار است ابتدا هم ایران و هم این شرکت‌های نفتی تاییدیه‌های لازم را از ارگان‌های مختلف بگیرند.
مذاکره با مرسک برای لایحه‌های نفتی پارس‌جنوبی
کاردر در ادامه با اشاره با انجام مذاکرات با شرکت مرسک برای توسعه لایحه‌های نفتی پارس‌جنوبی گفت: مذاکرات آغاز شده و مدل فنی آنها توسط تیم فنی ما مورد بررسی قرار گرفته است. ما تمایل داریم از آنجا که این لایحه‌های نفتی مشترک هستند، سرعت کار بیشتر شود. به همین دلیل آنها دوباره مطالعه کرده‌اند و اطلاعات جدید برای ما فرستادند. برای برداشت از لایحه‌های نفتی پارس‌جنوبی به جز مرسک هنوز کسی اظهار علاقه نکرده است.
وی با بیان اینکه شرکت شل هنوز نتیجه مطالعه شش ماهه خود را در مورد میدان گازی کیش تحویل نداده است، اظهار کرد: تاکنون دو مطالعه دریافت شده است اما به طور کلی باید ۷۵ مطالعه دریافت کنیم.
از سویی غلامرضا منوچهری در آیین امضای تفاهمنامه مطالعاتی میدان‌های کیش و فازسوم دارخوین با شرکت انی ایتالیا که در محل سالن جلسات هیات مدیره در ساختمان اصلی وزارت نفت برگزار شد با اشاره به سابقه فعالیت این شرکت در میدان‌های نفتی ایران گفت: این شرکت بزرگ‌ترین شرکت توسعه‌دهنده در اروپاست که در قاره‌های مختلف نیز فعال است و در ایران هم سوابق موثری دارد.
وی افزود: هم اکنون شرکت ملی نفت ایران به منظور توسعه میدان گازی کیش با شرکت‌های شل، گازپروم و سرمایه‌گذاری غدیر نیز تفاهمنامه مطالعاتی امضا کرده است که در نهایت بهترین طرح توسعه‌ای مبنای کار واقع می‌شود.