قدرت‌‌نمایی بورس

گروه بورس- شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در معاملات ۱۲ آذرماه رشد ۶۲۰ واحدی را ثبت کرد. در حالی که در دقایق ابتدای بازگشایی بازار عرضه‌های شدید شاخص کل را منفی کرده بود با نزدیکی به ساعات پایانی شاخص کل بازار با قدرت‌نمایی به سطحی بالاتر از زمان بازگشایی رسید. اکنون به نظر می‌رسد در فاصله هفت هزار واحدی از قله تاریخی، آزمونی سخت برای ادامه روند صعودی یا کلنجار با نیروهای اصلاحی پیش روی شاخص کل است. احتمالا پرسش کانونی اهالی بورسی پس از وقفه در مسیر رشد این باشد که آیا نماگر اصلی بازار توان تداوم مسیر صعودی اخیر را تا قله دارد یا بار دیگر به استراحت خواهد پرداخت.
در این میان به گفته کارشناسان شرایط فعلی مشابه روندی است که بورس ونزوئلا طی کرد و امیدوارند شاخص کل به سقف یک میلیون واحد نرسد، اما به نظر می‌رسد بورس ایران به خوبی قادر است به آن نقطه برسد. در معاملات چهارمین روز هفته دوم آذر بیشترین نمادهای تاثیرگذار در روند مثبت شاخص‌، رمپنا‌، فولاد‌، شخارک و نمادهای با بیشترین تاثیر منفی‌، همراه‌، اخابر، مبین بودند. همچنین در بازه زمانی ذکر شده در گروه محصولات شیمیایی نمادهای نوری، شخارک، وپترو و شپارس و در گروه محصولات دارویی که عمده نمادها در محدوده منفی دادوستد می‌شدند تک‌نمادهای دزهراوی، ددام، والبر، شفا و داوه مورد توجه قرار گرفته‌اند. در بازه مورد نظر گروه‌های محصولات غیرفلزی، کاذر، کخاک، کمرجان، کساپا، کسرام، کرازی در صف خرید قرار گرفته‌اند. در ۱۲ آذر گروه فرآورده‌های نفتی همچنان معاملاتی کم‌رمق داشتند و پالایشی‌ها در محدوده صفر تابلو نوسان قرار گرفته‌اند. شسپا، شبهرن و شنفت از نمادهای مورد توجه این گروه در بازه زمانی ذکر شده بودند.
نکته قابل توجه معاملات دوازدهمین روز آذر مربوط به تشکیل صف‌های فروش پراکنده در سهام صنایع مختلفی نظیر دارویی، غذایی و سیمانی با حمایت سرمایه‌های خرد و تغییر روند بازار همراه شد به نحوی که در پایان بازار اثری از صف‌های فروش در بازار نبود. ارزش معاملات خرد روزانه ۱۴۳۵ میلیارد تومان را نشان می‌دهد. از ۳۲۳ نماد معاملاتی بورسی، قیمت پایانی ۱۹۳ نماد مثبت و ۱۲۸ نماد منفی بود. تشکیل صف خرید در ۶۱ نماد بورسی به ارزش بیش از ۱۶۳ میلیارد تومان و نبود صف‌ فروش در تالار شیشه‌ای حاکی از برتری محسوس خریداران بر فروشندگان در معاملات دیروز است.
شاخص کل هم‌وزن ۱۲ آذر نیز با گذشت از سطح ۹۷۳۷۷ واحدی، سقف تاریخی خود را شکست. هرچند روز گذشته نیز به طور موقت شاهد عبور این شاخص از سقف تاریخی بودیم، اما تشدید فشار عرضه‌ها منجر به بازگشت این شاخص از سقف و عدم تثبیت آن در سقف جدید شد اما در بازه زمانی ذکر شده با غلبه تقاضا بر عرضه در کلیت بازار شاهد ثبت رکورد جدید شاخص کل هم‌وزن هستیم که می‌تواند سیگنال موج مثبت جدیدی در بورس تهران باشد.
البته به باور کارشناسان بازار سرمایه عرضه‌های شدید صبحگاهی سهامداران نشان می‌دهد نوعی هراس در بدنه بازار سرمایه وجود دارد. تحولات بنزینی و رشد نرخ دلار و انتظارات تورمی آن باعث شده سهامداران با نگاه هراس‌گونه به بازار کنونی نگاه کنند؛ امری که در صورت عدم بروز نشانه‌های صعودی می‌تواند روند اصلاح تدریجی بازار سهام را در پی داشته باشد و محدوده فعلی را حساس‌تر از همیشه می‌کند.
دو نگاه در معاملات ۱۲ آذر
تلاطمات ناشی از عرضه‌های شدید و اصلاح آن در پروسه معاملات در ۱۲ آذر باعث شده یک نوع شک و دودلی در بازار سرمایه ایجاد شود. این شک باعث ایجاد دو گروه با دو عقیده متفاوت در بازار سرمایه شده است؛ گروهی از فعالان این بازار از فعالان بازار عقب‌نشینی قیمت در فاز دوم دادوستدهای ۱۱ آذر را امری طبیعی و حتی لازم عنوان کردند و به این ترتیب، بنا را بر توجه به متغیرهایی بنیادی نظیر معاملات پرحجم محصولات پایه در بورس کالا و همچنین ظرفیت‌های دلاری سهام قرار دادند و در نهایت به احتمال اصلاح جدی رای منفی دادند.
گروهی دیگر نگاه هیجانی به این مقوله دارند. این عده معتقدند عرضه‌های دو روزه اخیر فاقد منطق بنیادی است. به باور این عده این هراس ناشی از رشدهای برآمده از جریان پول سهم‌های کوچک است. این عده برخلاف گروه اول به دنبال چرایی دقیق‌تر رشد قیمت‌ها و میزان سود‌های تحقق‌یافته هستند. البته به نظر می‌رسد پاسخ این چرایی در سهم‌هایی با درجه شناوری پایین باشد. به نظر می‌رسد هیچ توجیه منطقی برای میزان رشدهای قیمت اخیر وجود ندارد.
ادامه تقابل دو نگاه در معاملات ۱۳ آذر
چنانچه ذکر شد بر اساس عرضه‌های دو روز ذکر شده یک نوع هراس در بازار معاملات ۱۲ آذر از طرف بخش تقاضا و عرضه در بازار ایجاد شد. این مورد باعث شده عده‌ای روز‌های آتی بازار سرمایه را اصلاحی و عده‌ای غیراصلاحی بدانند. طرفداران اصلاحی معتقدند دلیل عرضه‌های بازار سرمایه به علت وجود متغیرهایی بنیادی نظیر معاملات پرحجم محصولات پایه در بورس کالا و همچنین ظرفیت‌های دلاری سهام است اما غیراصلاحی‌ها با نگاه دقیق‌تر به دنبال تحلیل اساسی علت این عرضه‌ها هستند و معتقدند ذات بازار طی روز‌های آتی بر همگان رو خواهد شد و این ذات به هیچ عنوان مثبت و انگیزشی نیست.اما اینکه کدام یک از این نگاه در معاملات ۱۳ آذر نمود خواهد داشت مستلزم شناخت بازار است. بر این اساس بازار ۱۳ و ۱۴ آذر را در دو سناریوی کوتاه‌مدت بررسی کرد.
سناریو یاول که شامل فشار عرضه است ریشه در الگوهای سنتی دارد. یکی از الگوهای سنتی برای مسیریابی قیمت و تابلوخوانی معاملات، توجه به آخرین قیمت در مقابل قیمت پایانی و از سوی دیگر، عمق خرید و فروش‌های روزانه و ارزش معاملات خرد است.
بر اساس الگوی سنتی فشار عرضه‌ای که در قسمت دوم معاملات، آخرین قیمت‌ها را تحت فشار بیشتری بگذارد، می‌تواند به روز بعد هم تسری یابد. در این صورت اگر حمایت متغیرهای بنیادی یا عوامل روانی و محیطی زیر پای قیمت‌ها را خالی کند، جو اصلاحی کل بورس توده‌محور تهران را دربر می‌گیرد.
البته این اتفاق در معاملات۱۱ آذر نیز اتفاق افتاد و باعث شد بازار سرمایه در ۱۲ آذرماه به صحنه تقابل دو نگاه تبدیل شود .
اما سناریوی دوم، سناریوی فشار، اصلاح و رشد خرید است. ریشه این سناریو را می‌توان در حجم نقدینگی‌های وارد شده و ارزش معاملات خرد جست‌وجو کرد. براساس آمارها در حال حاضر بازار سرمایه توانایی جذب بیشتر نقدینگی‌های سرگردان را دارد و ورود پول‌های تازه‌نفس می‌توانند روند بازار را به طور کلی تغییر دهند. البته اگر در روزهای آتی شاهد ورود تقاضاهای جدید باشیم می‌توانیم سناریوی دوم را محتمل‌تر بدانیم.
البته مرور روند بازار سرمایه نشان می‌دهد این بازار سابق بر این نیز وارد این سناریو شده بود. به طور مثال در نیمه نخست مهرماه شاهد رفت و برگشت‌های شاخص به علت هیجان پول‌های داغ و تازه‌نفس بودیم و در نهایت شاهد خروج فشار عرضه به بازار شدیم.
البته ورود مستمر این جنس از پول‌ها به سیگنال‌های محیطی مثل اخبار بودجه، نوسانات ارز و رشد مداوم قیمت‌ها وابسته است.
اما از آنجا که از ۸۰۰ نمادی بازار سهام تنها ۱۰ درصد یا کمتر در بین تمام نمادهای منفی قرار دارند و سهامداران به خوبی درحال خرید هستند و نمادها به واسطه ابرتورم حاصل از نرخ دلار با رشد روبه‌رو هستند می‌توانیم چشم‌انداز رشد را برای این بازار داشته باشیم هر چند که این رشد کوتاه‌مدت و هفتگی باشد.