لیکود درآستانه سقوط

گروه جهان- با شمارش آرای انتخابات پارلمانی اسراییل، حزب لیکود به ریاست بنیامین نتانیاهو و حزب‌ آبی و سفید (ائتلاف ژنرال‌ها) به ریاست بنی گانتس به بن‌بست رسیده و هر یک موفق به کسب ۳۲ کرسی از مجموع ۱۲۰ کرسی شده‌اند.
به این ترتیب هیچ‌یک از دو حزب اصلی نتوانسته‌اند حدنصاب ۶۱ کرسی از مجموع ۱۲۰ کرسی پارلمان را در اختیار بگیرند، بنابراین زمزمه‌های ایجاد دولت وحدت ملی به گوش می‌رسد.
ناظران و تحلیلگران اتفاق نظر دارند که در نتیجه این انتخابات، نتانیاهو ضربه سیاسی محکمی را دریافت کرده که احتمال دارد در نتیجه آن به پایان حیات سیاسی خود برسد و به دلایل فسادهای مالی خود را پشت میله‌های زندان ببیند.
نتانیاهو که سایه پرونده قضایی‌اش بر او سنگینی می‌کند و در صرافت به تصویب رساندن قانون مصونیت قضایی در کنست آینده است، دست به هر کاری زد تا کفه جناح راست را در این انتخابات سنگین‌تر کند؛ از انجام حملاتی در عراق و تشدید حملات به سوریه گرفته تا وعده الحاق بخش بزرگی از کرانه باختری رود اردن به اسراییل.
شهروندان اسراییل سه‌شنبه گذشته برای دومین بار در سال جاری به پای صندوق‌های رای رفتند. انتخابات پارلمانی پیشین اسراییل نتوانسته بود مقدمات تشکیل یک دولت ائتلافی را فراهم کند؛ چالشی که هنوز روی دوش احزاب سیاسی اسراییل پس از انتخابات روز ۱۷ سپتامبر سنگینی می‌کند.
کنست یا پارلمان اسراییل ۱۲۰ کرسی دارد. بر اساس آمار ارائه شده حزب لیکود بنیامین نتانیاهو می‌تواند حدود ۳۰ تا ۳۳ کرسی از کنست را از آن خود کند. حزب آبی و سفید اسراییل نیز می‌تواند ۳۲ تا ۳۴ کرسی را تصاحب کند. بنابراین حتی احتمال تغییر نخست‌وزیر اسراییل نیز منتفی نیست. قدرت سوم پارلمان اسراییل نمایندگان لیست ائتلافی عرب‌ها با کسب ۱۱ تا ۱۵ کرسی خواهد بود. حزب ناسیونالیست و راست‌گرای «اسراییل خانه ما» آویگدور لیبرمن نیز می‌تواند حدود ۱۰ کرسی را از آن خود کند.
ابهام در مورد ترکیب دولت ائتلافی
پس از پایان انتخابات پارلمانی، بنی گانتس، رییس پیشین ارتش اسراییل و بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این کشور اعلام کردند که مذاکرات خود را با نمایندگان سایر احزاب برای تشکیل دولت ائتلافی آغاز خواهند کرد. در این بین، حزب تندرو‌ «اسراییل خانه ما» می‌تواند در ائتلاف با یکی از این دو حزب، نقشی تعیین‌کننده در تعیین دولت بعدی اسراییل ایفا کند.
آویگدور لیبرمن‌ کار سیاسی خود را در سال‌های دهه ۱۹۹۰ با حضور در دفتر نخست‌وزیری بنیامین نتانیاهو آغاز کرد. او سپس در کابینه نتانیاهو هدایت وزارت دفاع اسراییل را بر عهده گرفت. لیبرمن با تاسیس حزب یاد‌شده، از بنیامین نتانیاهو فاصله گرفت و به رقیب او در کارزار سیاسی اسراییل تبدیل شد.
پس از انتخابات پارلمانی ماه آوریل، اصرار لیبرمن بر اجباری شدن سربازی برای همه از جمله برای محصلان مدارس دینی، باعث شد که گفت‌وگوها بر سر تشکیل دولت ائتلافی بی‌نتیجه بماند. همین موضوع تکرار انتخابات پارلمانی را در پی داشت. اکنون نیز‌ اختلاف نظر بین احزاب همچنان چالش بزرگی پیش روی تشکیل دولت ائتلافی اسراییل است.
لیبرمن از تشکیل دولت وحدت ملی سخن گفته؛ موضوعی که از سوی برخی دیگر از رهبران احزاب نیز مورد تاکید قرار گرفته است. حدود شش میلیون و ۴۰۰ هزار نفر از ساکنان اسراییل از حق شرکت در انتخابات برخوردار بودند.
بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته تا ساعت ۲۱ به وقت اروپای مرکزی، میزان مشارکت در انتخابات کمی بیش از ۶۹ درصد بوده است.
برخی ناظران پیش‌بینی می‌کنند که آویگدور لیبرمن، وزیر جنگ سابق و رهبر حزب راست‌گرای «اسراییل خانه ما»، در این مذاکرات نقش سرنوشت‌سازی ایفا کند. لیبرمن هرچند راست‌گراست اما با بنیامین نتانیاهو اختلافات جدی دارد. طبق نتایج نظرسنجی‌ها، ائتلاف راست‌گرا به ریاست بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر موقت شانسی برای تشکیل ائتلاف دولتی ندارد.
در انتخابات ماه آوریل امسال، هر چند حزب لیکود بیشترین کرسی‌ها را کسب کرد، بنیامین نتانیاهو در نهایت موفق به تشکیل دولت ائتلافی نشد. بنیامین نتانیاهو در مبارزات انتخاباتی خود بیش از هر چیز بر امنیت اسراییل تاکید کرده بود. او هفته گذشته برای جذب رای جناح راست افراطی وعده داد که اگر مجددا قدرت را در دست ‌گیرد، بخش‌های مهمی از کرانه غربی رود اردن را ضمیمه اراضی اشغالی کند.
بنی گانتس که فرمانده سابق ارتش است، می‌گوید اسراییل پس از یک دهه حکمرانی بنیامین نتانیاهو، به یک رهبر جدید نیاز دارد که به فساد مالی متهم نباشد. ناظران این انتخابات را نوعی همه‌پرسی درباره شخصیت و عملکرد نتانیاهو می‌دانند.
پس از اعلام رسمی نتایج نهایی انتخابات، حزب پیروز چهار هفته فرصت دارد تا با دیگر احزاب درباره تشکیل دولت ائتلافی گفت‌وگو کند. این مهلت زمانی می‌تواند دو هفته دیگر نیز تمدید شود.
بنابراین می‌توان گفت که در صورت موفقیت‌آمیز بودن گفت‌وگو، تشکیل دولت جدید اسراییل می‌تواند تا پایان ماه اکتبر طول بکشد.
بخت کم نتانیاهو و مهم شدن نقش لیبرمن
طبق آخرین تحلیل‌ها، گفته می‌شود شخص بنیامین نتانیاهو تا حدودی به شکست نزدیک شده هر چند حزب لیکود در صورتی که نتانیاهو را از گزینه‌های نخست‌وزیری کنار بگذارد، هنوز بخت زیادی برای تشکیل
دولت دارد. چنین نتیجه‌ای کار را برای شخص نتانیاهو که رهبری حزب لیکود را بر عهده دارد، بسیار سخت کرده چراکه ناچار است برای کسب نصف به‌علاوه یک، تن به شروط دیگر احزاب بدهد و همین نکته، بخت او را و نه بخت لیکود را کاهش داده است.
البته چنین نتیجه‌ای همچنین کار را برای بنی‌ گانتس نیز دشوار کرده و کار او شاید از نتانیاهو سخت‌تر باشد.
لیبرمن که پیشتر بر تشکیل دولت وحدت ملی و لیبرال تاکید کرده بود، پس از روشن شدن نتیجه غیررسمی مقابل منزلش در شهرک «نوکدیم» گفت: تا اینجا یک کرسی اختلاف است و این چیزی را تغییر نمی‌دهد. پس یک گزینه بیشتر نمی‌ماند و آن، دولت وحدت ملی است. من فکر می‌کنم که صحنه کاملا روشن شده است. نتیجه هم روشن است. همه آنچه ما در طول روند انتخاباتی گفتیم، محقق شد. باز هم اعلام می‌کنیم که ما جز دولت وحدت ملی-لیبرال گزینه‌ای نداریم. با احزاب عربی ائتلاف نمی‌کنیم. این امر، مردود است. بنابراین نباید وقت را تلف کرد.
از آنجا که لیبرمن در تشکیل دولت وحدت ملی با نتانیاهو، وحدت نظر ندارد، از سو‌ی دیگر او اعلام کرد که موضع واضحی هم از بنی ‌گانتس (رقیب نتانیاهو) ندیده است. او گفت‌: «از سخنرانی بنی گانتس خیلی ناامید شدم. حرف‌های واضحی نشنیدم. امکان تشکیل دولتی را که تعهد روشن و از‌پیش‌تعیین‌نشده‌ای نداشته باشد، بررسی نمی‌کنیم؛ تعهداتی در موضوع‌هایی مثل قانون سربازی برای حریدی‌ها، برنامه آموزش غیرروشمند برای حریدی‌ها و لغو بسته شدن مراکز تجاری در روز سه‌شنبه.»
با این حال‌ تحلیل‌ها نشان می‌دهد که جبهه راست‌گرایان بخت بیشتری برای تشکیل دولت دارند. عزمی بشاره، نماینده عرب سابق کنست که اکنون در قطر است، در توئیتی نوشت: شاید نتانیاهو شخصا انتخابات را ببازد، اما جبهه راست‌گرا هنوز اکثریت را دارد و تعجب می‌کنم که برخی لیبرمن را وسط قرار می‌دهند. اگر آبی و سفید مامور تشکیل دولت شود تلاش خواهد کرد که با لیکود دولت وحدت ملی تشکیل دهد، اما بدون شخص نتانیاهو و این اولویت نخست این ائتلاف است.
با این حال‌ باید این نکته را در نظر گرفت که شخص لیبرمن نیز از راست‌گراها قلمداد می‌شود و در صورتی که او با لیکود به توافق برسد، باز هم چپ‌گراها در اقلیت محض قرار خواهند گرفت. حزب تحت ریاست آویگدور لیبرمن که وزیر جنگ سابق است، ۹ تا ۱۰ کرسی به دست آورده و تصمیم اوست که سرنوشت کابینه و دولت جدید را مشخص خواهد کرد. باید دید اختلافات اساسی او با نتانیاهو حل می‌شود یا اینکه سرنوشت دیگری در انتظار انتخابات است.