مسوولیت بحران‌آفرینی ‌ بر عهده اتحادیه اروپاست

وزیران امور خارجه اتحادیه اروپا روز دوشنبه، سوم بهمن‌ماه (۲۳ ژانویه) در نشستی در بروکسل بر سر اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران به توافق رسیدند. این تحریم‌ها شامل ممنوعیت خرید و فروش نفت خام و فرآورده‌های نفتی با ایران می‌شود. در چارچوب مصوبه اتحادیه اروپا، آن دسته از اعضای این اتحادیه که هنوز قراردادهایی برای خرید نفت خام از ایران دارند، تا اول ماه ژوییه برای پایان دادن به این قراردادها فرصت خواهند داشت. تشدید تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران اگرچه اقتصاد متکی به نفت ایران را هدف قرار داده اما ذات و ماهیتی سیاسی دارد که هدف آن دست‌کم در این مرحله بازداشتن رهبران جمهوری اسلامی از پیگیری برنامه‌های اتمی این کشور است. از این رو تحریم نفت ایران از سوی اروپا همزمان با تحریم بانک مرکزی ایران و اعمال تحریم‌های گسترده آمریکا علیه کشورها و شرکت‌هایی که در حوزه‌های ممنوع اعلام شده ایران سرمایه‌گذاری می‌کنند، دارای پیامدهای ناگزیر و بلاواسطه سیاسی خواهد بود.
در عین حال کاترین اشتون، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در پایان نشست بروکسل در جمع خبرنگاران گفت که هدف از اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران وادار کردن این کشور برای از سرگیری مذاکرات و توقف غنی‌سازی اورانیوم است.
اشتون گفته است که ایران باید پیشنهادهای گروه ۱+۵ در نشست استانبول را درباره فعالیت‌های هسته‌ای خود در نظر بگیرد. آخرین نشست مربوط به مذاکرات هسته‌ای ایران با اعضای گروه ۱+۵ نزدیک به یک‌سال پیش در استانبول برگزار شد.
عباس عراقچی، معاون آسیا- اقیانوسیه و مشترک‌المنافع وزیر امور خارجه ایران هم به ایرنا گفته است که برخی کشورها تحریم را به عنوان راه‌حل موضوع هسته‌ای ایران می‌دانند اما باید گفت که تحریم‌ها به بخشی از مشکل تبدیل شده است.
وی اضافه کرد: هرچه آنها در این مسیر پیش بروند، موانع جدی‌تری برای حل و فصل نهایی مشکلات ایجاد خواهند کرد.
هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا و تیموتی گایتنر، وزیر خزانه‌داری آمریکا نیز در بیانیه‌ای مشترک از اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران از سوی اتحادیه اروپا استقبال کردند. در این بیانیه آمده است: در کنار بسیاری دیگر از تحریم‌ها علیه ایران که از سوی آمریکا و جامعه جهانی در حال اجراست، این فشار جدید هزینه تمرد از تعهدات بین‌المللی را برای رهبران ایران بیشتر می‌کند.
تحریم‌ها به رفع مساله
کمکی نمی‌کند
البته این امر بدون واکنش داخلی و خارجی نبوده است؛ سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در همین زمینه ضمن ابراز اینکه برای از سرگیری مذاکرات میان ایران و گروه موسوم به ۱+۵ فرصت وجود دارد، از اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه تهران به دلیل دنبال کردن برنامه هسته‌ای انتقاد کرد.
وی گفت که روسیه تلاش خواهد کرد تا مانع از آن شود که ایران و غرب حرکاتی غیرسازنده انجام دهند و درصدد از سرگیری مذاکرات میان دو طرف برخواهد آمد.
لاوروف همچنین با محکوم کردن تحریم‌های یکجانبه علیه ایران تاکید کرد که این تحریم‌ها به رفع مساله کمکی نخواهد کرد. علاوه بر این در حالی که دولت‌های غربی چنین تصمیم گرفته‌اند مقامات انگلیسی خواسته‌اند فعالیت شرکت بریتیش پترولیوم در دریای خزر را شامل نشود.
گفتنی است، بریتیش پترولیوم در این پروژه سهم ۲۵ درصدی داشته و شرکت‌های دیگر مانند شرکت ملی نفت آذربایجان، توتال فرانسه و لوک اویل روسیه سهم ۱۰ درصدی و یک شرکت ترکی نیز سهم ۹ درصدی در این پروژه دارند. تحلیلگران بر این باورند که تلاش اروپا برای لابی با آمریکا نشان‌دهنده این نگرانی عمیق در غرب است که چگونه می‌توان تحریم‌ها را با بیشترین تاثیرگذاری علیه ایران اعمال کرد در شرایطی که منافع اروپا به خطر نیفتد.
این در حالی است که پروژه شاه دنیز می‌تواند به موجب تحریم‌های کنگره که هرگونه همکاری با بخش گاز و نفت ایران را ممنوع می‌کند، شامل قانون تحریم‌ها شود اما مقامات اروپایی و انگلیسی می‌گویند که به طور نزدیک در حالی رایزنی با کنگره برای مصون نگه داشتن پروژه شاه‌دنیز هستند.
از سوی دیگر سخنگوی بریتیش پترولیوم نیز اعلام کرده است که روند مذاکرات در مورد پروژه شاه دنیز نامعمول نیست و این شرکت به‌طور کامل به تحریم‌های اروپا و آمریکا علیه ایران پایبند است. گفتنی است تلاش انگلیس برای معافیت بریتیش پترولیوم در حالی انجام می‌شود که انگلیس نخستین کشوری بود که در ماه نوامبر بانک مرکزی جمهوری اسلامی را تحریم کرد.
آنتونیو پاتریوتا، وزیر امور خارجه برزیل هم در دیدار و گفت‌وگو با ویلیام هیگ، همتای انگلیسی‌اش موضع برزیل در حمایت از گفت‌وگوها را تکرار کرد و گفت: برزیل و سایر کشورهای آمریکای لاتین معتقدند تحریم‌ها علیه ایران تاثیر منفی روی مردم این کشور دارد. ما از حمایت‌هایی که در چارچوب منشور سازمان ملل و شورای امنیت قرار ندارند حمایت نمی‌کنیم.
تبعات تحریم نفت دامن دیگر کشورها را می‌گیرد
وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران به دنبال تصمیم عجولانه اتحادیه اروپا مبنی بر تحریم نفت ایران، بیانیه‌ای به شرح ذیل منتشر کرد: اتحادیه اروپا با تحریم نفت ایران عملا نفت، این ابزار غیرسیاسی را وارد بازی‌ها و مطامع سیاسی کرده و قطعا تبعات این تصمیم عجولانه به‌غیر از اروپا، کشورهای دیگر جهان را نیز متاثر خواهد ساخت.
قابل توجه است که تنها ۱۸ درصد از نفت صادراتی ایران به کشورهای اروپایی صادر می‌شود و مابقی نفت صادراتی ایران به سایر بازارهای جهانی عرضه می‌شود. با عنایت به بازار عرضه و تقاضا و مشتریان بالقوه نفت ایران، هیچ‌گونه نگرانی درخصوص جایگزینی فروش نفت ایران با مشتریان جدید وجود ندارد. مردم ایران اسلامی مطمئن باشند که وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران به‌دور از تنش‌ها و حواشی سیاسی تمهیدات لازم را از مدت‌ها قبل اندیشیده و راهکارهای لازم برای مواجهه با هرگونه چالش در موضوع انرژی را تدبیر کرده است.
وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران با غیرمنطقی و توجیه‌ناپذیر خواندن اقدام اخیر اتحادیه اروپا در تصویب تحریم نفتی ایران تاکید کرد: مسوولیت پیامد این‌گونه تصمیمات نسنجیده و تلاش برای ایجاد تنش و بحران‌آفرینی بر عهده اتحادیه اروپا خواهد بود.
وزارت امور خارجه کشورمان هم در واکنش به تصمیم اخیر اتحادیه اروپا در افزایش تحریم‌های اقتصادی و نفتی علیه کشورمان بیانیه‌ای صادر کرد و در متن آن آورد: شورای وزیران امور خارجه اتحادیه اروپایی در نشست روز دوشنبه سوم بهمن‌ماه و در ادامه سیاست‌های غیرقانونی خود، تصمیماتی غیرمنطقی و توجیه‌ناپذیر در ارتباط با جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کرد.
جمهوری اسلامی ایران با محکوم کردن این حرکت غیراصولی و با تاکید مجدد بر سیاست‌های مسوولانه خود مبنی بر تنظیم روابط باکشورهای جهان براساس حقوق و مقررات بین‌المللی و اصل احترام متقابل معتقد است که این تصمیمات آثار و پیامدهای ناگواری برای مردم اروپا و دیگران خواهد داشت.
جمهوری اسلامی ایران بارها بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای خود تاکید و همواره همکاری در چارچوب تعهدات خود به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را ادامه داده و از هرگونه تلاشی برای شفاف‌تر کردن برنامه هسته‌ای خود دریغ نکرده است.
به نظر می‌رسد اتحادیه اروپایی در دنباله روی غیرمنطقی از سیاست‌های آمریکا به منظور فرافکنی مشکلات اقتصادی و اجتماعی خود درصدد انحراف افکار عمومی از بیداری عدالتخواهانه مردمی و جنبش ضد تبعیض و سرمایه‌داری توسط فضاسازی‌های غیرواقعی است.
ملت ایران بارها اثبات کرده است که هرگز تحت فشار و اقدامات ظالمانه حاضر به دست کشیدن از حقوق مشروع و قانونی خود نبوده و مسلما با ایستادگی درچارچوب اصول عدالتخواهی و اعتقاد به صلح و ثبات بین‌المللی در آینده نیز تسلیم چنین روش‌هایی نخواهد شد و این مساله را به رهبران کشورهای غربی گوشزد می‌کند که حرکت تقابلی با استقلال و پیشرفت کشورهای مستقل به مشکلات پیچیده دنیای کنونی خواهد افزود و مسوولیت پیامد این‌گونه تصمیمات نسنجیده و تلاش برای ایجاد تنش و بحران آفرینی بر عهده اتحادیه اروپایی خواهد بود.
رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز تحریم‌های جدید اتحادیه اروپا علیه این کشور را «غیرمنطقی و ناعادلانه» خوانده و گفته است که این تحریم‌ها بیشتر در چارچوب فشار تبلیغاتی و جنگ روانی قابل ارزیابی است.
وی گفت که اعمال تحریم‌های اقتصادی به بهانه فعالیت‌های هسته‌ای ایران، «اقدامی غیرمنطقی و ناعادلانه »است اما تاثیری در روند حرکت ملت ما برای دستیابی به حقوق اساسی خود ندارد.
مهمانپرست با اشاره به تصویب توقف خرید نفت خام از ایران گفته است: برخی کشورها تعویق این کار را تحت پوشش تحریم‌های تدریجی مطرح کرده‌اند که این موضوع حاکی از رویکردی
سیاسی است.