مصونیت نمایندگان در چارچوب قانون اساسی

مژگان فرجی – مجلس نهم تازه آغاز به کار کرده بود که علی مطهری‌، نماینده تهران در پشت تریبون قرار گرفت و نقد خود درخصوص دخالت سپاه در انتخابات مجلس شورای اسلامی را به زبان آورد‌. پس از آن سپاه یک بار اعلام کرد که شکایتی تقدیم قوه‌قضاییه می‌کند و بار دیگر این موضوع را منکر شد‌ اما گله‌مندی از پسر شهید مطهری به اینجا ختم نمی‌شود. جعفری دولت‌آبادی‌، دادستان تهران نیز هفته گذشته بابت یکی از نطق‌های علی مطهری در مجلس هشتم گفت که…اعلام جرم کرده است‌. البته نماینده تهران نیز این کار وی را بی‌پاسخ نگذاشت و در این رابطه ابراز کرد که قوه‌قضاییه به پرونده‌های مطرح نظیر مرتضوی و جواد لاریجانی رسیدگی کند‌.
اما بحث مصونیت قضایی نمایندگان از مباحثی است که به این مجلس مربوط نمی‌شود و به مجالس گذشته هم برمی‌گردد‌. به‌طور نمونه وقتی لقمانیان نماینده مردم همدان در مجلس ششم بازداشت شد، مهدی کروبی‌ رییس مجلس تا پای استعفا برای آزادی وی پیش رفت که البته این کار سبب آزادی وی شد‌. این موضوع در قالب سوالی دیروز از سخنگوی شورای نگهبان‌، عباسعلی کدخدایی پرسیده شد‌.
خبرنگار روزنامه «جهان‌صنعت» از سخنگوی شورای نگهبان سوال کرد که به عنوان مفسر قانون اساسی‌ پاسخگو بودن نمایندگان در خصوص رفتار حرفه‌ای و شغلی‌شان را چطور تفسیر می‌کنید که وی در پاسخ به این پرسش توضیح داد‌: اگر منظورتان از طرح این سوال مصونیت نمایندگان است تکلیف آن در چارچوب قانون اساسی مشخص شده و در همان حیطه قابل احترام است‌.
وی در ادامه اضافه کرد‌: این مصونیت نباید شامل توهین‌، افترا و عناوین مجرمانه شود‌.
سخنگوی شورای نگهبان در این باره تاکید کرد‌: اظهارنظر نمایندگان در چارچوب قانون اساسی و در حدود وظایفشان اشکال و منعی به دنبال
نخواهد داشت‌.
در آغاز این نشست تشکیل هیات نظارت رییس‌جمهور بر قانون اساسی که پیش از این نظر تفسیری شورای نگهبان بیان شده بود به عنوان سوالی عنوان شد‌. خبرنگاری از کدخدایی پرسید آیا با توجه به اینکه بین شورای نگهبان و رییس‌جمهور درباره این موضوع اختلاف نظر به وجود آمده است این مورد به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع خواهد شد یا خیر، که کدخدایی پاسخ داد: ما از اول بگوییم که با کسی اختلاف نداریم. شورای نگهبان نظر قانونی و رسمی خود را اعلام می‌کند که برای همه مراجع لازم‌الاطاعه است.
وی افزود: نظری که شورای نگهبان داد نظر تفسیری شورا از اصل «۱۱۳» قانون اساسی بود. طبق روال عادی این تفسیر انجام شد و ان‌شاءالله به آن عمل می‌شود. این‌گونه نظرات تفسیری شورای نگهبان به مراجع دیگر ارسال نمی‌شود.
خبرنگار دیگری مجددا در این خصوص از کدخدایی پرسید آقای میرتاج‌الدینی معاون اجرای رییس‌جمهور تاکید کردند که هیات نظارت مشورتی است و شورای نگهبان آن را غیرقانونی اعلام نکرده است، نظر شورای نگهبان در این باره چیست که کدخدایی پاسخ داد: فکر می‌کنم ایشان در رابطه با معاونت جدید خودشان یعنی معاونت اجرای قانون اساسی این موضوع را مطرح کرده‌اند.
وی افزود: میرتاج الدینی و یکی دیگر از معاونان رییس‌جمهور تشریف آوردند و خدمتشان توضیح دادیم. دوستان معتقد بودند که هیات نظارت یک هیات مشورتی است و ما هم اعلام کردیم اگر مشورتی باشد اشکال ندارد اما باید در احکام صادره ذکر شود که البته چنین چیزی مطرح نشد.
سخنگوی شورای نگهبان گفت: البته مطالبی هست که این هیات فراتر از یک هیات مشورتی است. به هر حال نظر شورای نگهبان و تفسیر شورای نگهبان از اصل «۱۱۳» منتشر شده است، هیات نظارت در صورتی که وظایف اجرایی داشته باشد و در حوزه اجرا دخالت کند قطعا خلاف قانون است و اگر مشورتی است آن‌طور که معاونان محترم رییس‌جمهور در جلسات گفتند این موضوع را اعلام بکنند.
خبرنگار ایرنا از جلسه شورای نگهبان اخراج شد
در ادامه جلسه خبرنگار روزنامه دولتی ایران خطاب به کدخدایی گفت: شورای نگهبان در دوره زمانی متفاوت تفسیر متفاوتی از اصل «۱۱۳» قانون اساسی دارد آیا این اشکالی ندارد؟ من شواهد آن را نیز همراه دارم‌.
کدخدایی در پاسخ به سوال این خبرنگار گفت: شما در یک گزارش سیاسی و تجاری که آماده کرده‌اید و همه مطلع هستند اظهارنظر کردید.
فکر می‌کنم نظرات متفاوت از سوی مراجع قانونی اگر گفته شود و بیان شود اشکال و هرجی بر آن نیست. هر مرجع قانونی ممکن است بر اساس برداشت خود از اصول و قواعد حقوقی نظراتی را اعلام کند. اشکال زمانی خواهد بود که آن استدلال، استدلال قوی نباشد یا نظریه بر اساس اصول و قواعد حقوقی شکل نگرفته باشد.
وی ادامه داد: اینکه نظر متفاوتی گفته شود منعی ندارد. نکته دوم این است اینطور نیست که شما می‌فرمایید. دوستانتان در روزنامه ایران در گزارشی تجاری و سفارشی با غوغاسالاری به این
موضوع پرداختند.
کدخدایی گفت: معاونان محترم رییس‌جمهور که آمدند همه این نظرات را برای آنها باز کردیم و همه سوابق را مطرح کردیم. به هر حال از ابتدا شورای نگهبان با تشکیل هیات نظارت بر قانون اساسی و هر مرجع دیگری مخالف بوده است. در این جهت هیچ کس تردیدی ندارد.
وی افزود: از سال ۶۰ تا الان که در خدمت شما هستم شورای نگهبان با تشکیل هر گونه مرجع، سازوکار و نهادی غیر از اختیارات رییس‌جمهور مخالفت کرده و اسناد آن هم هست. شورای نگهبان هم درصدد سلب اختیار از مرجع و نهادی نیست اما باید بدانیم که اگر مدعی عدالت و عدالت‌محوری تحقق عدالت از مسیر اجرای قانون می‌گذرد به جای غوغاسالاری و مهمل بافی و یاوه گفتن بهتر است که همه ما تمکین کنیم به قانون و مراجع قانونی.
وی با بیان این جمله که «من عذرخواهی می‌کنم از دوستانم در رسانه‌های مختلف، لحن من هیچ وقت اینقدر تند نبوده است»، ادامه داد: این شیوه‌هایی که برخی‌ها در برخی از کاغذپاره‌ها که با بودجه بیت‌المال ارتزاق می‌کنند و شخصیت‌های نظام را به استهزا گرفته‌اند، شیوه‌های درستی نیست.
سخنگوی شورای نگهبان گفت: آن شخصیت‌هایی که در روزنامه شما مورد استهزا واقع شدند از عمر من و شما بیشتر به نظام و اسلام خدمت کرده‌اند. شایسته نیست که شما با غوغاسالاری به این‌گونه مسایل بپردازید. شایسته بود به جای این‌گونه سفارش‌ها برای تهیه گزارشات سیاسی- تجاری می‌دهید بروید مباحث حقوقی را ارزیابی کنید.
کدخدایی بیان کرد: معاونان محترم رییس‌جمهور آمدند و ما به آنها توضیح دادیم. معاونت جدید رییس‌جمهور هم که نظرشان منتشر شده است اعلام کردند که ما در چارچوب نظرات شورای نگهبان عمل می‌کنیم، حال چه شده است که برخی افراد با این غوغاسالاری در برخی از رسانه‌ها این‌گونه سخن می‌گویند.
وی ادامه داد: همکاران و کارکنان این روزنامه و موسسه با من از قدیم ارتباط داشتند و پیش من می‌آیند و از مدیریت جدید گله می‌کنند. لازم نیست اینها را من مطرح کنم. اگر این وضعیت نبود من به هیچ‌وجه به این مسایل نمی‌پرداختم. من اهل شکایت نیستم که بخواهم شکایت کنم یا شورای نگهبان مدعی نیست که بخواهد شکایت کند از این مهمل‌هایی که به عنوان یک رپورتاژ سیاسی و تجاری سفارش داده شده است و در یک نشریه که از بودجه بیت‌المال ارتزاق می‌کند، منتشر می‌شود.
سخنگوی شورای نگهبان گفت: بهتر است دولت به جای این کار، بودجه ناظران ما را که بیش از دو ماه از انتخابات می‌گذرد و هنوز نداده و نپرداخته و پاسخگو نیست، بدهد. چرا پول را به عده‌ای می‌دهند که این مهملات را می‌بافند و سر هم می‌کنند؟ شما مدعی هستید من تناقض در سخن دارم، کدام تناقض؟ ما نظراتمان را با استدلال حقوقی گفتیم. شما هم استدلال حقوقی بکنید. لازم نبود جار و جنجال سیاسی راه بیندازید. عدالت از مسیر اجرای قانون می‌گذرد. شورای نگهبان چنین اعتقادی دارد. بهتر است همه به اجرای قانون تمکین کنند.
وی ادامه داد: عدالت این نیست که شما احساسات را در نیمه شعبان تحریک کنید که فلان کارمند وضعیت خوبی ندارد. معاون حقوقی رییس‌جمهور آمده و قبول کرده که مصوبه خلاف است و رفته که اصلاح کند اما اصلاح نکرده است. شما اگر دلتان به حال عدالت و آن کارمند می‌سوزد بهتر است مصوبه را اصلاح کنید. این چه وضعیتی است که در کشور ایجاد کرده‌اید. شما به کجا متکی هستید که هر چه دلتان می‌خواهد می‌گویید؟
وی ادامه داد: به نهادهای برآمده از نظام و شخصیت‌های اصیل نظام این‌طور حمله می‌کنید که چه شود؟ به کجا می‌خواهید برسید؟ من فکر می‌کنم الان زمانی است که برگردید به رعایت قانون و رعایت نظم و اگر مدعی عدالت هستید عدالت را از مسیر قانون دنبال کنید.
پس از این گفته‌های کدخدایی که با عصبانیت همراه بود، خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)، خطاب به کدخدایی گفت: شما عصبانی هستید که بلافاصله کدخدایی به وی گفت: من عصبانی نیستم. خیلی هم وضعم
خوب است.
خبرنگار ایرنا ادامه داد: این شیوه سخن گفتن در شان شما نبود و جای تعجب است که با این شیوه سخن گفتید.
کدخدایی خطاب به وی گفت: آیا در شان و جایگاه روزنامه ایران و رسانه شما بود که این‌طور به حضرت آیت‌الله جنتی و شورای نگهبان حمله کنند؟
خبرنگار ایرنا همچنان اصرار داشت تا بیان کند که لحن کدخدایی با روزنامه ایران و صحبت از اینکه همکارانی در این روزنامه از مدیریت این رسانه انتقاد دارند درست نبوده است اما کدخدایی اجازه صحبت به وی نداد و از وی خواست تا اگر سوالی دارد مطرح کند و به این موضوع نپردازد.
کدخدایی چند بار به خبرنگار ایرنا تذکر داد اما خبرنگار ایرنا همچنان به گفته‌های خود ادامه داد که چرا از تریبون نظام این‌گونه صحبت گفته است؟
کدخدایی هم گفت صحبت‌های من کاملا پخش شده، ضبط شده است و شما بی خود به من اتهام وارد نکنید. این صحبت‌ها پخش می‌شود بنابراین اگر سوال دارید سوالتان را بپرسید.
وقتی خبرنگار ایرنا به توصیه کدخدایی برای پرسیدن سوال گوش نکرد کدخدایی از مسوولان مربوطه خواست تا خبرنگار ایرنا را به بیرون هدایت کنند و این اتفاق افتاد و این خبرنگار از نشست خبری سخنگوی شورای نگهبان اخراج شد.
تایید طرح تمدید مهلت جذب اعتبارات سال ۹۰
عباسعلی کدخدایی درابتدای نشست خبری روز گذشته خود پیش از طرح سوال خبرنگاران از تایید چهار مصوبه مجلس شورای اسلامی از سوی شورای نگهبان خبر داد.
به گفته کدخدایی، لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون ورود موقت، طرح دو فوریتی تمدید مهلت جذب اعتبارات پروژه‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای قانون بودجه سال ۱۳۹۰ کل کشور، اساسنامه سازمان بیمه سلامت ایران و اصلاح اساسنامه شرکت‌های سهامی آب منطقه‌ای، ۴ مصوبه مجلس است که به تایید شورای نگهبان رسیده است‌.
کدخدایی همچنین از بررسی ۳۱ نامه هیات عمومی دیوان عدالت اداری در شورای نگهبان خبر داد.