پیامد لغو خودسرانه کنسرت‌ها

پس از ابلاغ سند ملی موسیقی که یکی از مفاد آن جلوگیری از لغو خودسرانه کنسرت‌هاست باز هم برخی نهادها و افراد پا را فراتر از قانون گذاشتند و خودسر جلوی برگزاری کنسرت‌ها را گرفتند؛ مساله‌ای که پیامدهای آشکار و پنهان زیادی داشته و غفلت از آنها عواقب سنگینی در بردارد. یکی از چالش‌‌های اخیر موسیقی کشور، موضوع لغو کنسرت‌ها با وجود برخورداری از مجوز وزارت ارشاد به‌ویژه در برخی شهرستان‌ها بوده است که تقریبا به‌صورت ماهانه شامل چند مورد از آن بوده‌ایم، این در حالی است که وقتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوزی را صادر می‌کند پیش از صدور مجوز از حراست وزارتخانه، حراست وزارتخانه از وزارت اطلاعات، اداره اماکن و پلیس امنیت استان تاییدیه می‌گیرد بنابراین وقتی مجوزی لغو می‌شود، لغو مجوز توسط هیچ‌کدام از مراجعی که نام برده شد، صورت نگرفته است چراکه این مراجع، پیش از این تائیدیه‌های لازم را برای برگزاری کنسرت صادر کرده‌اند. لغو خودسرانه کنسرت‌ها در حالی شکل می‌گیرد که در دوازدهم اسفندماه سال گذشته، سند ملی موسیقی تصویب و خیلی زود نیز به تمامی استان‌ها و مراکز ذی‌ربط ارجاع داده شد. برمبنای این سند که مبتنی‌بر اندیشه، آرا و فتاوای فقهی امام راحل(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی تدوین و بر ارتقای فضای موسیقی انقلاب و پیراستن از آسیب‌های موجود استوار شده است، تنها نهاد تصمیم‌گیر در حوزه موسیقی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دفاتر استانی این نهاد است. بنابراین وقتی یک کنسرت دارای مجوز رسمی و قانونی بوده، چرا گروهی باید نص صریح قانون را زیر پا گذاشته و هیچ توضیح متقنی راجع به آن ارائه ندهد؟
محمدحسین ایمانی خوشخو، دبیر شورای هنر هم پس از تصویب سند ملی موسیقی صراحتا اعلام کرد: هیچ شخصیت حقیقی و دستگاه حقوقی حق و اجازه لغو کنسرت را ندارد و صداوسیما نیز باید همه سازهای موسیقی را نشان دهد. اما گویا باز هم این سند نتوانست اهرم فشاری برای جلوگیری از لغو بی‌مورد کنسرت‌های مجوزدار باشد چراکه ۲۳ آذر امسال باز هم اجرای یکی از گروه‌های موسیقی سنتی ساز و آواز که پیش از آن در فرهنگسرای ارسباران برگزار و با استقبال گسترده مردم مواجه شده بود در اجرای بعدی که در اصفهان بود به خاطر پوشش یکی از خانم‌های نوزانده کمانچه لغو شد. حاکمیت در تمامی ارکان از بالاترین مقام تا پایین‌ترین رده‌ها بی‌شک تداعی‌کننده یک پیکره و با نام یک دولت و حاکمیت است، پس آنچه مسلم است این ناهماهنگی‌ها علاوه‌بر وجهه ناخوشایند عمومی در مورد تعامل مدیران بالادستی و نوعی خودزنی از سوی یک عضو از پیکره حاکمیت به عضوی دیگر، آسیب‌های آشکار و پنهان زیادی به اذعان هنرمندان موسیقی دارد که در گفت‌وگوی ایرنا به برخی از آنها می‌پردازیم. حمید خزاعی، تهیه‌کننده و خواننده موسیقی اصیل ایرانی درباره سخنان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی‌بر اینکه کسی اجازه لغو کنسرت‌ها را ندارد در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: قطعا سخنان وزیر راهگشاست به شرطی که تضمین اجرایی و پیگیری قضایی وجود داشته باشد. معمولا وزرا تاکید می‌کنند که مرجع قانونی صدور مجوز برای برگزاری کنسرت‌ها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است، وقتی مجوزی صادر شد همه باید به آن مجوز احترام بگذارند و اجرایی شود چون جلوگیری بعد از صدور مجوز غیرقانونی است. وی با بیان اینکه وزیر فرهنگ کاملا قانونی و درست می‌گوید که مرجع صدور مجوز وزارت متبوع است و کسی حق ندارد از آن سرپیچی کند، افزود: اگر عوامل کنسرتی در یک جا با چالش مواجه شوند باید به وزارت فرهنگ مراجعه کنند و درخواست لغو مجوز را بدهند اگر اینگونه باشد این مرجع اعتبار خود را از دست نمی‌دهد اما وقتی مجوزی صادر می‌شود و هر نهاد، ارگان و شخصیت دیگری به‌راحتی آن مجوز را لغو می‌کند وجاهت مجوزهای وزارت فرهنگ از بین می‌رود.
خزاعی در پاسخ به این پرسش که با لغو کنسرت‌های موسیقی گروه‌ها تا چه حد متضرر می‌شوند، توضیح داد: با لغو کنسرت فقط گروه متضرر نمی‌شود بلکه همه عواملی که در برگزاری این رویداد فرهنگی دخیل هستند آسیب می‌بینند. برگزاری کنسرت‌ها در ایران دچار مشکل است؛ به جز سلبریتی‌ها و افراد صاحب‌نام که چرخه اقتصادی مشخص دارند چرخه اقتصادی هنر به‌خصوص موسیقی پاپ بعد از کرونا معیوب شده و به‌ندرت هنرمندان موسیقی اصیل ایرانی و پاپ می‌توانند به‌صورت مستقل سرپا بایستند چون هزینه‌های سالن‌ها و اجرا بالا رفته و در مقابل آن امکان بالا رفتن قیمت بلیت وجود ندارد.
وی افزود: در این شرایط اگر کنسرتی لغو شود آسیب بیشتری به بدنه ضعیف موسیقی که شامل اعضای گروه، نورپرداز و سایت فروش بلیت است و از این راه ارتزاق می‌کنند، وارد می‌شود، از سوی دیگر از مردم پول گرفته شده و فرآیند عودت مبالغ به مردم سخت و ناراحت‌کننده است. وی همچنین در پاسخ به این پرسش که لغو کنسرت‌ها چه تاثیر منفی بر فرهنگ موسیقی می‌گذارد، گفت: لغو کنسرت‌ها اثر منفی جدی بر هنرمندان و هنردوستان دارد. هنرمندان با تمام تلاش یک کار را به روی صحنه می‌برند و به جز سلبریتی‌هایی که با شرکت‌ها و تهیه‌کنندگان بزرگ همکاری می‌کنند، درآمد دیگر هنرمندان ناچیز است. وقتی یک اجرا لغو شود هنرمندان به شدت سرخورده و دلسرد می‌شوند و تمایل برای اجرای مجدد را از دست می‌دهند، از سوی دیگر اجراها برای مخاطبانی که انتظار می‌کشند بی‌اعتبار می‌شود. این تهیه‌کننده موسیقی اضافه کرد: اگر از مردم در مورد اعتبار مجوزهای ارشاد برای برگزاری کنسرت‌ها سوال بپرسید، می‌گویند مجوز که داده شده باید دید کنسرت اجرا می‌شود یا خیر. برخی افراد از قدرت خود برای لغو کنسرت‌ها استفاده می‌کنند و نه‌تنها به کسی پاسخگو نیستند حتی طلبکار
هم هستند.