کتیبه‌های تخت‌جمشید نیازمند بازخوانی هستند

«به طور کلی در زمینه زبان‌شناسی نیازمند بازنگری در مورد کتیبه‌های موجود در تخت‌جمشید هستیم. به‌نظر می‌رسد نباید صرفا به خوانشی که چند دهه قبل توسط زبان‌شناسان قبلی انجام شده است، اکتفا کنیم بلکه نیاز است بازنگری در خصوص این خوانش‌ها داشته باشیم.»
اینها آخرین اظهارات مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید است که در خصوص آخرین کنکاش‌های باستانی و مرمتی در این مجموعه بیان کرده است.حمید فدایی با اشاره به فعالیت‌های مرمتی و حفاظتی که طی سال ۹۸ در مجموعه تخت‌جمشید محقق شده است، گفت: سال گذشته در حوزه‌های مختلف در زمینه حفاظت و مرمت کارنامه مثبتی داشتیم و کاخ هدیش در صد ستون و کاخ آپادانا را مرمت کردیم. در حوزه بین‌المللی نیز تفاهمنامه همکاری با مرمتگران بدون مرز داشتیم. هیات ایتالیایی از مرمتگران بدون مرز به ایران آمدند و طی یک تفاهمنامه سه‌جانبه که پژوهشکده حفاظت و مرمت پژوهشگاه میراث‌ و گردشگری نیز بخش دیگری از این تفاهمنامه بود، کار خود را طی دو فصل در کاخ شورا و کاخ تچر انجام دادند. در واقع بخش شرقی کاخ شورا و ایوان جنوبی کاخ تچر با حضور مرمتگران بدون مرز انجام شد. موفق شدیم بخش‌های مهمی از این دو کاخ را مرمت کنیم. همچنین مباحثی در خصوص مطالعه و البته موضوعات آموزشی با حضور همکاران ایرانی در کنار هیات ایتالیایی محقق شد.او ادامه داد: اعلام می‌کنیم که سالی با کارنامه‌ درخشان در حوزه مرمت داشتیم. در قالب تعداد کارگاه‌ها و تنوع شکل کار و همچنین مشارکت تعداد زیادی از مرمتگران در تخت‌جمشید و نقش رستم را شاهد بودیم. در کار مشترکی که با ایتالیایی‌ها در دو فصل بهار و پاییز انجام شد، حدود ۱۵ مرمتگر ایتالیایی مشارکت داشتند و همین تعداد نیروی انسانی ایرانی نیز در کنار این مرمتگران فعال بودند. ضمن آنکه کارگاه‌های مرمتی در تخت‌جمشید کارشان را در سال ۹۹ ادامه می‌دهند و توسعه پیدا می‌کنند.فدایی با اشاره به کتیبه‌های تخت‌جمشید تاکید کرد: به طور کلی در زمینه زبان‌شناسی نیازمند بازنگری در مورد کتیبه‌های موجود در تخت‌جمشید هستیم. به نظر می‌رسد نباید صرفا به خوانشی که چند دهه قبل توسط زبان‌شناسان قبلی انجام شده است، اکتفا کنیم بلکه نیاز است بازنگری در خصوص این خوانش‌ها داشته باشیم.
او یادآور شد: در خزانه گنجینه تخت‌جمشید، قطعات زیادی از کتیبه‌هایی داریم که یا از سنگ‌های داخل محوطه جدا شده‌اند یا روی آجر با خطوط میخی نوشته شده‌اند و حتی الواح گلی نیز داریم. باید گفت که بسیاری از این کتیبه‌ها خوانده نشده‌اند. اگر بتوانیم بگوییم که در حال حاضر حدود پنج درصد کتیبه‌ها و قطعات جدا شده از تخت‌جمشید در گنجینه نگهداری می‌شود، می‌توان گفت حدود ۶۰ درصد آن خوانده نشده. به گفته مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید، کار جدیدی در خصوص گنجینه آغاز شده و نیاز است استمرار یابد. به نظر می‌آید بخش‌هایی از این کتیبه‌ها چه سنگ‌نوشته و چه آجرنوشته‌ها و حتی قطعات کوچکی از الواح که به عنوان قطعات خرده‌ریزه در مخزن و گنجینه نگهداری می‌شوند، خوانده نشده‌اند. علاوه بر اینها، کتیبه‌های تخت‌جمشید نیز نیاز به بازخوانی و بازنگری در خوانش دارند. کمااینکه طی سال گذشته شاهد آن بودیم که با وجود تمام کاوش‌ها، بررسی‌ها، فعالیت‌ها و مرمت‌ها در نقش رستم باز هم کتیبه‌ای وجود داشت که از چشم دور مانده بود و با خوانش جدید آن مطالب جدیدی به حوزه مطالعاتی ما افزوده شد. نباید فراموش کرد که خوانش هریک از میخ‌ها، کتیبه‌ها و به دست آوردن نام‌های مختلف می‌تواند اطلاعات ما را در خصوص هخامنشیان، ساسانیان و… افزایش دهد.به گفته فدایی، ارزیابی اندکی در سال ۹۸ در این خصوص انجام شده و امید است در سال ۹۹ با قدرت بیشتر و مشاوره گرفتن بیشتر این کار جلو برود چراکه بسیار اهمیت دارد و قصد برآن است این کتیبه‌ها در قالب کاتالوگ منتشر شوند. این کار قرار است توسط متخصصان ایرانی انجام شود.
گلسنگ‌های تخت‌جمشید
او در خصوص وضعیت بناهای تخت‌جمشید و گلسنگ‌هایی که هر سال شاهد رویش آنها هستیم گفت: سال گذشته با همکاری تیم ایتالیایی و متخصصان داخلی بر آن شدیم تا فازهای مطالعات میدانی در خصوص گلسنگ‌ها را به خصوص در خصوص کنترل و حذف بخش‌هایی از این گلسنگ‌ها پیش بگیریم. هنوز نتایج این مطالعات نهایی نشده است. چندین سال است که کار شناسایی گلسنگ‌ها آغاز شده و سال گذشته چند راهکار کنترل رویش و پاکسازی آنها را آزمایش کردیم و فرآیندی است که زمانبر است و باید در انتظار نتیجه آن باشیم. اطلاعات اولیه نشان می‌دهد، روش‌هایی که انتخاب شد می‌تواند مثبت باشد.
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت‌جمشید در خصوص فعالیت‌های مرمتی که قرار است در سال ۱۳۹۹ در این مجموعه انجام شود، گفت: در تلاش هستیم تا بتوانیم چند پروژه مهم را کلید بزنیم و تغییراتی را در ساختمان موزه تخت‌جمشید ایجاد کنیم. بهسازی و توسعه فضای نمایشگاهی و مناسب‌سازی فضای گنجینه‌ را مدنظر داریم. در حوزه باستان‌شناسی نیز ادامه کاوش تل آجری در برنامه‌ها قرار دارد. علاقه‌مندیم فصل‌های جدید کاوش آبراهه‌ها را آغاز کنیم.