کریدور لاچین بازگشایی شد؟

طبق گزارش‌ها، دولت جمهوری آذربایجان و مقام‌های ارمنی منطقه قره‌باغ کوهستانی به توافقی برای بازگشایی دو مسیر حمل‌ونقل مورد مناقشه از جمله مسیر کلیدی «کریدور لاچین» دست یافته‌اند.
به گزارش روزنامه «گاردین»، ابتدا خبرگزاری دولتی «آرمن پرس» این خبر را اعلام و بعد جمهوری آذربایجان آن را تایید کرد که به تحلیل این رسانه انگلیسی به نظر می‌رسد دستکم تا حدی برآورده شدن درخواست چنددهه‌ای باکو برای احیای مسیرهای ارتباطی حمل‌ونقل بین منطقه تحت کنترل دولت جمهوری آذربایجان و منطقه قره‌باغ کوهستانی باشد که ارمنی‌ها کنترل آن را در دهه ۱۹۹۰ به دست گرفتند.
آرمن پرس به نقل از مقام‌های قره‌باغ گزارش داد: «آنها تصمیم گرفته‌اند اجازه دسترسی به کالاهای روس را از طریق شهر آسکران-شهری نزدیک به خط مقدم با جمهوری آذربایجان- به جمهوری ما بدهند.»
در ادامه این گزارش در اشاره به منطقه‌ای که جاده ارتباطی قره‌باغ به ارمنستان از آن می‌گذرد، آمده است: «در عین حال، توافقی برای احیای (حمل‌ونقل) محموله‌های بشردوستانه نیروهای حافظ صلح روسیه و کمیته بین‌المللی صلیب سرخ در امتداد کریدور لاچین حاصل شده است.» طبق این گزارش، این اقدام به دلیل مشکلات انسانی شدید در منطقه محاصره‌شده انجام شده است. قره‌باغ در سطح جهانی به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته می‌شود، اما از زمان جنگی که مصادف با فروپاشی اتحاد شوروی در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی شد، به دست جمعیت ۱۲۰ هزار نفری قوم ارمنی کنترل می‌شود. جمهوری آذربایجان بخش‌های بزرگی از منطقه قره‌باغ کوهستانی را در جنگ ۲۰۲۰ پس گرفت و در ۹ ماه گذشته با محدود کردن دسترسی این منطقه به ارمنستان از طریق محاصره کریدور لاچین فشار وارد کرده است.
به گزارش فارس، حکمت حاجی‌اف مشاور سیاست خارجی «الهام علی‌اف» رییس‌جمهوری آذربایجان شنبه در گفت‌وگو با رویترز تایید کرد که توافق برای باز شدن جاده‌ها بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان به دست آمده است. وی تاکید کرد که جاده‌ها به طور همزمان باز خواهند شد و افزود: ایست بازرسی باکو در کریدور لاچین به ارمنستان باقی می‌ماند. باکو، ایروان را متهم کرده که از این کریدور برای قاچاق تسلیحات استفاده می‌کند و پیشنهاد بازگشایی همزمان جاده‌ها را رد کرده است.
این توافق در روزی حاصل شد که پارلمان قره‌باغ رییس جدیدی را برای جمهوری مستقل خودخوانده خود برگزید؛ اقدامی که جمهوری آذربایجان در بحبوحه تنش‌ها بین دوطرف غیرقانونی خوانده است. جمهوری آذربایجان بلافاصله در واکنش به این انتخابات آن را اقدام بسیار تحریک‌آمیز و نقض آشکار حاکمیت و تمامیت‌ارضی خود خواند. ترکیه نیز اعلام کرد: این انتخابات نامشروع را که نقض حاکمیت و تمامیت‌ارضی جمهوری آذربایجان است، به رسمیت نمی‌شناسد.»
جمهوری آذربایجان شنبه ادعا کرد، نیروهای ارمنستانی در طول شب به سوی نیروهای این کشور تیراندازی کرده‌ و یگان‌های ارتش جمهوری آذربایجان در مقابل اقدامات تلافی‌جویانه انجام داده‌اند؛ ارمنستان این موضوع را تکذیب کرده است.
طبق اعلام دولت ارمنستان، «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر این کشور شنبه با رهبران برخی کشورها تلفنی گفت‌وگو کرد. به گفته دولت ارمنستان، وی به سران خارجی گفته که تنش‌ها در مرز افزایش یافته و جمهوری آذربایجان نیروهای خود را در آنجا و اطراف منطقه قره‌باغ کوهستانی متمرکز کرده است. باکو این اتهامات را رد کرده و ارمنستان را به اقدامات مشابه متهم کرده است. همزمان در پایتخت‌های هر دو جمهوری آذربایجان و ارمنستان مردم درباره وقوع جنگ دوباره ابراز ترس و نگرانی کرده‌اند.
در همین رابطه لازم به ذکر است جمهوری آذربایجان در اقدامی تنش‌زا قصد دارد یک کریدور به نام زنگزور مرز میان ایران و ارمنستان ایجاد کند؛ امری که در صورت تحقق آن، وضعیت ژئوپلیتیکی ایران دچار محدودیت‌شده و راه دسترسی ترانزیتی به ارمنستان، گرجستان، روسیه و اروپا به دست آذربایجان خواهد افتاد. به همین دلیل به نظر می‌رسد با توجه به تاکیدات ایران مبنی بر خط قرمز بودن هرگونه تغییرات مرزی و ژئوپلیتیکی مانند آنچه که سید ابراهیم رییسی روز شنبه با نخست‌وزیر ارمنستان مطرح کرده، مقامات باکو پی به تبعات و پیامدهای اقدامات تحریک‌آمیز خود در مرزهای شمالی ایران برده باشند.
علاوه بر این، روز گذشته نیز جوزف بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حساب شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس، از تماس با جیحون بایراموف وزیر خارجه جمهوری آذربایجان خبر داد و نوشت که در این تماس بر نگرانی‌های خود در رابطه با وضعیت انسانی پیش روی ارمنی‌های قره‌باغ تاکید کرده است. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با تاکید بر اینکه گذرگاه لاچین باید باز شود، افزود که سایر جاده‌ها از جمله «اقدم» می‌تواند به عنوان بخشی از راه‌حل باشد، اما نمی‌تواند جایگزین آن شود.
گفتنی است خبر روزنامه گاردین در حالی مطرح می‌شود که روز گذشته حکمت حاجی‌اف مشاور امور خارجی رییس‌جمهوری آذربایجان درخصوص عبور کامیون بشردوستانه صلح‌بانان روسیه از جاده آغدام به منطقه قره‌باغ کوهستانی براساس یک معاهده جداگانه صورت می‌گیرد و ارتباطی با معاهده بازگشایی آغدام- خانکندی و مسیر لاچین- خانکندی برای صلیب‌سرخ ندارد.