نمایش‌های زخمی

همزمان با شب نخست هفته گذشته و در پی بروز ناآرامی‌ها بعد از اصلاح قیمت بنزین، مسوولان مجبور به ایجاد محدودیت در دسترسی به فضای مجازی شدند. این روند بعد از گذشت هشت هر روز اصناف گوناگون را متاثر کرده است. بخش فرهنگ و هنر نیز از این قاعده مستثنا نبود.
کاهش مخاطب و فروش نرفتن بلیت فیلم‌های سینمایی مختلف از جمله خسارات بخش فرهنگ بود اما حتی نامی از هنرهای نمایشی و تئاترهای روی صحنه برده نشد. این هنر تنها مانده و مهجور بیش از هر صنف و هنر دیگری با خسارات قطعی و محدودیت دسترسی به اینترنت روبه‌رو شد زیرا تنها راه تبلیغاتی این هنر که همان فضای مجازی است را از دست داد.
جای خالی تبلیغات تئاتر در صداوسیما
سال‌هاست هنرهای نمایشی جایی در میان تبلیغات صداوسیما ندارد و به طور کلی از سوی این رسانه فراموش شده است؛ بیلبوردهای تبلیغاتی شهرداری نیز آنچنان اندک به چند گروه که گاهی حتی نیاز به تبلیغ ندارند اختصاص یافته که نمایش‌های متعلق به گروه‌های جوان و تازه‌کار از این سفره چیزی به دست نمی‌آورند. در این دنیای ارتباطات و تبادل رسانه‌ای تنها فضای مجازی برای هنرهای نمایشی باقی مانده بود و بس.
طی چند سال اخیر و با فراگیر شدن شبکه‌های مجازی، اطلاعات نمایش‌ها برای انتشار در اختیار رسانه‌ها قرار می‌گرفت و به این ترتیب اطلاعات جامع و کافی به مردم و به ویژه علاقه‌مندان به تئاتر داده می‌شد یا مردم برای انتخاب نمایش موردنظر خود نخست به سراغ صفحات هنرمندان تئاتری مورد علاقه در فضای مجازی می‌رفتند و اجراهای آنها را دنبال می‌کردند و حتی گاه به هنرمندی اعتماد کرده و به تماشای نمایشی که او معرفی کرده بود می‌نشستند؛ اما این روزها نه کسی هست که تبلیغی را منتشر کند و نه روابط عمومی نمایش‌ها می‌توانند اطلاعات را به رسانه‌های داخلی برسانند تا آن را در اختیار مخاطبان هنرهای نمایشی بگذارند.
تئاتر در سکوت و بدون در صدر قرار گرفتن اخبار، متحمل ضررهای فراوانی شده و کسی به آن توجهی نمی‌کند در حالی‌که اگر مخاطبان یک فیلم برای حتی چند هفته موفق به خرید بلیت و تماشای فیلم سینمایی نشوند باز هم می‌توانند در نهایت آن را از طریق شبکه نمایش خانگی ببینند؛ اتفاقی که برای تئاتر نمی‌افتد.
تئاتر زنده است، هنری است که هر شب و در هر لحظه نفس می‌کشد، اجراهای محدودی دارد و برای روزهای اندکی بر صحنه خوش‌رقصی می‌کند و سقف فروش خود در همین چند روز محدود به دست می‌آورد که البته عموما شامل سودی نمی‌شود و تنها هزینه‌های اجرای خود را به دست می‌آورد و عشق به این هنر است که هنرمندان را پای آن نگه می‌دارد.
هر شب اجرای یک نمایش هزینه‌ای برای گروه نمایشی دارد؛ اجاره یک سالن، حضور بازیگر و عوامل صحنه و استفاده از دکور و بسیاری از این دست موارد برای تهیه‌کننده با حضور مخاطبان جبران می‌شود و حال در این شب‌ها نه به دلیل کیفیت پایین نمایش بلکه به دلیل اطلاع‌رسانی صورت نگرفته و کاهش دسترسی مخاطبان خرید بلیت نمایش، تماشاگران اندکی به سالن‌ها می‌رسند و گاه حتی نمایش بدون مخاطب می‌ماند و ضرری بزرگ برای هنرمندان این عرصه و تماشاخانه‌داران خصوصی رقم می‌خورد.
شاهین چگینی، رییس هیات‌مدیره انجمن صنفی تماشاخانه‌های تهران در گفت‌وگو با ایرنا ضمن اشاره به اینکه مشکلات دسترسی به اینترنت برای خرید بلیت و ناتوانی گروه‌ها در تبلیغات فضای مجازی، تئاتر را با مشکلات فراوانی مواجه کرده است، اظهار داشت: پیش از این تراکت، ابزار انتشار اطلاعات یک نمایش بود اما امروزه برای صرفه‌جویی در مصرف کاغذ و سهولت دسترسی به فضای مجازی تبلیغات اجراها به صورت اینترنتی صورت می‌گرفت که البته این روزها همین راه نیز برای هنرمندان و گروه‌های نمایشی بسته شده است.
وی با اشاره به اینکه با قطع شدن اینترنت اطلاعات و اخبار نمایش‌ها رسانه‌ای نمی‌شود، خاطرنشان کرد: این وضعیت کاهش تماشاگر را به همراه داشته است و به این ترتیب فروشی صورت نمی‌گیرد تا گروه‌ها بتوانند مخارج خود را تامین کنند و چرخ اقتصادی سالن‌های خصوصی را به حرکت درآورند.
مدیر تماشاخانه استاد جمشید مشایخی با بیان اینکه این روزها شرایط برای تئاتری‌ها مطلوب نیست تصریح کرد: هم گروه و هم سالن دچار ضررهای فراوان شده‌اند و گروه از مدیر سالن درخواست کمک دارد و سالن‌دار نیز به درآمد خود برای ارتزاق تماشاخانه احتیاج دارد و نمی‌تواند کمک کافی و لازم را به گروه برساند و این وضعیت بر هنرمندان تحمیل شده است.
چگینی با بیان اینکه هیچ‌کس از هنر تئاتر دفاع و حمایت نمی‌کند، عنوان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی هنرهای نمایشی است که البته با توجه به شرایط بحرانی مالی که اکنون با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند، نمی‌تواند حمایت لازم را داشته باشد.
ما در یک دور باطل قرار گرفته‌ایم و کسی پاسخگو نیست. تئاتر برای کسی مهم نیست تا خسارت این بخش را جبران کند.
با ادامه یافتن اختلال در شبکه اینترنت برای عموم مردم هر روز میزان خسارت وارد‌شده به بخش هنر بیشتر می‌شود و چون گروه‌های نمایشی باید هزینه‌های خود را درآورند هر روز متضرر می‌شوند؛ ضررهایی که برای خیلی از آنها قابل جبران نیست و ممکن است حرکت آنان را در مسیر هنری‌شان متوقف کند.
نباید فراموش کرد در کنار خساراتی که در نبود فضای اینترنت بی‌ینالمللی به بخش اقتصادی کشور وارد می‌شود هنر و به ویژه تئاتر نیز باید دیده شود و صدای آنها تنها از طریق رسانه‌هاست که به گوش متولیان می‌رسد حال تئاتر بد است. با بی‌توجهی بیشتر بدترش نکنیم.