‌تالاب شادگان‌ به دلیل نبود منابع مالی متوقف شد

ایلنا- مدیرکل محیط‌زیست شهرستان شادگان از توقف برنامه‌های احیای تالاب شادگان به دلیل عدم تامین اعتبار خبر داد و گفت: توسعه اراضی کشاورزی، منابع آبی تالاب شادگان را کاهش داده است.
با تداوم خشکسالی در سال‌های اخیر و تغییر کاربری منابع آبی تالاب شادگان، جدیدترین کانون شوره‌زار در این منطقه در حال شکل‌گیری است، کانونی که با کمترین باد، توفانی از نمک ایجاد می‌کند.
اگر چه برنامه‌های متنوعی برای توسعه و احیای این تالاب بین‌المللی تدوین شده‌ اما به گفته مدیر کل محیط‌زیست شهرستان شادگان تمام برنامه‌های ایجادشده به دلیل عدم تامین منابع مالی متوقف شده است.
سیدمحمدحسن فقیه درباره وضعیت تالاب شادگان که ۴۰۰ هزار هکتار وسعت دارد، گفت: شرایط اکنون تالاب شادگان به اتفاقات و جریان‌های چند سال اخیر وابسته است. خشکسالی‌ای که در ۱۵ سال اخیر نیز تداوم داشته، خشکی منابع تامین آب تالاب شادگان، عدم مدیریت صحیح رژیم آبی تالاب شادگان و… از عوامل‌ بروز مشکل برای تالاب است.
او با بیان اینکه مجموعه کاملی از سه اکوسیستم در تالاب شادگان ایجاد شده است، تصریح کرد: بحث نمکزار شدن تالاب شادگان طی یکی دو سال اخیر اتفاق نیفتاده و با توجه به اینکه منطقه لب‌شور خاصیت نمکزار بودن را دارد، این منطقه به دلیل کم‌آبی به عنوان یک منطقه نمکزار دیده می‌شود.
فقیه ادامه داد: در گذشته به دلیل وجود آب، این نمک‌ها قابل رویت نبود و تالاب در شرایطی بود که پهنه‌های تالابی آن آب داشتند. وقتی به تدریج وضعیت خشکسالی سال به سال افزایش پیدا کرد و پهنه‌های اصلی تالاب خشک شد، این خشکسالی باعث شد نمک‌هایی که متصل به آب‌های زیرزمینی هستند، در اثر تبخیر شدید آب و صعود نمک از آب‌های زیرزمینی به سطح، به تدریج لایه‌هایی از آن در پهنه لب‌شور ایجاد شود. طبیعی است که افراد با دیدن این وضعیت تصور می‌کنند تالاب به نمکزار تبدیل شده است.
مدیر‌کل محیط‌زیست شهرستان شادگان با ابراز نگرانی از کیفیت آب تالاب شادگان گفت: مهم‌ترین نگرانی ما در حال حاضر برای تالاب شادگان بحث تغییر کاربری‌ تالاب، تغییر رژیم آبی، تغییر زیستگاه‌ها و تغییر کیفی پارامتر‌های آب است. در این بخش‌ها اعلام بحران می‌کنیم و از این منظر مشکلاتی را داریم.
فقیه درباره تاثیر این تغییرات بر گونه‌های حیات وحش در تالاب شادگان گفت: برخی از گونه‌های حیات وحش این امکان را دارند تا حدی خود را با شرایط محیط مطابقت دهند‌ اما برخی گونه‌ها این توانایی را ندارند و به تدریج از بین می‌روند به طورمثال گونه نیلوفر آبی از حدود ۱۲ سال قبل تاکنون کاملا از بین رفته است. همچنین اگر غنی‌سازی و رهاسازی بچه‌ماهی‌های بنی در تالاب انجام نمی‌شد، این‌گونه‌ آبزی نیز از بین می‌رفت.
مدیرکل محیط‌زیست‌ شهرستان شادگان تصریح کرد: در آبان‌ و زمستان شرایط متوسطی در تالاب داریم‌ اما در مجموع و به طور کلی اگر بتوانیم شرایط آبی مناسبی را برای تالاب ایجاد کنیم و این شرایط استمرار داشته باشد و پهنه‌های مختلف تالاب شادگان را آبدار کنیم، طبیعتا کیفیت آبی تالاب شادگان بهتر و در نتیجه شرایط زیستگاهی مناسب‌تر می‌شود و این روند بر حضور گونه‌های مختلف حیات وحش تاثیر مثبتی خواهد داشت و پرندگان مهاجر نیز در واقع می‌توانند دوباره به این تالاب برگردند.
او با اشاره به اقدامات‌ پیش‌بینی‌شده برای تالاب شادگان گفت: برنامه‌ای را برای تالاب شادگان براساس همکاری‌های ملی و بین‌المللی داشتیم و این برنامه براساس کارهای کارشناسی با حضور نهادهای مختلف دولتی تدوین شده است. همچنین در این برنامه سیستم پایشی مشخص شد تا زمانی که اهداف اجرایی می‌شود، اثرگذاری آن سنجیده شود.
فقیه ادامه داد: بعد از دو سه سال کار مدیریتی که انجام شد، برنامه‌ها به دلیل عدم تامین اعتبار و تشدید خشکسالی متوقف شد‌ چرا‌که برنامه برای تالابی که خشک شده، قابل اجرا نیست. متاسفانه منابع آبی و حوضه آبخیز جراحی که تنها منبع تالاب شادگان است به اراضی کشاورزی توسعه پیدا کرد و اراضی کشاورزی در این منطقه گسترش یافت و درخواست‌های بهره‌برداری از آب زیاد شد و در نتیجه میزان آب ورودی به تالاب شادگان که در انتهای رودخانه جراحی است، کاهش یافته است. همچنین تبخیر بسیار زیاد و بارش کم نیز از عوامل ثانویه‌ای بود که بر شدت مشکلات ما افزود.
مدیر‌کل محیط‌زیست شهرستان شادگان با بیان اینکه تالاب شادگان هر سال‌ در شش تا هفت ماه ابتدایی سال دچار یک تنش می‌شود، گفت: متاسفانه از دیگر مسایلی که برای تالاب ایجاد بحران می‌کند، ورود پساب‌های مختلف به این تالاب است؛ نهر ماله که پساب بخش جنوب شرقی اهواز را به بخش شمالی تالاب وارد می‌کند و همچنین پساب مزارع پرورش ماهی و پساب صنایع شیمیایی و پتروشیمی که از جنوب شرقی تالاب وارد می‌شوند که طبیعی است. این پساب‌های سمی اثر نامطلوبی روی تالاب شادگان دارد. البته اقداماتی برای تصفیه این پساب‌ها درحال انجام است‌ اما صددرصد نیست و متاسفانه فاضلاب صنایع در همه منابع آبی کشور دردسرساز هستند.