قدرت نمایی ایران

ملیحه اسناوندی،سبا محسنی نژاد- امروزه قدرت نرم به یکی از خواسته‌های جدی کشورها در عرصه روابط بین‌الملل مبدل شده و مسوولان نظام‌های سیاسی به دنبال آن هستند تا با به کارگیری این ابزار در مناسبات و روابط خود ترقی‌بخش میزان اعتبار و نفود خود باشند چراکه استفاده از این شیوه قدرت، کشورها را از به کار بستن قدرت سخت دور می‌کند‌. کشور ما نیز با توجه به تحول و تغییر رویکرد خود نسبت به کشورهای اروپایی و منطقه و با توجه به داشتن برخی مولفه‌های خوب سیاسی- دیپلماتیک در دولت یازدهم، نیازمند تقویت بیشتر مولفه‌های قدرت نرم خود و دیپلماسی عمومی کشور است‌.
با توجه به جایگاه کنونی ایران در منطقه و عرصه بین‌المللی و مقایسه قدرت دیپلماسی کشورمان نسبت به دولت دهم انتظار می‌رود تحلیف دولت روحانی در پارلمان با حضور مقامات رسمی کشورهای مختلف برگزار شود تا کشورهای غربی و اروپایی و منطقه به جایگاه مهم ایران در جهان پی ببرند مخصوصا در زمان کنونی که آمریکا و رییس‌جمهور ماجراجوی آن به دنبال تحقق شعارهای زمان انتخابات خود هستند و به دنبال آن تحریم‌های جدیدی را علیه کشورمان تصویب کردند. حضور مقامات اروپایی و سایر کشورها در این برهه زمانی که رویدادهای دراماتیک و بحران‌های مختلفی در منطقه وجود دارد، می‌تواند پیام مهم برای جهانیان باشد‌. البته ایران درباره تصمیمات سنای آمریکا ساکت ننشسته و این روزها زمزمه وحدت و یکصدایی در میان سران و اعضای سه قوه و همچنین حاکمیت درخصوص اجرایی شدن اقدام متقابل شنیده می‌شود تا ترامپ را مجبور به عقب‌نشینی از مواضع تندش نسبت به برجام کنند‌. این مهم با حضور موگرینی، مسوول سیاست خارجی و نماینده عالی اتحادیه اروپا در مراسم تحلیف رییس‌جمهوری که توافق هسته‌ای را رقم زد، می‌تواند بیانگر عزم آن اتحادیه در حفظ و تقویت مناسبات برجام باشد و البته حضور نمایندگان اروپا در این مراسم برای آمریکا یادآور حمایت جدی اتحادیه اروپا از ایران و برجام خواهد بود‌. علاوه بر اتحادیه اروپا کشورهای ۵+۱ با هیات‌هایی از روسیه در سطح معاون رییس‌جمهور، فرانسه و آلمان در سطح وزیر مشاور در امور خارجه، انگلستان معاون وزیر خارجه و چین در سطح معاون نخست‌وزیر در این مراسم حضور خواهند داشت که قطعا در تضمین بقای جمهوری اسلامی ایران و تاثیرگذاری کشورمان در عرصه بین‌المللی نقش بسزایی خواهد داشت و این نشان‌دهنده سلامت سیاسی جامعه خواهد بود؛ سلامت سیاسی‌ای که برگرفته از انتخابات و رای مردمی بوده و همین منجر به همت دولت برای چرخش اساسی در دیپلماسی کشور شده است‌.
این حقیقت را می‌شود از میان سخنان محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت نیز شنید که در نشست خبری خود در پاسخ به «جهان‌صنعت» اعلام کرد که حضور مقامات ارشد سیاسی کشورها در ایران در مراسم تحلیف‌، تامین‌کننده منافع ملی ما در جهان خواهد بود‌. ایران هم در این راستا و در عرصه بین‌المللی تمام هم و غم خود را یارگیری از کشورهای جهان برای پیشبرد دیپلماسی خود قرار داده است‌.
رحمان قهرمانپور، کارشناس مسایل‌ بین‌الملل در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» درباره مراسم تحلیف گفت‌: «مراسم تحلیف از نظر دیپلماسی معنای نمادین دارد چون به معنای یک اتفاق رسمی دیپلماتیک نیست چراکه اهمیت نمادین دارد در نتیجه کشورهایی که تمایل داشته باشند در این مراسم شرکت می‌کنند و برعکس کشورهایی که تمایل حضور نداشته باشند، شرکت نمی‌کنند اما عموما تاکید روی کشورهایی می‌شود که در مراسم تحلیف حضور پیدا می‌کنند و نشان‌دهنده این است که روابط مناسبی با آن کشورها دارند به‌طور مثال در مراسم خاکسپاری کشورهایی که روابط و مناسبات خوبی دارند سعی می‌کنند شرکت داشته باشند‌. لذا زمانی که روابطی با کشوری خوب است، کشورهای مهمان سعی می‌کنند افرادی در سطح مقامات ارشد سیاسی بفرستند‌.» وی در پاسخ به اینکه حضور مقامات ارشد سیاسی جهان در این مراسم فرصت مغتنمی است تا مقامات دیپلماتیک ایران در کنار آن به رایزنی در موضوعات سیاسی بپردازند، گفت‌: «در دیپلماسی موضوعی داریم به نام دیپلماسی خط دوم یا غیررسمی که در کنار دیپلماسی رسمی در هر مراسمی، دیپلمات‌ها به صورت غیررسمی با هم رایزنی‌هایی انجام می‌دهند‌.
این یک مساله طبیعی است و برای کشورها هم در این موقعیت منع خاصی وجود ندارد و آنها می‌توانند به صورت رسمی اعلام کنند‌ که در حاشیه مراسم تحلیف می‌خواهند با هم دیدار رسمی داشته باشند‌. حضور مقام‌های اروپایی در این مقطع در مراسم تحلیف روحانی می‌تواند نشان‌دهنده این باشد این کشورها با سیاست‌های عربستان همراهی ندارند‌. همچنین حضور موگرینی در این مراسم نشان‌دهنده این است که اروپا به آمریکا پیام می‌فرستد که از رویکرد دولت ترامپ نسبت به ایران ناراضی است و سیاست رسمی اتحادیه اروپا بر این پایه است که با ایران قطع رابطه نکند و روابط خود را ادامه دهد‌. این حضور در حقیقت به معنای تایید استمرار روابط اتحادیه اروپا با ایران است‌.»تحلیف رییس‌جمهور جزو موارد ضروری و مهمی است که در اصل ۱۲۱ قانون اساسی ذکر شده‌. در قانون هم این تکلیف رییس‌جمهور است که در حضور رییس قوه‌قضاییه و اعضای شورای نگهبان در محل مجلس شورای اسلامی سوگند یاد کند‌. آنچه درخصوص مراسم تحلیف روحانی انتظار می‌رود ، برگزاری مراسمی باشکوه و درعین حال آرام است و با توجه به شرایط کنونی کشور و تعلل‌های آمریکا درخصوص توافق هسته‌ای و برجام حضور کشورهای مختلف در این مراسم نشان از تغییر رویکرد جهان نسبت به ایران است‌؛ رویکردی که ناشی از تعهد ایران به توافق هسته‌ای و قدرت دیپلماسی است‌.