مقابل «یقه‌سفیدها» می‌ایستیم

با اینکه طبق آمارهای ارائه شده ستاد مبارزه با قاچاق کالا به نظر می‌رسد حجم قاچاق، کاهش قابل توجهی داشته است اما همچنان این معضل گریبانگیر واحدهای تولیدی کشور است‌ و حتی برخی مسوولان آمارهای ارائه‌شده در مورد کاهش قاچاق در کشور را غیرواقعی می‌دانند در همین راستا به بهانه دوازدهم تیرماه سالروز تاسیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مسوولان این ستاد به ارائه آمارهای جدیدی از قاچاق پرداختند‌. بر همین اساس رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرد‌: در سال ۱۳۹۲ با روی کار آمدن دولت یازدهم و اصلاح قوانین شاهد تحولاتی چشمگیر در زمینه مبارزه با قاچاق کالا بودیم؛ به‌گونه‌ای که حجم کشفیات ۳۱ درصد افزایش و حجم کالای قاچاق ۵۰ درصد کاهش یافت‌.
حبیب‌الله حقیقی بیان کرد‌: پس از تشکیل ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال ۱۳۸۳ و فرازوفرودهای مدیریتی تا سال ۱۳۹۲ همواره حجم سالانه قاچاق رو به افزایش بود و به‌جای کاهش، سیر صعودی داشت؛ تا اینکه در سال ۱۳۹۲ با تصویب قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز در مجلس و ابلاغ آن توسط رییس‌جمهور موانع و کاستی‌های قانون پیشین برطرف شد و زمینه هرگونه بهانه‌ای از بین رفت‌.
وی درباره برنامه جامع پنج‌ساله مبارزه با قاچاق کالا که با لحاظ همه شرایط اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و امنیتی و با اولویت پیشگیری تدوین شد، گفت‌: ۷۰درصد برنامه به اصلاح فرآیندها و رویه‌های تجاری و شفاف‌سازی و تسهیل تجارت فرامرزی و ۳۰ درصد به اقدام‌های مقابله‌ای و فیزیکی اختصاص دارد‌.
رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرد‌: اکنون از پیش‌بینی اولیه جلوتریم و توانستیم برای نخستین‌بار پس از انقلاب در سال ۱۳۹۳ روند افزایش حجم قاچاق کالا را متوقف کنیم‌.
وی ادامه داد‌: توانسته‌ایم حجم قاچاق کالا را ۵۰ درصد کاهش دهیم، یعنی از ۲۵ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۲ به ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار در سال ۱۳۹۵ برسانیم‌. همچنین رقم یک درصد کشفیات در سال ۱۳۹۲ به ۳۲ درصد در سال ۱۳۹۵ رسید که نشان‌دهنده رشد ۳۲ درصدی است‌.
به گفته وی، در سال ۱۳۹۲ از مجموع ۲۵ میلیارد قاچاق، حدود هفت میلیارد دلار فقط قاچاق بود که با برنامه‌ریزی در زمینه اصلاح سامانه‌های هوشمند تسهیم و توزیع فرآورده‌های نفتی یارانه‌ای اعم از سامانه کارت هوشمند سوخت ناوگان حمل‌ونقل دیزلی،‌ سامانه فروش الکترونیکی سوخت (تجارت آسان) و ایجاد سامانه نظارت متمرکز سیستمی بر انبارهای شرکت ملی پخش و مجاری عرضه‌ (پمپ‌بنزین‌ها) این میزان کاهش یافت‌.
اعلام سهم قاچاق در مبادی ورودی کشور
همچنین سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق در نشست خبری گفت‌: بیش از هفت میلیارد تومان از حجم کاهش قاچاق مربوط به قاچاق خروجی است که عمدتا به سوخت مربوط می‌شود؛ البته تقاضای کالا برای کالاها را هم مشخص کرده و عرضه هم روشن می‌شود که شکاف این موضوع قاچاق محاسبه می‌شود‌.
قاسم خورشیدی اظهار کرد‌: بیش از ۵/۲ میلیارد دلار پوشاک در سال گذشته قاچاق شده که پس از آن کفش، برنج، چای، طلا و لوازم‌خانگی کالاهایی هستند که بیشترین قاچاق را دارند‌.
وی تصریح کرد‌: قاچاق لوازم خانگی نیز ۶۵۸ میلیون دلار بوده و پس از آن تلفن همراه با ۶۲۵ میلیون دلار قرار می‌گیرد که بیش از دو هزار میلیارد تومان ارزش دارد؛ اگرچه قاچاق پوشاک ۱۰ هزار میلیارد تومان است‌.
به گفته خورشیدی، حجم برآوردی قاچاق ۶/۱۲ میلیارد دلار است که حاصل معافیت‌هایی است که قانون مشخص کرده ولی درست عمل نمی‌شود‌. این در حالی است که سال قبل از طریق کولبری بدون کوچک‌ترین نظارتی ۶/۳ میلیارد دلار بود‌.
وی افزود‌: سال قبل در بخش مسافری ۸/۳ میلیارد دلار قاچاق وارد کشور شده است؛ حجم شکاف عرضه و تقاضای ١٧ کالای منتخب ۶/۱۲ میلیارد دلار است که بر این اساس حجم قاچاق ورودی بر اساس برآوردها ۱/۱۲ میلیارد دلار است‌. این در حالی است که حجم قاچاق در سال ٩۵ نسبت به سال ٩۴ حدود ١۵ درصد کاهش یافته است‌.
وی اظهار کرد‌: کشفیات سال گذشته نسبت به سال ٩٢ رشد قابل ملاحظه‌ای داشته به این معنا که سال گذشته ۱۴۶۰۰ میلیارد تومان کشف قاچاق داشتیم‌. البته باید توجه داشت که وصولی جرائم نیز در سال ٩۵ حدود ٢۵ درصد رشد داشته است‌.
خورشیدی درخصوص قاچاق سازمان‌یافته گفت : کشفیات پرونده‌های بالای ۵۰۰ میلیون تومان از سوی نیروی انتظامی ٨٩ درصد و پرونده‌های بین ۱۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان ۶۵ درصد رشد داشته است‌.
وی افزود‌: وزارت اطلاعات نیز با قاچاق سازمان یافته مبارزه کرده که میزان کشفیات آن در سال ٩۵ معادل ۱۰ هزار و ٣٧٠ میلیارد تومان و در قالب ٩٩ پرونده بوده است‌.
سخنگوی ستاد مبارزه با کالا و ارز درخصوص اقدامات پیشگیرانه برای کنترل قاچاق بیان کرد‌: در مورد ته‌لنجی‌ها پیشنهاد دادیم سقف معافیت ملوانی در هر مرتبه افزایش پیدا کند تا ظرفیت‌ اجرای قانون بیشتر شود و در مورد کولبری نیز توسعه صنایع تبدیلی، ایجاد اشتغال‌های مولد و تقویت بخش کشاورزی در لایحه پیشنهادی به وزارت کشور داده شده است‌.
وی افزود‌: برای اقدامات تعجیلی پیشنهاد شده بازارچه‌های مرزی که در آن دستگاه‌های ناظر وجود دارد تجمیع شده و سقف معافیت مرزنشینان افزایش‌یافته و تعاونی‌ها در استان‌های مرزنشینی توانمند شده و صادرات‌محور شوند‌.
قاچاقچی یقه‌سفید با دیگر قاچاقچیان تفاوتی ندارد
خورشیدی همچنین در ادامه گفت‌: تلقی اینکه قاچاقی که یک دستگاه یا ارگان خاص آن را انجام داده باشد سازمان‌یافته است، نادرست بوده و معنی واقعی قاچاق سازمان‌یافته به نوعی از قاچاق اطلاق می‌شود که به شکل برنامه‌ریزی شده دو یا سه نفر بیشتر و با تعدد و تکرار انجام شود اما نمی‌توان ادعا کرد که هیچ قاچاقی در کشور با تبانی کارکنان مستقر در مرزها انجام نمی‌شود‌.
وی اظهار کرد‌: سال گذشته نیز تعدادی از کارکنان دستگاه‌های مستقر در مرز توسط متولیان مبارزه با قاچاق کالا و ارز مانند وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی دستگیر شده‌اند و در این زمینه با صراحت اعلام می‌کنیم که به هیچ یقه سفید قاچاقچی رحم نمی‌کنیم و با کسی در این مورد تعارف نداریم و دستگاه‌های مذکور مانند وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی حق و اجازه آن را ندارند که در این زمینه مماشات کنند و برای دولت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز قاچاقچی یقه‌سفید با دیگر قاچاقچیان هیچ تفاوتی ندارد‌.
به گزارش ایسنا، سخنگوی مرکزی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با بیان اینکه تاکنون گزارشی از دستگاه‌های متولی مبنی بر اینکه پشت یک باند قاچاق یا یک قاچاق سازمان‌یافته فرد، نهاد یا شخص یقه‌سفیدی وجود دارد به ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز ارسال نشده است، اضافه کرد‌: اگر دستگاه‌های متولی مبارزه با قاچاق کالا و ارز مانند وزارت اطلاعات و نیروی انتظامی با این نوع قاچاق مماشات کنند مقصر خودشان هستند چراکه هیچ کس در دولت یا ارگان‌های مرتبط با آن مانع برخورد با یقه‌سفیدهای قاچاقچی نیست، اما یکی از مصادیق واقعی سازمان‌یافته کولبری است چراکه برخی از قاچاقچیان با برنامه‌ریزی تعدادی از کولبران را اجیر می‌کنند و پشت معابر و مرزها کوله‌باری از قاچاق را روی دوش آنها می‌اندازند‌.
وجه سلبی مبارزه با قاچاق معجزه نمی‌کند
خورشیدی در پاسخ به سوالی درخصوص نقش حمایت از تولید درکاهش قاچاق گفت‌: مبارزه با قاچاق یک وجه سلبی دارد که از آن نباید انتظار معجزه داشت و فقط برای حل مشکلات اقتصادی فرصت‌ساز است و مساله اصلی در قاچاق ریشه‌های نوعا اقتصادی است‌.
وی تصریح کرد‌: تا زمانی که یک اقتصاد پیچیده، گران، یارانه‌ای و برخوردار از رانت دولتی داشته باشیم، قاچاق کالا صرفه اقتصادی دارد‌.
سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با اشاره به اقدامات برای کنترل قاچاق از جمله الکترونیکی شدن فرآیندهای تجارت، گفت‌: اقدامات مبارزاتی هزینه قاچاق را برای قاچاقچیان سه تا پنج برابر افزایش داده است‌.
وی بیان کرد‌: تقویت تولید داخلی، اصلاح تولیدات کشاورزی، توجه به کالاهایی که در تولید مزیت نسبی دارند و ساماندهی بخش‌های مختلف تولیدی در شهرک‌های صنعتی در برنامه پنج ساله وزارت صنعت قرار دارد که می‌تواند در کاهش و کنترل قاچاق موثر واقع شود‌.
خورشیدی در پاسخ به سوال دیگری درخصوص طرح رجیستری موبایل و نقش آن در کاهش قاچاق بیان کرد‌: اجرای این طرح امکان ارائه خدمات به موبایل‌های قاچاق را نمی‌دهد اما موجب حل معضل قاچاق آن نخواهد شد و در این خصوص سازمان‌های اصلاح تولید داخلی و ساماندهی واردات تلفن‌همراه‌ الزامی است‌.
اعتمادی به آمار کاهش قاچاق نداریم
این آمار در حالی بیان می‌شود که به عقیده عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، اعتمادی به آمار رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا درباره کاهش قاچاق از ۲۵ به ۵/۱۲ میلیارد دلار نیست‌. حسینعلی حاجی‌دلیگانی با بیان اینکه اعتمادی به آمار رییس ستاد مبارزه با قاچاق کالا درباره کاهش قاچاق از ۲۵ به ۵/۱۲ میلیارد دلار نداریم،‌ گفت‌: متاسفانه مسوولان فقط سخنرانی می‌کنند‌.
وی با اشاره به موضوع تحقیق و تفحص از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و همچنین حضور معاون اقتصادی وزیر اطلاعات در مجلس به منظور بررسی وضعیت قاچاق در کشور و سوالات و ابهامات این موضوع‌، اظهار داشت‌: بحث عمده قاچاق به این باز می‌گردد که «عمل» در کار نیست‌. نمایندگان در مجلس کمی سخنرانی و گاهی اوقات تذکر می‌دهند و همین کار را نیز مسوولان دولت انجام می‌دهند‌.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه سال گذشته به ستاد قاچاق کالا و ارز در رابطه با وضعیت قاچاق «نمره ۶» دادم، بنابراین این ستاد نمره قبولی دریافت نکرده است، گفت‌: شاهد سیل گسترده قاچاق به صورت سازمان‌یافته و منسجم در کشور هستیم، البته نه آنکه کاری صورت نگرفته، بلکه درخور نیاز کشور نبوده است،‌ بنابراین امسال نیز نمره شش این ستاد هفت خواهد بود‌.
به گفته عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تیمی که در هیات رسیدگی به تحقیق و تفحص از ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز حضور دارد، کافی است به مبادی ورودی و خروجی کشور سری بزنند تا اوضاع دست‌شان بیاید و از وضعیت قاچاق مطلع و متوجه شوند که چه خبر است‌.