خواب غفلت

سجاد وجدانیان*- در هیاهوی گرانی و سهمیه‌بندی بنزین، قطعی اینترنت و کنکاش آشوب‌های خیابانی، رییس‌جمهور آب پاکی را روی دست مردم ریخت و گفت: من هم جمعه صبح فهمیدم قیمت بنزین تغییر کرده است. کسی انتظار چنین جمله‌ای را از روحانی نداشت به همین دلیل این جمله با واکنش‌های بسیار تندی مواجه شد اما این اتفاق به هیچ‌وجه چیز عجیب و غریبی نیست بلکه یک آسیب مدیریتی است که نه‌تنها وجود دارد بلکه ریشه‌ای است و در جایی که مسوولان باید کاملا هوشیار و بیدار باشند به خواب غفلت فرو می‌روند. آسیب‌شناسی این اتفاق تلخ می‌تواند راهگشای مسیر حرکت آینده باشد: اول از همه، این سخنان توسط کسی بیان می‌شود که منتخب مردم است. شدیدترین واکنش به این موضوع، سوال از رییس‌جمهور و اعمال سایر اصول قانون اساسی می‌تواند باشد که در حال حاضر هم از جنبه بین‌المللی و هم از جنبه داخلی به مصلحت نیست. امروز کشور بیش از هر زمان دیگری حتی دوران جنگ، نیاز به انسجام دارد. بنابراین باید این دولت را تا پایان، با همین رویکرد تصور کرد: پول ندارد ولی با یک غفلت ساده، حداقل سه هزار میلیارد تومان خسارت به بار می‌آورد. دوم، در آینده لازم است از نامزدهای انتخابات، برنامه مدیریت بحران خواسته شود و اینکه آیا در زمان بی‌پولی، راهکار کاهش هزینه‌های غیرضروری مثل بودجه صداوسیما و باشگاه‌داری دولتی را انتخاب می‌کنند یا فشار هزینه‌ای. رسانه ملی در فقر برنامه، هنوز سریال یوسف پیامبر و مختارنامه را پخش می‌کند. سوم، اعتراض‌های مردمی یک امر عادی است که در همه کشورها اتفاق می‌افتد با این تفاوت که در کشورهایی که احزاب، فعال هستند این اعتراض‌ها اغلب سازنده است و منجر به تغییراتی می‌شود که مردم می‌خواهند ولی در کشورهایی که توسعه سیاسی ندارند، این اعتراض‌ها تبدیل به آشوب‌های خیابانی خواهد شد و نتایج اسفناکی هم به همراه خواهد داشت. در کشور ما و در سال‌های اخیر، آنقدر شعار اقتصادی داده شده که توسعه سیاسی به حاشیه رانده شده است. اعتراض‌های مردمی در آینده هم ممکن است اتفاق بیفتد ولی با جهت‌دهی به آن توسط احزاب سیاسی، ضریب اثربخشی آن خیلی بیشتر خواهد بود. تخریب اموال عمومی بدترین حالت ممکن برای اعتراض‌هاست. ما در سال‌های اخیر آنچنان از تحریم‌ها آسیب دیده‌ایم که حتی اگر همین الان همه آنها یک‌جا برداشته شوند تا سال‌ها باید هزینه ترمیم زیرساخت‌ها را بپردازیم و بدتر اینکه هزینه‌های تخریب معمولا به شیوه‌های مختلف دوباره به مردم تحمیل خواهد شد.

سخن پایانی اینکه، باید خواب گران را رها کرد و با اهم و غیراهم کردن امور، آینده را تدبیر کرد و مهم‌ترین امور را به دست کسانی سپرد که توانایی اداره آن را داشته باشند. زمانی از زوج خوشبختی سوال می‌شود که راز موفقیت شما در زندگی چیست؟ شوهر پاسخ می‌دهد که ما از روز اول حد و حدود خودمان را مشخص کردیم و قرار شد خانم فقط در مورد مسائل جزئی حق اظهارنظر داشته باشد؛ مسائل بی‌اهمیتی مثل اینکه ما چند تا بچه داشته باشیم، کجا زندگی کنیم، کی خانه بخریم، ماشین‌مان چه باشد، چی بخوریم، چی بپوشیم و… پرسیدند پس تو چکار می‌کردی؟ شوهر گفت: من همین مسائل بی‌اهمیت را به همسرم ارجاع می‌دادم!