30 - 04 - 2017
نبرد انتخابات در فضای مجازی
تبلیغات انتخاباتی کاندیداهای ریاست‌جمهوری، دیگر فقط به تلویزیون و روزنامه‌ها و حتی سایت‌های خبری ختم نمی‌شود؛ این روزها صفحات اصلی و هواداری زیادی برای این نامزدها در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد که یکی از محبوب‌ترین آنها اینستاگرام است. صفحات منتسب به حسن روحانی، ابراهیم رییسی، محمدباقر قالیباف، اسحاق جهانگیری، مصطفی آقامیرسلیم و مصطفی هاشمی‌طبا را چه کسانی در اینستاگرام «فالو» یا «دنبال» کرده‌اند؟ چند نفر «فالوور» یا «دنبال‌کننده» دارند؟ برای پاسخ به این سوال‌ها به صفحات منتسب به شش نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری سرک کشیده‌ایم.
فالو کردن در اینستاگرام را می‌توان به دو معنی دانست: اول آنکه کلمه معنای دنبال کردن کارهای کسی را می‌دهد. یعنی شخص فالوکننده می‌خواهد بداند فلان شخص در اینستاگرام چه چیزهایی را به اشتراک می‌گذارد. در این‌گونه مواقع معمولا فالو شدن متقابل، از طرف شخص فالوشده مدنظر فالوکننده نیست. مثل کسانی که صفحه چهره‌ها را (سیاسی، فرهنگی، ورزشی و... ) دنبال می‌کنند و به‌صورت طبیعی این انتظار را ندارند که آن چهره‌ها هم حتما آنها را فالو کنند و بخواهند اشتراکات آنها را دنبال کنند.
اما برخی؛ فالو کردن کسی در اینستاگرام را به معنی دراز کردن دست دوستی به سوی او می‌دانند و انتظار دارند حتما توسط آن شخص «فالوبک» شوند؛ یعنی آن شخص هم آنها را فالو یا دنبال کند. در این مواقع «بک» ندادن دوستی از طرف کسی که او را دنبال کرده، ممکن است به اندازه‌ای بی‌ادبی تلقی شود که کاربر از خیر دوستی با او، دست‌کم در فضای مجازی بگذرد!با این توضیح سراغ چهره‌های مطرح این روزهای سیاست رفته‌ایم؛ کسانی که کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری شده‌اند و اتفاقا اینستاگرام را هم محلی برای رساندن حرف‌های خود به مردم انتخاب کرده‌اند.
روحانی؛ بیشترین دنبال‌کننده
چندی پیش بود که «لایو» کوتاه صفحه اینستاگرام حسن روحانی موجب واکنش کاربران اینستاگرام و سایر شبکه‌های مجازی به‌خصوص کانال‌های تلگرام و توئیتر شد؛ «ادمین‌ها» یا گردانندگان صفحه رسمی رییس‌جمهور کشورمان، مشغول تست ویدئوی زنده این شبکه اجتماعی بودند و این آزمون و خطایشان، تماشاگرهای زیادی داشت.
صفحه اینستاگرام حسن روحانی چند ماهی پس از آغاز دوره ریاست‌جمهوری‌اش یعنی در ۱۲ آذرماه سال ۱۳۹۲ (۳ دسامبر ۲۰۱۳) به راه افتاد؛ صفحه‌ای که با علامت آبی کنار نام کاربر، نشان می‌دهد به‌عنوان صفحه رسمی و اصلی رییس‌جمهور ایران از سوی شبکه اینستاگرام شناخته شده است. اما اولین پست اینستاگرامی حسن روحانی چه بود؟ عکسی بود با توضیحی یک خطی در زیر آن و مربوط به عیادت روحانی از آسیب‌دیدگان زلزله دشتستان و برازجان در مرکز آموزشی درمانی شهدای خلیج فارس که برای او تا این لحظه ۹۰۴ لایک و ۱۰۶ کامنت به همراه داشته است.
صفحه اینستاگرامی رییس‌جمهور ایران بیش از یک میلیون فالوور یا دنبال‌کننده دارد و ۳۱ صفحه را هم فالو یا دنبال کرده است. برای بسیاری از کاربران عادی اینستاگرام، میزان فالوور، لایک و فالوبک اهمیت زیادی دارد و حالا که صفحه او بیشتر از پنج نامزد دیگر ریاست‌جمهوری فالوور دارد، می‌توان گفت که طرفداران روحانی خوشحال‌تر از دیگر طرفداران هستند. به گزارش ایلنا، صفحه اینستاگرامی حسن روحانی تا ۶ اردیبهشت‌ماه، ۸۷۵ پست منتشر کرده است؛ پست‌هایی که اغلب به دیدارها و فعالیت‌های رییس‌جمهور می‌پردازد یا جملاتی کوتاه از او را همراه با عکس‌هایی اختصاصی منتشر می‌کند. البته گاهی تسلیت درگذشت چهره‌های هنری و اجتماعی هم در این میان به چشم می‌خورد. آدرس دو توئیتر فارسی و انگلیسی روحانی و نشانی سایت او هم در صفحه اینستاگرامی رییس‌جمهور کشورمان درج شده است. از طرفی این صفحه در بخش‌های لایو و استوری اینستاگرام نیز فعال است، البته نه به اندازه صفحه ابراهیم رییسی.
رییسی؛ هر روز ۲ استوری
۱۱ دی‌ماه ۱۳۹۴، روزی است که سیدابراهیم رییسی اولین پست اینستاگرامی خود را منتشر کرده است؛ چیزی بیش از دو ماه قبل از انتخابش به عنوان تولیت آستان قدس رضوی. در این مدت و تا تاریخ ششم اردیبهشت، ۸۶۲ پست در این صفحه بارگزاری شده است؛ پست‌هایی که اغلب همراه عکسی، به شرح فعالیت‌ها و برنامه‌های تولیت آستان قدس رضوی، دیدار با مردم روستاهای مختلف، دیدارهای رسمی و... اختصاص دارد.
نخستین پست ابراهیم رییسی مربوط به زمان فعالیتش به عنوان دادستان کل کشور و حضور او در همایش طلایه‌داران بصیرت مربوط به هشتم دی‌ماه ۹۴ در رشت است که این عکس ۲۷۱ لایک و ۹ کامنت دارد. البته آخرین عکس‌های این نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری به‌طور میانگین ۱۲هزار لایک برای او آورده است.
صفحه ابراهیم رییسی در اینستاگرام ۱۰۹هزار نفر فالوور دارد و ۱۰ صفحه را هم دنبال کرده است. به جز صفحه سایت آیت‌الله علم‌الهدی و صفحه رسمی حرم مطهر امام رضا(ع)، هیچ‌کدام به‌طور متقابل صفحه رییسی را دنبال نکرده‌اند؛ صفحاتی همچون سایت خبری آیت‌الله خامنه‌ای، صفحه‌ای درباره امام‌خمینی(ره)، آستان قدس حسینی، العتبه الکاظمیه المقدسه، صفحه رسمی عتبات عسکری مقدسه، صفحه عتبات علویه مقدس، آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه و صفحه عتبات زینبیه مقدس که در میان آنها اسامی اشخاص حقیقی به چشم نمی‌خورند. به این ترتیب می‌توان گفت که ابراهیم رییسی، فعالیت هیچ سیاستمداری را در اینستاگرام دنبال نمی‌کند.
این صفحه در بخش لایو و به‌خصوص استوری بیش از همه فعال است. بخش لایو که مربوط به پخش زنده سخنرانی‌هایش می‌شود و در استوری که یک عکس فقط ۲۴ ساعت در معرض دید می‌ماند، معمولا هر روز تا دو عکس به اشتراک می‌گذارد.
نکته جذابی که در بخش لایو این صفحه رخ داد، همزمانی پخش سخنرانی او با افتتاح طرح‌های عمرانی در استان فارس توسط روحانی بود که صفحه رییس‌جمهور هم این افتتاح را به صورت لایو پخش کرد. بخش کامنت‌ها در لایو رییسی بسته بود اما کامنت‌های لایو روحانی برای اظهارنظرها باز گذاشته شده بود، همین موضوع هم محلی شد برای بحث‌های گوناگون در دیگر شبکه‌های اجتماعی.
جهانگیری: من و رییس‌جمهور دوستیم
«فکر نمی‌کنم در هیچ مقطعی بین رییس‌جمهور و معاون اولش چنین رابطه صمیمانه‌ای وجود داشته باشد.» این جمله را اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی و نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری، همراه با فیلمی در اینستاگرام خود منتشر کرده؛ فیلمی که در آن عکس‌های خندان او و روحانی کنار هم قرار گرفته است.
معاون اول روحانی ۳۱ شهریور سال ۹۳ (۲۲ سپتامبر ۲۰۱۴) اولین پست اینستاگرامی خود را منتشر کرده و از آن روز تا ششم اردیبهشت‌ماه، ۴۷۶ عکس را بارگذاری کرده است. در این صفحه آدرس کانال تلگرام جهانگیری و آدرس سایت معاونت نیز درج شده است.
صفحه اسحاق جهانگیری تا روز ششم اردیبهشت‌ماه ۱۰۵ هزار فالوور دارد و او فقط پنج صفحه را دنبال کرده است. پنج صفحه‌ای که توسط این صفحه فالو شده‌اند عبارتند از صفحه سایت خبری آیت‌الله خامنه‌ای، حسن روحانی، جواد ظریف، محمود نادری و صفحه رسمی ابراهیم جهانگیری. از میان این پنج صفحه، جز صفحه سایت خبری رهبری و جواد ظریف، مابقی در مقابل او را فالو یا دنبال کرده‌اند.
صفحه اینستاگرام جهانگیری شامل دیدارها و شرح فعالیت‌های او در حوزه معاونت است اما لابه‌لای آن، تصاویری هم از چهره‌های درگذشته به چشم می‌خورد که با پیام تسلیت جهانگیری همراه است؛ افرادی مانند داود رشیدی، سلیم موذن‌زاده، منصور پورحیدری، مرضیه حدیدچی. در کنار این تسلیت‌ها، پیام تبریک به قهرمانان المپیک هم به چشم می‌خورد.
قالیباف: «جهاد- ادامه- دارد»
صفحه محمدباقر قالیباف در اینستاگرام، ۲۰ آذرماه ۱۳۹۳ (۱۱ دسامبر ۲۰۱۴) با عکسی از مرقد امام علی(ره) افتتاح شد؛ تصویری که در زیر آن به امام اول شیعیان سلام شده بود و «جهاد- ادامه- دارد»، «ایران‌ـ‌سربلند، بسم‌ـ الله»، «نجف» و «کربلا» از جمله هشتگ‌های زیر آن بود. اولین پست اینستاگرامی شهردار تهران ۱۹۹ لایک و ۱۲ کامنت داشته است.
اینستاگرام قالیباف تا تاریخ ششم اردیبهشت‌ماه، حدود ۵۹هزار و ۲۰۰ فالوور دارد و در مقابل تنها سه صفحه را دنبال کرده است؛ صفحه منتسب به سایت آیت‌الله خامنه‌ای، صفحه‌ای درباره امام خمینی (ره) و الیاس قالیباف (پسرش). این یعنی قالیباف هم مانند رییسی صفحه شخصی هیچ سیاستمداری را دنبال نمی‌کند. تصور کنید وقتی ادمین این صفحه یا در مواقعی حتما خود قالیباف، وارد صفحه اینستاگرامش می‌شود، با توجه به اینکه تنها سه صفحه فالو شده‌اند، در بخش پست‌ها، چقدر صفحه خالی خواهد بود.
تا تاریخ ششم اردیبهشت، ۴۳۴ پُست در صفحه اینستاگرام قالیباف که در آن عنوان «تنها صفحه رسمی در اینستاگرام» ذکر شده، بارگذاری شده است. اغلب عکس‌هایی که در این صفحه منتشر شده، مربوط به دیدارهای مردمی، دیدار با دیگر مدیران و عکس‌های فضاهای شهری است که در زیر آنها اغلب متن‌هایی بلند از صحبت‌های شهردار تهران در تاریخ‌ها و موضوعات مختلف نوشته شده. تسلیت درگذشت آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و چهره‌های غیرسیاسی مانند منصور پورحیدری، داود رشیدی، اشرف قندهاری (از بنیانگذاران کهریزک) و حمید سبزواری، از پست‌های متنوع و متفاوت این صفحه است.
هاشمی‌طبا؛ تازه‌وارد اینستاگرام
عمر فعالیت اینستاگرامی سیدمصطفی هاشمی‌طبا تا تاریخ ۶ اردیبهشت‌ماه که این گزارش نوشته شد، تنها به سه روز می‌رسد. در همین سه روز، دو هزار و ۶۶۲ نفر صفحه منتسب به او را فالو کرده‌اند.
هاشمی‌طبا هشت نفر را دنبال کرده است؛ صفحه‌ای درباره امام‌خمینی(ره)، صفحه خبری آیت‌الله خامنه‌ای، حسن روحانی، سیدحسن خمینی، سیدمحمد خاتمی، آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، جواد ظریف و صفحه پیروان پیر جماران که هیچ‌یک از این هشت نفر در مقابل او را دنبال نکرده‌اند و با توجه به زمان کوتاه فعالیت هاشمی‌طبا در اینستاگرام چندان عجیب به نظر نمی‌رسد.
میرسلیم؛ بدون صفحه مشخص
مصطفی آقامیرسلیم چندین صفحه هواداری دارد که برخی از آنها خود را تنها صفحه رسمی او می‌دانند. یکی از این صفحه‌ها که با بیش از ۳۰هزار و ۸۰۰ فالوور، بیشترین تعداد دنبال‌کننده را در صفحه‌های هم‌نام او دارد، صفحه‌ای خصوصی و بسته است یعنی تا شما را قبول نکند، نمی‌توانید پست‌های او را ببینید. از آنجا که این صفحه خصوصی است، می‌توان حدس زد که یا صفحه اصلی میرسلیم نیست یا مدت زیادی است که سری به آن نزده‌اند.
دو صفحه دیگر از میرسلیم در اینستاگرام پیدا کردیم که توسط صفحه حزب موتلفه فالو شده بود. یکی از آنها با نام حامیان مهندس میرسلیم است که ۱۹۰۷ دنبال‌کننده دارد و ۱۴ نفر را نیز دنبال کرده است که صفحه‌‌هایی درباره امام‌خمینی(ره) و آیت‌الله خامنه‌ای به چشم می‌خورد و در کنار اینها دو صفحه از حزب موتلفه و صفحاتی را با موضوعات دفاع مقدس و حزب‌الله را فالو کرده است.
صفحه دیگر فالو شده توسط حزب موتلفه که خود را تنها صفحه رسمی مهندس سیدمصطفی آقا میرسلیم نامیده، شش‌هزار و ۵۷۶ نفر فالوور دارد که ۱۹۰ نفر را هم دنبال کرده است. البته از میان این ۱۹۰ نفر به ندرت می‌توان چهره یا صفحه معروفی پیدا کرد. این صفحه تاکنون ۱۲۰ پست به اشتراک گذاشته است.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد