ناتوانی اوپک در مهار شیل

قیمت‌های نفت پس از ریزش چشمگیری که هفته گذشته داشتند، روز دوشنبه تحت تاثیر انتظارات برای تمدید توافق کاهش تولید اوپک بهبود یافتند اما ادامه روند افزایش تولید آمریکا، رشد قیمت‌ها را محدود کرد.
قیمت نفت وست‌تگزاس در بازار با افزایش ۳۲ سنت یا ۶۴/۰ درصد به قیمت ۴۹ دلار و ۸۴ سنت رسید در حالی که همچنان کمتر از بشکه‌ای ۵۰ دلار در بازار به فروش می‌رسد.
قیمت نفت برنت نیز با افزایش ۳۵ سنت با قمیت ۵۲ دلار و ۳۱ سنت در بازار عرضه می‌شود.
همسو با افزایش قیمت نفت، دکل نفتی آمریکا ۱۴ هفته متوالی با روندی افزایشی رو‌به‌رو شد و به ۶۸۸ دکل رسید.تولید نفت آمریکا به ۲۵/۹ میلیون بشکه در روز رسیده و به عبارتی حدود ۱۰ درصد نسبت به اواسط ۲۰۱۶ افزایش داشته است.
تجار گفتند، این افزایش قیمت‌ها در واقع یک واکنش متقابل به کاهش قیمت‌های متوالی در شش جلسه گذشته بوده است.
باوجود افزایش قیمت‌ها در روز سه‌شنبه، احساس حاکم بر بازار همچنان کاهشی است و با وجود تلاش‌های اوپک و روسیه برای کاهش حدود ۸/۱ میلیون بشکه از تولید روزانه نفت، قیمت نفت برنت از اواخر سال ۲۰۱۶ تاکنون ۱۰ درصد کاهش یافته است.
به گزارش بلومبرگ‌، در حالی که توافق کاهش تولید اوپک و غیراوپک به نیمه راه رسیده است، به نظر می‌رسد به مدت شش ماه دیگر نیز تمدید شود.با وجود اینکه به پایان مدت زمان در نظر گرفته شده برای کاهش تولید نفت توسط اعضای اوپک نزدیک می‌شویم اما اوضاع بر وفق مراد نیست.
تجربه چهار ماهه سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک در مورد محدودسازی تولید شکست خورده است و نگران کننده تر اینکه افزایش قابل ملاحظه تولید نفت شیل در آمریکا بیانگر این است که اوپک با یک دوره طولانی رویارویی با نفت شیل مواجه است که در صنعتی که پیشرفت سریع فناوری مشخصه آن است، یک منبع جدید تولید محسوب می‌شود.سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک در نشست رسمی ۳۰ نوامبر ۲۰۱۶ خود در وین، برای نخستین بار از سال ۲۰۰۸ میلادی با کاهش تولید موافقت کرد تا با کاهش مازاد عرضه نفت در بازارها به بالا رفتن سطح قیمت‌ها کمک کند.براساس این توافق مقرر شد اوپک یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه در روز از سطح تولید خود بکاهد.
ایران، الجزایر، آنگولا، اکوادور، گابن، عراق، کویت، لیبی، نیجریه، قطر، عربستان، امارات و ونزوئلا اعضای اوپک به شمار می‌روند.
ایران، نیجریه و لیبی از برنامه کاهش تولید اوپک مستثنا شده‌اند.اوپک همچنین موفق شد تولیدکنندگان نفت غیراوپک شامل روسیه، قزاقستان، گینه، جمهوری آذربایجان، سودان، مالزی، عمان، بولیوی، مکزیک، بحرین و برونئی را با خود همراه کند.این تولیدکنندگان نیز در مجموع با کاهش ۶۰۰ هزار بشکه در روز از تولید نفت خود موافقت کردند.وقتی اوپک سال گذشته با کاهش تولید موافقت کرد، خالد الفلیح، وزیر انرژی عربستان سعودی گفت که در سال ۲۰۱۷ انتظار واکنش تولید گسترده از سوی تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا را ندارد.
اما در حقیقت، این واکنش شروع شده و خیلی شدیدتر از چیزی است که تصور می‌رفت.تولید نفت شیل آمریکا در صورت تداوم روند کنونی افزایش آن، می‌تواند در ماه ژوئیه از رکورد سال ۲۰۱۵ خود عبور کند.
مجموع تولید نفت خام آمریکا پس از ۲۰ هفته از تصویب توافق کاهش تولید اوپک، بیش از ۵۵۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته که بخش اعظم آن متعلق به شرکت‌های تولید نفت شیل است.
اگر نرخ رشد تولید جدید نفت شیل در آمریکا که کمی کمتر از ۳۰ هزار بشکه در روز است، ادامه پیدا کند، تولید این کشور می‌تواند از رکورد اخیر ۹ میلیون و ۶۱۰ هزار بشکه در روز که کمی پس از نشست ۲۵ می اوپک به دست آمده بود، عبور کند.این مساله به اندازه کافی برای تولیدکنندگان اوپک بد است اما هر ماه این اوضاع برای آنها بدتر نیز می‌شود.نشریه آمریکایی «دو ایی» نوشته است، تولید داخلی به سرعت افزایش می‌یابد و این نرخ رشد به گونه‌ای نیست که برای اوپک خوب باشد.
بر اساس آخرین پیش‌بینی آمریکا که در ماه آوریل منتشر شده است، تولید نفت این کشور در ماه ژوییه به ۹ میلیون و ۲۴۰ هزار بشکه در روز خواهد رسید.البته این پیش‌بینی خیلی بیشتر از پیش‌بینی انجام شده در ماه نوامبر گذشته که هنوز اوپک تصمیم به کاهش تولید نگرفته بود، است.با این حال آمریکا تولید نفت شیل این کشور در دسامبر ۲۰۱۷ را ۷۰۰ هزار بشکه در روز بیش از تولید کنونی آن پیش‌بینی کرده است.
آنطور که اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرده، هم‌اکنون میزان افزایش تولید نفت این کشور در یک سال آینده را ۸۶۰ هزار بشکه در روز پیش‌بینی شده که ۲۱۰ هزار بشکه بیش از مقداری است که آن در نوامبر گذشته پیش‌بینی کرده بود.
در همین حال با توجه به اینکه باوجود کاهش تولید اوپک و روسیه عرضه نفت همچنان در ارقامی بی‌سابقه قرار دارد، استفان شورک، از موسسه شورک معتقد است که «اوپک نتوانسته به هدف خود مبنی بر برقراری توازن در بازار دست یابد.»
بانک جی پی مورگان هم در یادداشت هفتگی خود برای مشتریانش نوشت‌: «روشن است که…بازار نفت همچنان برای مهار (مازاد عرضه) با مشکل مواجه است.»
این بانک آمریکایی اضافه کرده اوپک برای کاهش مازاد عرضه فعلی موجود در بازار «ناگزیر خواهد بود توافق کاهش تولید را تمدید و احتمالا عمیق‌تر کند تا قیمت نفت در بالای ۵۰ دلار باقی بماند.»
تمدید توافق برای روسیه آسان نیست
روسیه گفته اگر اوپک و غیراوپکی‌ها توافق کاهش تولید را در شش ماهه دوم سال تمدید نکنند، تولید نفت این کشور ممکن است به بالاترین رقم خود طی ۳۰ سال گذشته برسد.
در همین راستا جیمز هندرسون، کارشناس نفتی روس در موسسه مطالعات انرژی انستیتوی آکسفورد گفت: «کاهش تولید در نیمه نخست سال کار چندان شاقی نبود اما وقتی شما به نیمه دوم سال می‌رسید، قضیه فرق می‌کند.همه طرح‌ها برای افزایش تولید در سال‌جاری، از پرده برون خواهد افتاد.»‌
روسیه و اوپک پس از دو سال افت قیمت نفت و رقابت بر سر به دست آوردن سهم بیشتر از بازار، سال گذشته توافق کردند که تولید نفت خود را به شکلی هماهنگ کاهش دهند.هرچند این توافق قیمت جهانی نفت را در ماه ژانویه به بالای ۵۸ دلار رساند‌ اما میزان بالای ذخایر نفتی جهان و افزایش تولید نفت آمریکا موجب شده قمیت نفت در هفته‌های اخیر مجددا به سمت ۵۰ دلار افت کند.این مساله تولید‌کنندگان را واداشته تا به فکر تمدید توافق کاهش تولید برای یک دوره شش ماهه دیگر بیفتند.نواک قرار است این هفته و قبل از دیدار با همتایان اوپکی و غیراوپکی‌اش در وین، با مدیران شرکت‌های نفتی روسیه دیدار و گفت‌وگو کند.وزیر انرژی روسیه گفته، موضوع تمدید یا عدم تمدید توافق در داخل روسیه «در حال بحث» است و این مساله بستگی به «وضعیت بازار تا زمان انقضای توافق شش‌ماهه اولیه خواهد داشت.»‌
تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند با وجود مشکلات پیش روی تولید‌کنندگان بزرگ روس، مسکو تصمیم به تمدید کاهش تولید خود بگیرد.
پیش‌بینی مک‌کینزی از بازار نفت
از سوی دیگر موسسه مطالعات انرژی مک‌کینزی، نهاد تخصصی گردآوری و تحلیل اطلاعات انرژی در موسسه مشاور مک‌کینزی، تازه‌ترین گزارش چشم‌انداز عرضه و تقاضای جهانی نفت خود را منتشر کرده است که در آن مدعی است طی سه سال آینده بهای نفت در محدوده ۶۰ تا ۷۰ دلار خواهد بود.
‌این گزارش شامل پنج سناریوی محتمل عرضه و تقاضاست.اگر بازار از سناریوی معمول مک‌کینزی پیروی کند، طبق این گزارش انتظار می‌رود قیمت نفت به ۶۰ تا ۷۰ دلار در سه آینده برسد و در سال ۲۰۳۰ با بهای میان ۶۵ تا ۷۵ دلار به توازن دست یابد.