حرف و حدیث

از سرنگ‎های مشکوک تا تست مثبت
آژیر قرمز دوپینگ در ورزش
شائبه‎ها و خبرهای اخیری که در رابطه با دوپینگ ورزشکاران در برخی رشته‎ها مطرح شده زنگ خطری است جدی برای ورزش ایران و مسوولانش که تشکیل کاروانی پاک برای المپیک باید دغدغه آنها باشد.
سال‌هاست که ورزش ایران همچون خیلی دیگر از کشورها با پدیده شوم دوپینگ مواجه است. در برخی مقاطع گرایش ورزشکاران به این معضل باعث محرومیت چند ماهه آنها شده، اما در بسیاری موارد هم خداحافظی ستاره‌های بزرگ از میادین را موجب شده است.
دوپینگ گسترده در وزنه‌برداری (از المپیک پکن به بعد) که کاهش تعداد سهمیه‌های این رشته برای المپیک توکیو را موجب شد، محرومیت سنگین و پرسروصدای سعید علی‌حسینی در این رشته (ابتدا محرومیت همیشگی و بعد کاهش آن به هشت سال)، محرومیت مادام‌العمر امیر علی‌اکبری و طالب نعمت‌پور در کشتی فرنگی و همچنین چهار سال محرومیت برای امید عمیدی در تکواندو از جمله نتایج تلخی بوده که دوپینگ در ورزش ایران داشته است.
این گونه نتایج، دوپینگ را محور یکی از موضوعات همیشه مطرح در ورزش ایران قرار داده که حتی در بسیاری مقاطع نگرانی مجلسی‌ها و حساسیت بالای کمیته تحقیق و تفحص را هم به همراه داشته است. حتی مدیران ورزش هم به خصوص در آستانه رویدادهایی مانند بازی‌های آسیایی یا المپیک، یکی از دغدغه‌های خود را روی دوپینگ و برنامه‌ریزی برای مبارزه با آن متمرکز می‌کنند، اما خیلی از اتفاقات نشان می‌دهد که این دغدغه‌ها باید در جایی دیگر و به شکلی دیگر خود را نشان دهد؛ آنجا که زنگ خطر برای داشتن کاروانی پاک در المپیک به صدا درآمده است. به نوشته مهر، دوچرخه‌سواری و دوومیدانی از رشته‌های همیشه مطرح در زمینه دوپینگ بوده‌اند که آمار خلافی ورزشکاران‌شان در ایران- مربوط به سال‌های مختلف- کم نیست. اتفاقا اولین خبرهای دوپینگی ورزش ایران در سال‌جاری هم از دوچرخه‌سواری و با شائبه وجود سرنگ در محل پیست مسابقات لیگ برتر آغاز شد و با دوومیدانی و مثبت اعلام شدن نمونه‌گیری حسین کیهانی از سوی سازمان مبارزه با دوپینگ فدراسیون جهانی دوومیدانی و تعلیق تمام فعالیت‌های این دونده سه هزار متر که در بازی‌های آسیایی صاحب مدال طلا شد، ادامه پیدا کرده است.
همین دو مورد کافی است تا همچنان بابت دوپینگ و دردسرهایش برای ورزش ایران نگران بود اگرچه دبیرکل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ (نادو) هیچ‌یک از این دو موضوع یعنی وجود سرنگ در پیست دوچرخه‌سواری و مثبت اعلام شدن تست دوومیدانی‌کار کشورمان را تایید نمی‌کند، اما در عین حال می‌گوید بابت دوپینگ باید همیشه و در هر شرایطی نگران بود.
اینکه دوپینگ در ورزش ایران چه وضعیتی دارد، خیلی دقیق مشخص نیست، چراکه آمار رسمی و مستندی در دسترس نیست. به گفته غلامرضا نوروزی و برای سال ۱۳۹۶ از مجموع ۱۴۵۰ تست دوپینگ گرفته شده توسط نادو تعداد ۴۴ نمونه مثبت بود، اما مشابه این آمار برای سال گذشته ارائه نشد تا سندی برای بررسی و ارزیابی وضعیت باشد.
اما همین که دو ماه نخست سال‌جاری با اخباری اینچنینی در مورد دوپینگ ورزشکاران ایران همراه بود، کافی است برای نگران شدن نسبت به شیوع این پدیده، اقدام ورزشکاران برای ارتکاب به آن و تاثیری که می‌تواند برای مهم‌ترین کاروان ورزش ایران بگذارد. به هر حال در دوچرخه‌سواری شائبه‌ای مطرح شده که ماموران آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (وادا) در صورت مشاهده آن در رویدادی مانند بازی‌های آسیایی و المپیک، برخورد جدی خواهند داشت نه اینکه به راحتی از کنارش عبور کنند.
در مورد دوومیدانی هم استفاده از دارویی باعث مثبت شدن تست ورزشکار این رشته شده که عوارض مخربی بر سلامت دارد. ماده ممنوعه «اِپو» در علم پزشکی و در موارد کم‌خونی بیمار، برای تحریک مغز استخوان به خون‌سازی توسط پزشک تجویز می‌شود اما در صورت مصرف بالای این دارو منجر به سکته مغزی می‌شود. با این حال ورزشکاری حرفه‌ای مانند حسین کیهانی اقدام به استفاده از این داروی مخرب کرده است.
اینکه ورزش ایران در زمینه دوپینگ با مواردی مواجه شده که می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد، زنگ خطری است جدی برای مسوولان مربوطه به خصوص در ستاد ملی مبارزه با دوپینگ و فدراسیون پزشکی تا با حساسیت بیشتری موضوعات مطرح شده را پیگیری کنند.
بی‌اطلاعی از مواد ممنوعه، مشاوره‌های غلط و بعضا پایین بودن سطح سلامت روانی ورزشکاران باعث اقدام غیرقانونی ورزشکاران به استفاده از داروهای نیروزا می‌شود تا این گونه آمادگی خود در مهارت‌های ورزشی را تا حد مدال‌آوری افزایش دهند.
اگرچه ورزشکاران معمولا اقدام غیراخلاقی خود را انکار می‌کنند، اما شواهد نشان می‌دهد گرایش ورزشکاران به استفاده از مواد نیروزا همیشه و در همه رشته‌ها وجود داشته است. شائبه‌ها و خبرهای دوپینگی اخیر هم گواه این ادعاست که دوپینگ و معضلاتش کماکان ورزش و ورزشکاران ایران را تهدید می‌کند. همین مساله نگرانی جدی ایجاد کرده در مورد کاروان المپیک توکیو، تشکیل سالم و سلامت آن و اینکه مبادا شائبه‌های دوپینگ به میان ورزشکاران عضو این کاروان هم رخنه کند.