تقویم تاریخ

ناصرخسرو و گردشگری ۷ ساله او
پنجم مارس سال ۱۰۴۶ میلادی (در آن سال ۱۴ اسفند)، ناصرخسرو قبادیانی نویسنده، شاعر، فیلسوف و گردشگر ایرانی سفر ۱۹ هزار کیلومتری تقریبا هفت ساله خود در جهان اسلام را آغاز کرد که محصول آن کتاب ارزشمند «سفرنامه» بوده است. او این سفر تاریخی خود را از شهر مرو (خراسان بزرگ‌تر) آغاز کرد که ۲۳ اکتبر ۱۰۵۲ میلادی پایان یافت. به حساب مورخان تاجیک، سفر ناصرخسرو ششم مارس آغاز شده بود. سفرنامه ناصرخسرو اطلاعات جامعی درباره تاریخ، جغرافیا و وضعیت زندگانی مردم، جمعیت، طرز حکومت و بناهای تاریخی و … مناطق مورد دیدار به دست می‌دهد و یک کتاب مرجع به‌شمار می‌آید. وی در سفر طولانی خود پس از عبور از حاشیه دریای مازندران، از بین النهرین، سوریه، حجاز، مصر و نقاط متعدد دیگر دیدن کرده بود.
روز درختکاری و آغاز هفته منابع طبیعی تجدید شونده
در جمهوری اسلامی ایران، از ۱۵ تا ۲۲ اسفندماه، به عنوان هفته منابع طبیعی تجدید شونده نامگذاری شده که نخستین روز این هفته، روز درختکاری است. در این هفته، نهال انواع درختان، متناسب با شرایط جوی ایران، بین مردم توزیع و شیوه‏های کاشت درخت آموزش داده می‏شود.
مرگ ژوزف استالین رهبر اتحاد جماهیر شوروی سابق (۱۹۵۳م)
ژوزف ویساریونوویچ جوگاشویلی موسوم به استالین دیکتاتور شوروی سابق، در ۲۱ دسامبر ۱۸۷۹م در شهری نزدیک تفلیس در گرجستان به دنیا آمد. او حین تحصیل به علت فعالیت‏های سیاسی از کالج الهیات تفلیس اخراج شد. استالین در ۱۹ سالگی به سازمان زیرزمینی و مخفی سوسیال دموکرات مارکسیست تفلیس پیوست و پس از دستگیری بارها از زندان گریخت. استالین از سال ۱۹۰۲م به بعد به مدت ۱۵ سال در حال تبعید و زندان بود و حتی پنج بار از تبعیدگاه سیبری گریخت. او در سال ۱۹۰۵م با لنین آشنا شد و به عنوان نماینده مخفی بلشویک‏ها عازم گرجستان شد. او در ۱۹۱۷ همراه با لنین، انقلاب موفق بلشویکی را به پیروزی رساند و از طرف لنین به وزارت کشور روسیه منصوب شد.
استالین در سال ۱۹۲۲م به جانشینی لنین که به علت بیماری توان انجام کار نداشت برگزیده شد و از این تاریخ به بعد، استالین با قبضه کردن تشکیلات حزب کمونیست به تدریج قدرت را به دست گرفت. در اواخر سال ۱۹۲۲م، استالین برای اینکه رهبری بلامنازع کشور را به دست بگیرد، لنین را به عنوان استراحت و معالجه و در واقع برای دخالت نکردن در امور، به شهر کوچک گورکی در پنجاه کیلومتری مسکو منتقل کرد و ارتباط او را با خارج به تدریج قطع کرد. استالین، پس از مرگ لنین در ۱۹۲۴م حاکم مطلق شوروی گردید. از لحظه مرگ لنین هر دستور استالین واجب الاجرا بود و در این راه هرگونه مخالفتی را با کشتار مردم و حتی بزرگان و افراد برجسته پاسخ می‏داد. در دهه ۱۹۳۰ و همگام با تاسیس سازمان پلیس مخفی، صدها هزار نفر از مردم، دچار تصفیه‏های خونین و میلیون‏ها نفر به سیبری و اردوگاه‏های کار اجباری تبعید شدند.
در این دهه، سازمان پلیس مخفی شوروی به عنوان منفورترین و سهمناک‏ترین سازمان‏های پلیسی جهان، تقریبا از تمامی اقشار جامعه و حتی بسیاری از مقامات میانه‏رو حزب کمونیست شوروی سابق را به جوخه آتش سپرد. واژه سیاسی استالینیسم، بیانگر اختناق هولناک سال‏های زمامداری استالین به ویژه در دهه ۱۹۳۰م است. ژوزف استالین سرانجام در پنجم مارس ۱۹۵۳م در ۷۴ سالگی درگذشت.