وضعیت دخل و خرج خانوارها در سال ۹۷

بررسی جزئیات هزینه و درآمد سالانه خانوارها در سال ۹۷ نشان می‌دهد که متوسط هزینه و درآمد یک خانوار شهری به ترتیب ۳۹ و ۴۳ میلیون تومان بوده است. در سال ١٣٩٧ تعداد ۲۰۳۵۰ خانوار نمونه در نقاط شهری و ١٨۶١٠ خانوار نمونه در نقاط روستایی کشور در طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوار مورد بررسی قرار گرفتند.
نگاهی به اهم نتایج طرح در سال ١٣٩٧ در مناطق شهری و روستایی نشان می‌دهد متوسط هزینه‌ کل خالص سالانه‌ یک خانوار شهری ٣٩٣ میلیون و ٢٢٧ هزار ریال بوده است که نسبت به رقم مشابه سال قبل ۳/۱۹ درصد افزایش نشان می‌دهد. از هزینه‌ کل سالانه‌ خانوار شهری ٩۴ میلیون و ۵۰۵ هزار ریال با سهم ۲۴ درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و ٢٩٨ میلیون و ٧٢٢ هزار ریال با سهم ۷۶ درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم با ۲۱ درصد مربوط به هزینه‌ گوشت و در بین هزینه‌های غیرخوراکی بیشترین سهم با ۴۵ درصد مربوط به هزینه مسکن، سوخت و روشنایی بوده است. متوسط درآمد اظهار شده‌ سالانه‌ یک خانوار شهری ۴۳۴ میلیون و ٩۰۵ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل، ۶/۱۸ درصد افزایش داشته است. بر این اساس در سال ١٣٩٧ رشد متوسط درآمد سالانه خانوارهای شهری نزدیک به رشد هزینه کل سالانه است. منابع تامین درآمد خانوارهای شهری نشان می‌دهد که ۴/۳۳ درصد درآمد از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، ۱۷ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۶/۴۹ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تامین شده است.
متوسط هزینه‌ کل خالص سالانه‌ یک خانوار روستایی ٢١۴ میلیون و ۴۷۲ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل ۲۰ درصد افزایش نشان می‌دهد. از هزینه‌ کل سالانه‌ خانوار روستایی ٨٠ میلیون و ٢۴۶ هزار ریال با سهم ۳۷ درصد مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و ١٣۴ میلیون و ٢٢۶ هزار ریال با سهم ۶۳ درصد مربوط به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم با ۲۴ درصد مربوط به هزینه‌ آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده‌های آن و در بین هزینه‌های غیرخوراکی، بیشترین سهم با ۲۸ درصد مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی بوده است.
متوسط درآمد اظهار شده سالانه‌ یک خانوار روستایی ٢٣٣ میلیون و ١١۴ هزار ریال بوده است که نسبت به سال قبل ۵/۱۵ درصد افزایش داشته است. منابع تامین درآمد خانوارهای روستایی نشان می‌‌دهد که ۷/۳۰ درصد از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، ۹/۳۱ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۴/۳۷ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تامین شده است.
مقایسه درصد خانوارهای روستایی استفاده‌کننده از لوازم عمده زندگی در سال ١٣٩۶ نسبت به سال ١٣٩٧ نشان می‌دهد که خانوارهای استفاده‌کننده اتومیبل شخصی از ۶/۲۹ به ۳/۳۲، یخچال فریزر از ۲/۴۵ به ۲/۴۹، اجاق گاز از ۹۸ به ۳/۹۸، جاروبرقی از ۶/۶۴ به ۱/۶۶، ماشین لباسشویی از ۹/۵۳ به ۵۶، ماشین ظرفشویی از سه به پنج و مایکروویو و فرهای هالوژن‌دار از ۹/۱ به دو درصد افزایش رسیده است.
در سال ١٣٩٧ عمده‌ترین نوع سوخت مصرفی ۸/۶۷ درصد از خانوارهای روستایی برای گرما، گاز طبیعی (شبکه عمومی) و ۴/۲۰ درصد نفت سفید بوده است. بررسی متوسط هزینه کل سالانه یک خانوار شهری نشان می‌دهد که استان تهران با ۵۸۴ میلیون و ۶۷۶ هزار ریال بیشترین و استان کرمان با ٢٣٧ میلیون و ۴۱۵ هزار ریال کمترین هزینه را در سال ١٣٩٧ داشته‌اند. همچنین استان تهران با ۶۴۰ میلیون و ٣٠٣ هزار ریال بیشترین و استان آذربایجان‌غربی با ۲۶۴ میلیون و ٧١١ هزار ریال، کمترین متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری را در سال ١٣٩٧ به خود اختصاص داده است.
اما طبق آمار رسمی خانوارهای ایرانی به طور متوسط در سال حدود ۴۳ میلیون درآمد دارند که در برابر حدود ۳۹ میلیون تومان هزینه، حدود چهار میلیونی هم اضافه می‌آورند! اجرای طرح آمارگیر هزینه و درآمد خانوار ایرانی در سال ۱۳۹۷ که توسط مرکز آمار انجام شده نشان می‌دهد که متوسط هزینه‌ کل خالص سالانه‌ یک خانوار شهری حدود ۳۹ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بوده که نسبت به سال ۱۳۹۶ حدود ۳/۱۹ درصد افزایش داشته است.
از هزینه‌ کل سالانه‌ خانوار شهری حدود ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان به هزینه‌های خوراکی و دخانی و ۲۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان به هزینه‌های غیرخوراکی اختصاص دارد. در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی نیز بیشترین سهم با ۲۱ درصد مربوط به گوشت و در بین هزینه‌های غیرخوراکی بیشترین سهم با ۴۵ درصد مربوط به مسکن، سوخت و روشنایی بوده است.
اما این گزارش حاکی از آن است که متوسط درآمد سالانه‌ یک خانوار شهری به ۴۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان می‌رسد که ۶/۱۸ درصد افزایش داشته است. منابع تامین درآمد خانوارهای شهری‌ نشان می‌دهد که ۴/۳۳ درصد از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، ۱۷ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۶/۴۹ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تامین شده است.
در رابطه با وضعیت درآمد و هزینه خانوار روستایی نیز آمار از این حکایت دارد که متوسط هزینه‌ کل خالص سالانه‌ یک خانوار روستایی حدود ۲۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است که ۲۰ درصد رشد داشته است.
از این هزینه هشت میلیون مربوط به هزینه‌های خوراکی و دخانی و ۱۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان به هزینه‌های غیرخوراکی بوده است. در بین هزینه‌های خوراکی و دخانی، بیشترین سهم با ۲۴ درصد به هزینه‌ آرد، رشته، غلات، نان و فرآورده‌های آن و در بین هزینه‌های غیرخوراکی، بیشترین سهم با ۲۸ درصد به مسکن، سوخت و روشنایی اختصاص داشته است. این در حالی است که متوسط درآمد سالانه‌ یک خانوار روستایی به ۲۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسیده که نسبت به سال ۱۳۹۶ حدود ۵/۱۵ افزایش داشته است. منابع تامین درآمد خانوارهای روستایی نشان می‌دهد که ۷/۳۰ درصد از مشاغل مزد و حقوق‌بگیری، ۹/۳۱ درصد از مشاغل آزاد کشاورزی و غیرکشاورزی و ۴/۳۷ درصد از محل درآمدهای متفرقه خانوار تامین شده است. بر این اساس در خانوارهای روستایی درآمد سالانه حدود دو میلیون بیشتر از هزینه آنهاست.